Huế - vùng đất mà khi nhắc đến người ta sẽ nghĩ ngay đến nền ẩm thực cung đình. Ẩm thực cung đình Huế đơn giản trong nguyên liệu lẫn cách chế biến nhưng luôn được đánh giá cao bởi cách trang trí cầu kỳ, đẹp mắt mạng đậm tính chất Huế xưa. Hãy cùng tìm hiểu nét ẩm thực đặc biệt này để xem sự khác biệt của nó so với những món ăn khác.
Người ta nói, điều làm nên sự khác biệt giữa những món ăn dân dã và món ăn cung đình không phải ở nguyên liệu mà chính là ở cách chế biến và trang trí món ăn tỷ mẩn, tinh tế đầy tính nghệ thuật. Hầu hết nền ẩm thực cung đình đều được trang trí rất đẹp mắt, hương thơm đặc trưng, thanh tao hơn nữa lại còn rất tốt cho sức khỏe. Dưới đây là các món ăn chính trong bữa ăn cung đình Huế.
Nem công
Công còn được gọi là khổng tước. Người xua cho rằng thịt công như một liều thuốc giải độc hữu hiêu. Vì thế nó trở thành món ăn được giới vua chúa rất yêu thích. Đồng thời việc chế biến món nem này cũng khá đặc biệt. Thịt làm nem lấy từ phần thịt đùi rắn chắc nhất, giã mịn rồi tẩm ướp các gia vị có tính nóng nhuw tỏi, riềng, tiêu, ớt,.. để kích thích quá trình lên men.
Chả phượng
Nem công – chả phượng. Đây cũng là một món ăn không thể thiếu của giới vua chúa. Nếu là chim đực thì gọi là chim phượng, ngược lại chim mái gọi là chim hoàng. Nguyên liệu để làm nên món chả thượng hạng này phải làm từ thịt chim đực. Thịt phượng làm sạch lông, giã mịn, nêm gia vị, gói vào lá chuối thật kín rồi hấp chín. Để làm được món ăn này, người dân khắp mọi miền đất nước, mỗi khi bắt được loài chim phượng trĩ đều phải tiến cung. Đội Thượng thiện đã dày công nghiên cứu nhằm mục đích bảo vệ tối đa sức khỏe đấng quân vương.
Gân nai
Vào tiết hạ chí, nai đực thường rụng sừng. Sừng non của nai là một vị thuốc tráng dương, bổ thận, tăng sinh lực. Còn gân nai lại được dùng để chế biến món ăn, rất ngon và là món thứ 6 trong “bát trân” xưa. Để làm được món này, tau khi đùi nai được làm sạch, sẽ được tách riêng phần gân, ngâm vào muối và giấm để làm mềm và làm trắng để chế biến thành món ăn thượng hạng.
Yến sào
Đây là một loại thực phẩm, đồng thời cũng là loại dược phẩm bổ dưỡng nổi tiếng được chế biến từ tổ chim yên. Trong ẩm thực cung đình, yến sào được chế biến thành nhiều món ăn khác nhau, nào là bồ câu tiềm yến sào, yến thả, chè yến,… mỗi món đều mang màu sắc riêng nhưng chung quy lại đều thuộc hàng cao lương mỹ vị, chứa nhiều khoáng chất và dinh dưỡng, tốt cho sức khỏe, tăng cường hệ miễn dịch,…. Vì thế đây nó rất được ưu chuộng trong các bữa ăn cung đình xưa.
Môi đười ươi
Đây là món ăn bổ dưỡng cổ đại chỉ dành cho các bậc đến vương, giới có chức có quyền thời xưa. Nhưng để có được nguyên liệu làm nên món ăn này không phải là điều dễ dàng bởi con vật này rất ít khi xuống núi, người ta phải dùng đủ chiêu trò mới bắt được chúng. Môi đười ươi ngon, thường dùng để chế biến các món ăn dâng lên vua chúa.
Thị chân voi
Voi là động vật to nhất trong trong loài thú bốn chân. Khác với những con vật khác, thịt voi rất nhạt nhẽo. Khi voi chết người ta chỉ lấy ngà voi. Đặc biệt ở bàn chân voi có một lớp thịt gân mềm, có thể chế biến thành rất nhiều món ăn ngon. Thịt chân voi là một loại thực phẩm rất khó kiếm nền chỉ dành cho vua chúa thưởng thức hoặc để khoản đãi khách quý của hoàng cung.
Chân gấu
Được chế biến từ bàn chân gấu đen hoặc gấu ngựa. Chân gấu được chế biến đặc biệt, thông thường sau khi làm sạch sẽ hấp ba lần, sau đó lại hầm ba lần, cuối cùng mới cho các gia vị vào ninh tiếp đến khi được. Gấu cũng tượng trưng cho sức mạnh nên đươc liệt vào hàng bát trân nhằm tăng cường sức mạnh của các đế vương.
Da tây ngưu
Loại thú tây ngưu hay còn gọi là tê ngưu chỉ sống ở trong các rừng sâu, ăn toàn loại cây cỏ có gai. Hình dạng tê ngưu rất xấu xí, da lại cục kỳ cứng, duy nhất ở phần nách có một đám da mỏng và cũng chính là điểm tử huyệt mà con người nhắm đến khi giết nó làm thịt. Phần da nách ấy, ngâm nước cho mềm rồi nấu thành món ăn rất ngon và bổ dưỡng cho cơ thể. Và cũng như các món trên, món này chỉ dành cho vua chúa xưa thưởng thức.
Ẩm thực cung đình Huế vừa mang một nét gì đó tinh cao, vừa mang nét nghệ thuật rất cuốn hút. Có thể, ngày nay một số món có thể không còn nhưng ít nhiều cũng đủ đánh dấu ẩm thực cố đô Huế vô cùng đặc sắc và cầu kỳ, hấp dẫn.