Gỏi cá nhệch Ninh Bình - món ngon khó cưỡng ở đất cố đô

Nhắc tới đặc sản Ninh Bình, người ta sẽ nghĩ ngay tới cơm cháy, thịt dê... và cả gỏi cả nhệch. Hương vị bùi bùi thơm ngon từ loài cá của vùng biển Kim Sơn giúp gỏi cá nhệch Ninh Bình trở thành đặc sản nức tiếng gần xa. 
 

1. Gỏi cá nhệch Ninh Bình khiến thực khách nào cũng xuýt xoa

1.1. Gỏi cá nhệch Ninh Bình 

Ở vùng đất cố đô, người ta thường tìm đến đặc sản dê núi mỗi khi ghé thăm nơi này du lịch. Còn nếu đến vùng đất Kim Sơn thì có lẽ gỏi nhệch sẽ là món ăn không thể bỏ qua. Gỏi cá nhệch là món ăn bình dị của người dân vùng biển Kim Sơn nhưng cũng là đặc sản của Ninh Bình nói chung dành cho khách du lịch. 

Gỏi cá nhệch Ninh Bình ăn bùi bùi, ngậy ngậy, là đặc sản của đất Kim Sơn ven biển. Ảnh: Tạp chí du lịch TPHCM

Thoạt nhìn, người ta có thể nhầm lẫn cá nhệch với lươn vì chúng cùng họ nhưng nhệch thường sống ở nước mặn (gọi là nhệch củ) và sống ở nước lợ (gọi là nhệch khét). Hai loại này có đặc điểm khác nhau là nhệch củ sẽ to ngang còn nhệch khét lại dài hơn. Dù giống với lương về độ dài, màu sắc nhưng bề ngang có phần giống cá chình. Nhệch to có thể tới vài kilogram. Nhờ đó mà món gỏi cá nhệch Ninh Bình cũng càng trở nên hấp dẫn hơn. 

Cá nhệch nhìn khá giống lươn, có màu nâu và rất khỏe. Ảnh: Báo Hà Nam

Việc đánh bắt cá nhệch không hề dễ dàng bởi chúng trơn trượt, khỏe và khá dữ dằn. Để bắt được, người ta sẽ phải dùng dụng cụ chuyên dụng là những chiếc xiên chắc khỏe, răng to. Cũng do việc khó đánh bắt nên giá cá nhệch cao hơn so với các loại cá khác, dao động từ 500.000 - 600.000 đồng/kg. Khi lượng cá khan hiếm, giá thành còn bị đẩy lên tới một triệu đồng/kg nhưng vẫn đắt hàng. 

Gỏi cá nhệch Ninh Bình là món ăn nhất định phải thưởng thức khi du lịch. Ảnh: Nguyễn Văn Khu

Đặc điểm của món gỏi nhệch Kim Sơn Ninh Bình là rất lành tính, ít xương, nhiều thịt nên ăn bùi và đã miệng. Người ta có thể chế biến chúng thành nhiều món ăn đa dạng như kho, om, nấu canh hay chiên... đều được. Nhưng có lẽ, món gỏi vẫn là thơm ngon nhất, khiến bạn phải ấn tượng nhất. 

Gỏi cá nhệch Ninh Bình dù ăn bao nhiêu cũng không bị ngấy nhờ có nhiều loại rau sống. Ảnh: Báo Hà Nam 

Gỏi nhệch Kim Sơn Ninh Bình xứng đáng là món ăn nổi tiếng và đặc sản của đất cố đô. Nếu tới với Ninh Bình mà bỏ qua việc thưởng thức món này thì quả là thiếu sót. Gỏi cá nhệch Ninh Bình rất thơm ngon, mang hương vị đặc trưng, chỉ cần ăn một lần là nhớ mãi.

Xem thêm: Không chỉ có thịt dê, miến lươn Ninh Bình cũng là đặc sản ngon có tiếng

1.2. Cách làm gỏi cá nhệch Ninh Bình

Có thể nói, việc chế biến gỏi nhệch Kim Sơn khá cầu kỳ, đòi hỏi sự khéo léo và dày dặn kinh nghiệm của người đầu bếp. Dù ở công đoạn sơ chế tới chế biến cũng đều phải thực hiện nhanh, tinh tế để cá giữ được độ tươi, không bị tanh. Tiếp đến khâu trang trí, bày biện cũng phải tỉ mỉ để giúp món ăn thêm phần hấp dẫn. 

