Các lễ hội ở Cà Mau luôn là điểm nhấn du lịch độc đáo của mảnh đất mũi. Những ngày hội với nhiều hoạt động tâm linh đặc sắc thường thu hút rất đông người dân, du khách thập phương đến tham dự tạo nên bầu không khí vô cùng rộn ràng, sôi động.
Mảnh đất mũi không chỉ nổi tiếng với những cánh rừng ngập mặn xanh mướt mà còn được biết đến bởi nhiều lễ hội truyền thống đặc sắc.
Các lễ hội ở Cà Mau với nhiều nghi lễ truyền thống và hoạt động tâm linh đặc sắc chắc chắn sẽ mang đến cho bạn trải nghiệm khám phá văn hóa vùng miền mới mẻ, thú vị và khó quên.
Du lịch đất mũi Cà Mau từ lâu đã nổi tiếng với trải nghiệm khám phá các cánh rừng ngập mặn, khu sinh thái, chợ nổi…Bên cạnh những hoạt động này thì Cà Mau còn được biết đến với các lễ hội văn hóa truyền thống đặc sắc thu hút đông đảo du khách thập phương ghé thăm khám phá.
Các lễ hội truyền thống ở Cà Mau gắn liền với đời sống tâm linh, tín ngưỡng của người dân bản địa. Xuyên suốt khoảng thời gian tổ chức lễ hội sẽ có các hoạt động tâm linh diễn ra như cúng tế, rước kiệu cùng nhiều trò chơi dân gian đặc sắc tạo nên bầu không khí rộn ràng, náo nhiệt.
Các lễ hội ở Cà Mau diễn ra hàng năm vào nhiều thời điểm nên nếu muốn tham gia sự kiện nào bạn đừng quên lưu lại thông tin về thời gian tổ chức.
Theo kinh nghiệm du lịch Cà Mau, bạn có thể dễ dàng di chuyển đến đất mũi từ TP. Hồ Chí Minh bằng phương tiện cá nhân hoặc xe khách.
- Xe máy: Bạn đi theo hướng Quốc lộ 1A - tới ngã 7 Hậu Giang bạn có thể lựa chọn di chuyển tiếp tục theo Quốc lộ 1 hoặc đi theo cung đường Quản Lộ - Phụng Hiệp.
- Ô tô: Xuất phát từ TP. Hồ Chí Minh, bạn đi ra Bình Chánh - cao tốc thành phố Hồ Chí Minh - Trung Lương qua Bến Lức - đi vào Quốc lộ 1A tới thành phố Mỹ Tho, Tiền Giang - đi qua cầu Mỹ Thuận – tiếp tục đi theo chỉ dẫn của bản đồ để đến Cà Mau.
- Xe khách: Đây là phương tiện phù hợp với những vị khách muốn di chuyển nhanh chóng, an toàn đến Cà Mau. Một số hãng xe uy tín mà bạn có thể cân nhắc: Quốc Bảo, Minh Châu, Mai Linh, Thế Long…Hành trình di chuyển mất khoảng 8 – 9 tiếng đồng hồ.
Nghinh Ông Sông Đốc là lễ hội ở Cà Mau nổi tiếng nhất. Lễ hội này được cho là có nguồn gốc xuất xứ từ đồng bào người Chăm tại Campuchia. Tại đất mũi, lễ Nghinh Ông đã được người dân sinh sống ở vùng ven sông Đốc gìn giữ qua hàng trăm năm và đến tận ngày nay vẫn duy trì tổ chức vào ngày 14 - 16 tháng 2 âm lịch hàng năm.
Lễ hội diễn ra với nhiều nghi lễ truyền thống đặc sắc: đọc hương văn tế, lễ bái của học trò, màn rước Cá Ông xuất phát từ Lăng Ông Nam Hải và diễu hành xung quanh khu vực huyện Trần Văn Thời…Xuyên suốt thời điểm diễn ra buổi lễ, người dân sẽ mang các lễ vật như gà vịt, heo quay, trái cây ra trước nhà để cúng nhằm bày tỏ sự tôn kính với vị thần biển.
