Khám phá tháp Phước Duyên - biểu tượng linh thiêng của chùa Thiên Mụ

Tháp Phước Duyên là một biểu tượng nổi tiếng gắn liền với ngôi chùa Thiên Mụ ở cố đô Huế. Mang trong mình nét kiến trúc độc đáo và cổ kính, nơi đây đã trở thành địa điểm du lịch nổi tiếng, thu hút rất đông du khách đến tìm hiểu và khám phá. Trong bài viết này, hãy cùng Dulichvietnam khám phá tòa bửu tháp linh thiêng này nhé! 

>> Xem thêm: Cẩm nang du lịch Huế

1. Tháp Phước Duyên ở đâu?

Tháp Phước Duyên tọa lạc tại Làng An Ninh Thương, phường Kim Long, cách trung tâm thành phố Huế khoảng 5km. Với chiều cao 7 tầng, tòa tháp nằm nổi bật trong khuôn viên chùa Thiên Mụ trên ngọn đồi Hà Khê, bên bờ sông Hương thơ mộng, tạo nên khung cảnh tuyệt đẹp. Du khách có thể lựa chọn tour đi thuyền trên sông Hương để thảnh thơi ngắm cảnh và chiêm ngưỡng vẻ đẹp của tòa bửu tháp.

Với vị trí gần các địa điểm du lịch nổi tiếng ở Huế như sông Hương, kinh thành Huế, Lăng Minh Mạng, Lăng Khải Định… Tháp Phước Duyên trở thành điểm đến hấp dẫn không thể bỏ qua trong hành trình khám phá cố đô Huế của du khách.

Du khách có thể đi tour thuyền trên sông Hương để chiêm ngưỡng vẻ đẹp của tháp Phước Duyên. Ảnh: Ximgo.com

2. Lịch sử xây dựng tháp Phước Duyên

Tháp Phước Duyên được xây dựng nhằm mục đích trấn yểm cho kinh thành - “tụ long khí cho bền long mạch” và là sự kết hợp giữa ý tưởng của hai vị vua là Minh Mạng và Thiệu Trị.

Ban đầu, ý tưởng về việc xây dựng một tòa tháp bên trong chùa Thiên Mụ được đề xuất bởi vua Minh Mạng, nhưng ông chưa kịp thực hiện thì đã băng hà. Sau khi ông qua đời, người kế vị là vua Thiệu Trị (1841 - 1847) đã tiếp nhận ý nguyện của vua cha và thực hiện ý tưởng này. 

Tháp Phước Duyên được xây dựng từ năm Thiệu Trị thứ 4, Giáp Thìn (1844) và hoàn thành vào năm sau, Ất Tỵ (1845). Lúc đầu, tháp có tên là Từ Nhân Tháp, nhưng sau khi hoàn thành, vua Thiệu Trị đã đổi tên thành Phước Duyên Bửu Tháp. Theo bia hiện còn tại chùa Thiên Mụ, đồ án kiến trúc của tháp do vua Thiệu Trị vẽ.

Khi đang xây dựng tháp, trong năm Thiệu Trị thứ 4 đã xảy ra một trận đại hạn kéo dài từ cuối mùa hè đến cuối mùa thu nên vua Thiệu Trị bèn ra lệnh xây gấp để cầu mưa. Đến năm Thiệu Trị thứ 5 (1845), tháp đã được hoàn thành và vua cho các Hoàng tử rước Kim thân Thế Tôn lên bửu tháp, tụng kinh cầu nguyện.

Tính đến nay, Tháp Phước Duyên ở chùa Thiên Mụ đã trải qua gần 180 năm lịch sử. Dù đã trải qua nhiều đợt sửa chữa, trùng tu, tòa tháp vẫn giữ được nét kiến trúc cổ kính và độc đáo, không thể trộn lẫn.