Cá nhệch sau khi đánh bắt về sẽ được làm sạch nhớt và lọc lấy thịt. Ảnh: Báo Người lao động

Trước tiên, để tìm hiểu cách làm gỏi cá nhệch Ninh Bình phải đi từ khâu đánh bắt về. Người ta sẽ làm sạch nhớt cá bằng nước vôi pha loãng hoặc bằng tro bếp. Có nơi người ta dùng lá tre, xát muối, lá nhái bóp với cá nhệch. Dù cách nào thì khi sơ chế phải khéo léo không làm ảnh hưởng tới phần thịt cá. Sau khi đã làm sạch nhớt, họ sẽ dùng dao để lột đi lớp da, mổ bụng để bỏ ruột, cùng phần đầu và đuôi. 

Để làm gỏi cá nhệch Ninh Bình cần phải trải qua nhiều công đoạn đòi hỏi kinh nghiệm từ người đầu bếp. Ảnh: Báo Người lao động

Công đoạn tiếp theo trong cách làm gỏi cá nhệch Ninh Bình là bước lọc xương để lấy thịt. Khâu này yêu cầu phải thật nhanh và quen tay, khéo léo sao cho phần thịt cá không nát và xương được loại bỏ hoàn toàn, không bị dính vào phần thịt cá, khi ăn sẽ lợn cợn hoặc bị hóc. 

Sau đó, cá nhệch sẽ được thái mỏng, bóp qua với nước cốt chanh tươi và để cho ráo nước. Món gỏi cá nhệch Ninh Bình sẽ được tẩm thêm gia vị tiêu, sả, ớt, gừng, riềng xay nhỏ... cay nồng. 

Chẻo là thứ nước chấm giúp tăng hương vị cho món gỏi cá nhệch Ninh Bình. Ảnh: ĐMX

Trước đây, người ta sẽ trộn gỏi cá với thính gạo nếp rang. Tuy nhiên, theo thời gian, sau này, thính gạo được để riêng, tùy theo sở thích mà thực khách trộn thính hay không. Cách chế biến này giúp món gỏi cá giữ được vị ngọt tự nhiên, độ tươi ngon cùng hương vị nguyên bản, đậm đà. 

Người ta thường ăn gỏi cá nhệch Ninh Bình kèm đồ nhậu hoặc ăn trước món chính. Ảnh: VTC

Phần xương cá nhệch cũng được chế biến để tạo thành bát chấm chẻo đặc quách, thơm phức. Xương giã nhuyễn trộn với mẻ chua, trứng gà, thịt ba chỉ và gia vị... rồi đun chín cho ra màu đỏ sậm, đầm đà hòa quyện vào nhau. Nhìn chung, món gỏi cá nhệch Ninh Bình có ngon cũng nhờ công lớn của bát chẻo nhệch này. Khi chấm, bạn sẽ cảm nhận được vị béo ngậy cùng hương thơm nức mũi, sánh quyện của chẻo. 
 

1.3. Địa chỉ và cách thưởng thức gỏi cá nhệch 

Người dân Kim Sơn thường găn gỏi cá nhệch với các loại lá, loại rau sống như lá ổi, lá mơ, húng quế, rau má, chuối xanh, mùi tàu... để tăng hương vị và không bị ngán. Tùy theo khẩu vị và sở thích của mỗi người mà thực khách thưởng thức gỏi nhệch cùng những loại lá thơm khác nhau. 

Cách ăn gỏi cá nhệch Ninh Bình cũng khá cầu kỳ và tinh tế. Ảnh: Tạp chí du lịch TPHCM

Phải những người thật sành ăn mới thấm thía hết sự cầu kỳ trong cách thưởng thức gỏi nhệch. Cách ăn này cũng do chính người bản địa sáng tạo nên và chỉ khi ăn theo cách này thực khách mới cảm nhận trọn vẹn được hương vị đặc biệt của món đặc sản Kim Sơn Ninh Bình. 