Bên cạnh các nghi lễ truyền thống thì tại lễ hội cũng tổ chức rất nhiều trò chơi dân gian thú vị như kéo co, đẩy gậy, bóng chuyền, bóng đá, đánh cờ tướng…tạo nên bầu không khí vô cùng rộn ràng, náo nhiệt.
Vào ngày 23 tháng 3 âm lịch hàng năm, cộng đồng người Hoa cư trú tại Cà Mau lại tiến hành tổ chức lễ hội Vía Bà Thiên Hậu nhằm tỏ lòng biết ơn với vị nữ thần cứu nhân độ thế và nguyện cầu người ban phước lành, sự ấm no cho cuộc sống.
Lễ hội ở Cà Mau này sẽ được tổ chức linh đình hàng năm tại chùa Bà Thiên Hậu Thánh Mẫu. Đây là ngôi chùa được cộng đồng người Hoa di dân đến lập nghiệp tại Thới Bình xây dựng vào năm 1882. Theo phong tục, trước ngày lễ, người dân sẽ trang hoàng không gian chùa từ trong ra ngoài vô cùng rực rỡ với điểm nhấn là sắc đỏ tượng trưng cho sự may mắn.
Lễ hội Vía Bà Thiên Hậu có rất nhiều nghi lễ đặc sắc, trong đó có thể kể đến như Ban Trị Sự đọc bài diễn văn bằng tiếng Trung Hoa với nội dung ca ngợi công ơn của Bà; dâng hương cùng mảnh giấy đỏ có viết dòng chữ “tam sinh, ngũ quả”; duy trì nhang cầu an cháy suốt ngày đêm trong vòng một tháng; các đội trống chiêng, lân sư diễu hành rộn ràng trên các con đường trong nội thành Cà Mau.
Nhắc đến lễ hội ở Cà Mau, chắc hẳn nhiều người sẽ nghĩ ngay đến lễ tế Thần Nông thường được tổ chức vào thời điểm mùa xuân về (khoảng tháng 2 âm lịch).
Theo tài liệu lưu lại, tục tế Thần Nông đã có từ rất lâu. Khoảng năm 1850, các vị vua triều Nguyễn đã ra quy định về tục tế Thần Nông ở vùng Đồng bằng sông Cửu Long nói chung và Cà Mau nói riêng. Từ đó, lễ tế thần được duy trì và tổ chức hàng năm tại đất mũi cho đến tận ngày hôm nay.
Trong tín ngưỡng của người bản địa, Thần Nông là người trông coi nông nghiệp, hỗ trợ nông dân vượt qua những khó khăn trên đồng ruộng. Do vậy, lễ tế được tổ chức hàng năm nhằm tỏ lòng biết ơn công lao của thần đồng thời thể hiện mong cầu Quốc thái dân an, mưa thuận gió hòa, mùa màng bội thu.
Đình Tân Lộc là nơi thờ các vị thần (Thành Hoàng Bổn Cảnh) có công trong việc khẩn hoang, lập ấp, đào kênh, giữ yên bờ cõi. Tuy nhiên, người dân ở Tân Lộc tin rằng Nguyễn Hữu Cảnh là vị thần Thành Hoàng của đình nên hiện nay phía bên phải chính điện có gắn một tấm biển ghi danh tiểu sử và công trạng của ông.
Lễ hội Kỳ Yên (cúng thượng điền, hạ điền) tại đình thần Tân Lộc được tổ chức vào ngày 16 - 17 tháng 2 âm lịch hàng năm nhằm tạ ơn các bậc tiền hiền và cầu mong mưa thuận gió hòa, Quốc thái dân an. Trước ngày diễn ra lễ chính, người dân trong vùng sẽ tập trung về đình quét dọn, gói bánh tét, xếp những con “hạc vàng”, làm đài sen dùng cầu an trong lễ hội…
Lễ hội được tiến hành trong bầu không khí trang nghiêm với đầy đủ nghi thức dân gian truyền thống. Đầu tiên là lễ rước sắc thần từ nhà chánh bái về đình, sau đó đến thủ tục dâng hương, dâng rượu, dâng trà và đọc bài văn tế. Ngoài ra, theo tục xưa, trong lễ hội còn có thêm lễ tế Thần Nông, lễ cúng Túc Yết (lễ tế thần), lễ xây chầu, (lễ đại bội), lễ chánh tế, cúng binh, khán sắc.