3. Kiến trúc độc đáo của bửu tháp Phước Duyên

Tháp Phước Duyên là một ví dụ nổi bật của di sản văn hóa và kiến ​​trúc Champa. Tháp được xây dựng trên một nền đá hình bát giác, được chạm khắc tỉ mỉ và lồng vào nhau. Toàn bộ tòa tháp được thiết kế theo hình dạng này, với mặt chính của tòa tháp hướng về phía Nam và nghiêng về phía Đông một góc 150 độ.

Tháp Phước Duyên có 7 tầng, với chiều cao là 37 thước (khoảng 21,3m). Tầng dưới cùng có kích thước lớn nhất, trong khi kích thước các tầng trên thu nhỏ dần theo tỷ lệ. Trên đỉnh tháp có đặt một bình cam lồ. 

Mặt chính của tháp Phước Duyên hướng ra sông Hương, được thiết kế giống nhau ở cả 7 tầng, với nền gạch đỏ hồng được trát vữa trắng ở các hoành phi và câu đối. Các chữ trên hoành phi được sơn màu vàng còn các chữ trên câu đối được sơn màu tím sẫm. Các mặt còn lại của tháp được xây bằng gạch để nguyên không sơn, một nét kiến trúc đặc trưng của văn hóa Champa.

Điểm độc đáo của tòa tháp là những họa tiết hoa văn tinh xảo trang trí trên mỗi ô cửa tròn của mỗi tầng. Những hoa văn này được chế tác từ đồng hoặc gạch gốm tráng men màu vàng cam.

Bên trong tháp Phước Duyên ở chùa Thiên Mụ, mỗi tầng đều thờ 1 vị phật, và có cầu thang cuốn hình xoắn ốc để di chuyển giữa các tầng. Tuy nhiên, không có cầu thang cuốn giữa tầng 6 và tầng 7. Muốn leo lên, du khách phải di chuyển bằng thang gỗ. Sở dĩ như vậy là vì trên tầng cuối cùng thờ tượng Phật Thích Ca.

4. Vật liệu xây dựng tháp

Vật liệu được sử dụng để xây dựng Tháp Phước Duyên rất đa dạng và được lựa chọn cẩn thận. Đá được vận chuyển từ Thanh Hóa, trong khi gạch được lấy từ làng Bát Tràng và làng Vồ. Đất sét được lấy từ đồi Long Thọ và làng Triều Sơn, đặc biệt là Triều Sơn Nam, nơi được đánh giá là có thứ đất sét rất thích hợp và bền để làm gạch ngói. 

Ngoài ra, còn có các vật liệu khác như đồng và sắt. Những người thợ thủ công xưa đã làm ra những viên ngói tráng men nhiều màu sắc như ngói lục lưu ly, ngói hoàng lưu ly…

Một xưởng đặc biệt được thành lập để chế men pháp lam dùng làm giao cù cho các góc mái trên các tầng tháp và đặc biệt là chiếc bình cam lồ trên đỉnh tháp. Vôi keo được làm từ hỗn hợp vôi và đường hoặc mật mía, làm cho nó đặc quánh và dẻo. Tất cả các vật liệu này đều được Bộ Công và Bộ Hộ lo liệu. 

Nhìn chung, có thể thấy vật liệu xây dựng tòa tháp được lựa chọn kỹ lưỡng và có chất lượng cao nhất để đảm bảo độ bền và vẻ đẹp của tòa tháp.

Trên đây là một số thông tin về tháp Phước Duyên ở chùa Thiên Mụ. Đây không chỉ là một công trình kiến trúc độc đáo, mà còn là một điểm tham quan hấp dẫn ở cố đô Huế. Nếu bạn có dịp ghé thăm chùa Thiên Mụ, đừng quên check-in tại tòa bửu tháp này nhé!

>> Xem thêm: Ghé thăm chùa Từ Đàm Huế: Trung tâm tâm linh và văn hóa của đất cố đô

Công Khanh