Thưởng thức gỏi cá nhệch Ninh Bình cùng các loại rau sống giúp món ăn bớt ngấy. Ảnh: Taste Vietnam

Để thưởng thức gỏi cá nhệch Ninh Bình một cách trọn vẹn, thực khách thực hiện theo các bước sau đây: 

Bước 1: Cuốn lá sung lại sao cho thành hình cái phễu nhỏ

Bước 2: Tiếp theo, bạn cho rau sống ăn kèm mỗi thứ một ít vào bên trong 

Bước 3: Sau đó mới thêm phần thịt cá nhệch lên trên 

Bước 4: Dùng thìa rưới một chút chẻo thật đều lên trên cùng

Bước 5: Cuối cùng, bạn thêm sả, ớt, hành tươi nếu muốn và thưởng thức. Lưu ý rằng bạn nên cuốn miếng vừa ăn, đủ nguyên liệu và rau thơm. 

Còn chần chờ gì nữa mà không tới Ninh Bình thưởng thức ngay món gỏi cá nhệch trứ danh. Ảnh: ĐMX

Khi ăn, bạn sẽ cảm nhận vị ngọt, dai nhẹ của gỏi cá cùng vị thanh mát của rau, vị nồng nàn của chẻo, cay nhẹ của sả, ớt... Quả thực, ăn một lần là nhớ mãi. Gỏi cá nhệch Ninh Bình không quá kén khách ăn. Dù bạn có ăn được đồ sống hay không cũng không cần quá lo lắng vì gỏi cá được làm khéo, không hề có vị tanh. Giữa mùa hè oi ả, được thưởng thức gỏi cá nhệch tươi mát như vậy thì còn gì bằng. Giá của món này dao động từ 300.000 - 500.000 đồng/suất. 

Nhìn thôi đã thấy thòm thèm. Ảnh: Vũ Bảo

Gỏi cá nhệch Ninh Bình ăn ở đâu? Ở trung tâm thành phố Ninh Bình cũng có nhiều nhà hàng bày bán món nay nhưng để thưởng thức chuẩn nhất thì bạn có thể tới Kim Sơn, cách trung tâm thành phố hơn 30km. 

>>Xem thêm: Cẩm nang du lịch Ninh Bình: Trải nghiệm ăn-chơi ‘đúng điệu’ tại vùng đất di sản

2. Các đặc sản khác của Ninh Bình 

2.1. Thịt dê

Đặc sản nức tiếng hàng đầu vùng đất cố đô chính là thịt dê núi. Hầu như ai du lịch Ninh Bình cũng đều không bỏ qua món này. Người ta có thể chế biến thịt dê thành nhiều món khác nhau như lẩu dê, thịt dê tái chanh, dê xào xả ớt, dê nướng... Đặc điểm chung là món nào món nấy cũng ngon với phần thịt dê săn chắc, không hề có mùi lạ. Như vậy, ngoài gỏi cá nhệch Ninh Bình, nhất định bạn phải thưởng thức thịt dê nhé. 

Vô số món ngon được chế biến với thịt dê, ngon không kém gỏi cá nhệch Ninh Bình. Ảnh: Báo Lao động

Vị ngon khó lẫn của dê Ninh Bình là nhờ cách chăn nuôi thả tự do trên núi mà không nhốt chúng trong chuồng trại. Do địa hình, dê được leo trèo nên thịt săn cũng chắc và ít mỡ hơn. Xung quanh các khu du lịch như Tràng An, Tam Cốc... đều có rất nhiều nhà hàng dê ngon, giá từ 100.000 đến 250.000 đồng tùy món. 
 

2.2. Miến lươn

Không phải chỉ ở Ninh Bình mới có miến lươn nhưng miến lươn vùng đất này lại có nhiều điểm khác biệt. Miến lươn Ninh Bình có phần nước dùng rất đặc biệt, đậm đà nhờ hương vị tự nhiên. 

Miến lươn Ninh Bình cho bạn lót dạ buổi sáng khi du lịch cố đô. Ảnh: Vnexpress

Món này sẽ được ăn kèm hoa chuối bánh tẻ còn tươi nguyên, thái sợi nhỏ cùng một số loại rau khác. Ngoài ra sợi miến cũng chọn lọc loại được chế biến nguyên chất từ củ dong ta, không pha tạp chất khác, có sợi nhỏ đều và màu trong suốt. Bởi vậy, khi thưởng thức, ta sẽ cảm nhận được hương vị hoàn toàn mới mẻ và độc đáo. 

Trên đây là thông tin về đặc sản gỏi cá nhệch Ninh Bình cho bạn và gia đình tham khảo. Theo dõi Du lịch Việt Nam để cập nhật thêm nhiều điểm đến mới cùng kinh nghiệm vi vu hữu ích trong chuyến đi sắp tới của mình nhé. 

Yến Yến