Chắc hẳn nhiều du khách đã từng nghe về Chôl Chnăm Thmây – lễ hội ở Cà Mau gắn liền với văn hóa tín ngưỡng độc đáo của người đồng bào Khmer.
Lễ Chôl Chnăm Thmây thường tổ chức vào ngày 13 - 15 tháng 4 dương lịch (năm thường) hoặc 13 - 16 tháng 4 dương lịch (năm nhuận). Theo quan niệm của người Khmer, tháng 4 là thời điểm chuyển giao giữa mùa nắng và mùa mưa, do đó, lễ hội này ra đời từ mục đích cầu xin mùa khô nhanh qua để bắt đầu mùa vụ mới.
Xuyên suốt ngày hội Chôl Chnăm Thmây sẽ diễn ra rất nhiều nghi lễ quan trọng như lễ rước Đại lịch (Mahasangkran), lễ chịu tuổi, dễ dâng cơm, lễ đắp núi cát, lễ tắm tượng Phật và lễ cầu siêu.
Du lịch Cà Mau nếu bạn có dự định tham dự các lễ hội truyền thống thì đừng quên lưu ý những thông tin sau:
- Mỗi lễ hội ở Cà Mau sẽ có ngày tổ chức khác biệt nên nếu muốn tham gia vào sự kiện nào thì bạn nhớ note lại thời gian tổ chức để sắp xếp lịch trình du lịch phù hợp nhé.
- Nếu bạn muốn tham gia dâng lễ thì nên chuẩn bị trước các lễ vật để mang theo khi tham dự lễ hội. Với những vị khách tham gia dâng lễ cần chú ý trang phục lịch sự, kín đáo.
- Vì các sự kiện lễ hội thường sẽ diễn ra xuyên suốt cả ngày nên bạn nhớ mang theo mũ nón che nắng, đồ ăn nhẹ và nước uống để nạp năng lượng.
- Vào các ngày hội thường tập trung đông người nên bạn cần hạn chế mang theo tài sản có giá trị cao bên mình.
- Tại các lễ hội sẽ có gian hàng bày bán đặc sản nên nếu bạn muốn mua quà tặng người thân sau chuyến du lịch thì có thể lựa chọn ngay tại đây.
Tại Cà Mau có rất nhiều khách sạn chất lượng, tùy vào nhu cầu, bạn có thể lựa chọn điểm lưu trú phù hợp:
- Khách sạn Mường Thanh Cà Mau: Lô C03A, khu trung tâm hành chính – chính trị tỉnh Cà Mau, phường 9, tỉnh Cà Mau.
- Khách sạn Phú Cường: 81 Phan Ngọc Hiển, phường 4, tỉnh Cà Mau.
- Khách sạn Ánh Nguyệt: 207 Phan Ngọc Hiển, phường 6, tỉnh Cà Mau.
- Khách sạn Ozon: Ấp Chống Mỹ, xã Hàm Rồng, huyện Năm Căn, tỉnh Cà Mau.
>>Xem thêm: Rong ruổi khám phá 5 khu du lịch sinh thái ở Cà Mau vào mùa nước ngập
Các lễ hội ở Cà Mau diễn ra hàng năm luôn thu hút đông người dân, du khách tham dự. Nếu bạn mong muốn được hòa mình vào bầu không khí ngày hội sôi động tại mảnh đất mũi thì đừng quên lưu lại thông tin về thời gian tổ chức để sắp xếp kế hoạch tham gia tour du lịch miền Tây phù hợp nhé.
Thu Hằng