Cuối năm, ghé thăm làng miến Cự Đà rộn ràng vào vụ

Hà Nội có rất nhiều làng nghề lâu đời, trong đó, chắc chắn không thể bỏ qua làng miến Cự Đà. Với nghề làm miến trứ danh, nơi đây còn có kiến trúc cổ thu hút nhiều du khách mỗi dịp cận Tết. 
 

1. Về làng miến Cự Đà – nghề cổ từng lên sóng CNN

1.1. Vị trí

Làng miến Cự Đà ở đâu hay địa chỉ làng miến Cự Đà là điều mà nhiều người thắc mắc khi lên lịch cho chuyến đi tới đây. Cụ thể, làng miến ở thôn Cự Đà, xã Cự Khê, huyện Thanh Oai, TP. Hà Nội. Nơi này cách trung tâm thành phố khoảng 14km về hướng Nam. 

Làng miến Cự Đà chỉ cách trung tâm TP. Hà Nội tầm 14km. Ảnh: Kinh tế đô thị

Làng miến Cự Đà là một trong những làng làm miến lớn bậc nhất miền Bắc. Đặc biệt, năm 2018, CNN còn mới giới thiệu về làng Cự Đà, mỗi năm sản xuất hàng trăm tấn miến bán đi khắp nước ta và phục vụ cho cả món miến lươn phố cổ Hà Nội. Ngôi làng cổ với nghề làm miến này góp phần lưu giữ những nét đẹp văn hóa truyền thống của Thủ đô Hà Nội. 

Có thể thấy, với vị trí dễ tìm như vậy, bạn có thể thuận tiện tới thăm làng miến Cự Đà. Sau khi đã biết làng miến Cự Đà ở đâu, còn chần chờ gì nữa mà không rủ ngay hội chị em bạn dì tới đây khám phá thôi nào. 
 

1.2. Hướng dẫn di chuyển 

Xã Cự Khê nằm giáp ranh giữa huyện Thanh Trì và quận Hà Đông, gồm có 3 thôn là Khê Tang, Khúc Thủy và Cự Đà. Do nằm khá gần trung tâm Hà Nội nên việc di chuyển tới đây chẳng hề khó khăn. 

Do khoảng cách gần trung tâm thành phố nên bạn có thể dễ dàng ghé thăm làng miến Cự Đà. Ảnh: Thương hiệu và pháp luật

Từ trung tâm thành phố, bạn đi ra đường Nguyễn Trãi => Kim Giang => Hữu Hòa là tới làng miến Cự Đà. Đường đi dễ tìm tuy nhiên vào giờ cao điểm sẽ khá tắc đường. Do đó, nếu dự tính tới đây, bạn nên tránh các khung giờ cao điểm sáng và chiều tối. 

Bạn có thể tới làng miến Cự Đà vào bất kể thời điểm nào. Ảnh: Toplist

Khách du lịch có thể tìm kiếm Cự Đà trên google maps và lựa chọn cung đường di chuyển phù hợp tùy theo điểm xuất phát. Ngoài ra, với phương tiện công cộng, bạn có thể tham khảo tuyến bus 02, 01, 85, 103A, 103B đều có đến gần khu vực này, sau đó, bạn đi bộ vào một chút là được.  
 

1.3. Khám phá làng miến Cự Đà 

Làng Cự Đà nằm bên con sông Nhuệ thơ mộng, bình yên, vốn thuộc tỉnh Hà Tây cũ. Ngay từ khi đặt chân tới đây, khách du lịch Hà Nội sẽ cảm nhận được một dáng vẻ hoàn toàn khác của Thủ đô. Không ồn ào, xô bồ như trung tâm, Cự Đà khoác lên mình sự cổ kính và an yên. 

Đường vào làng miến Cự Đà. Ảnh: Truyenhinhdulich

Chẳng ai biết cụ thể làng miến Cự Đà được hình thành từ bao giờ. Các cụ bô lão kể rằng làng được hình thành từ 4 thế kỷ trước bởi hoàng thân chúa Trịnh. Như vậy, ngôi làng Cự Đà có ít nhất 400 năm tuổi. Sau đó, nhà tư sản Cự Doanh, Cự Chân... là chủ xưởng dệt, nhà máy, hãng vận tải lớn những năm 1920 – 1940 đã khiến ngôi làng mang đậm kiến trúc Pháp như ngày nay. Người dân Cự Đà làm nhiều nghề khác nhau và bắt đầu làm miền từ khoảng hơn 30 năm nay. 

Người dân ở đây đã gắn bó với nghề làm miến dong nhiều năm nay. Ảnh: tapchikientruc

Miến là loại thực phẩm quen thuộc với người Việt, đặc biệt trong những dịp lễ, Tết, trên mẫm cỗ của các gia đình cũng không thể thiếu miến. Miến được chế biến, kết hợp với nhiều thực phẩm khác, giúp món ăn trở nên bắt mắt và ngon hơn. 

Trên khắp nước ta có rất nhiều cơ sở xuất miến, nguyên liệu cũng đa dạng nhưng có lẽ ở khu vực miền Bắc, làng miến Cự Đà là cái tên nổi tiếng nhất. Người ta sản xuất miến quanh năm nhưng từ tháng 10 trở ra thì làng bắt đầu nhộn nhịp hơn cả để chuẩn bị cho dịp Tết. Tới thôn vào thời điểm cuối năm, bạn sẽ cảm nhận được không khí xôn xao, dù vất vả nhưng ai nấy cũng vui vẻ, hồ hởi. 

Để tạo ra sợi miến đòi hỏi nhiều công đoạn khác nhau. Ảnh: Tapchikientruc

Nguyên liệu làm nên miến ở Cự Đà 100% từ củ dong riềng lấy từ các vùng núi Lai Châu, Mộc Châu, Sơn La hay Mỹ Đức, Chương Mỹ, Hòa Bình... Những củ dong được chọn là phải to, già và đều nhau. 

Công đoạn tráng bánh đòi hỏi kinh nghiệm lâu năm. Ản: Thương hiệu và pháp luật

Công việc làm miến tại làng miến Cự Đà không quá vất vả, nặng nhọc nhưng mỗi công đoạn lại đòi hỏi sự tỉ mỉ, kỹ lưỡng. Bột từ củ dong được cho vào bể nước ngâm cho sạch, hết tạp chất rồi đợi nước lắng xuống, tiếp tục lặp lại công việc này một lần nữa để lấy được phần tinh bột chất lượng nhất. Công đoạn này tốn nhiều thời gian và công sức vì đòi hỏi người thợ phải đánh bột hết nhựa mới hoàn thành. 

Bánh được tráng rồi đem phơi trên các tấm phên tre nứa. Ảnh: Tapchikientruc

Sau khi sơ chế, người ta tiến thành tráng thành lá bánh mỏng tanh, đem hấp cách thủy trong ít phút rồi phơi khô một nắng trên các tấm phên đan từ tre nứa. Cuối cùng, chúng được thu về, đem cắt thành các sợi nhỏ bằng máy. 

Nếu có dịp đến làng miến Cự Đà, từ trong đường làng, bãi cỏ tới sân nhà, sân thượng... du khách sẽ bắt gặp đâu đâu cũng là các phên miến vàng ruộm khổng lồ, cao hơn người nằm rải rác khắp nơi. Cảnh tượng rất đỗi thú vị. 

Nhiều nhiếp ảnh gia và du khách nước ngoài rất yêu thích khung cảnh giản dị, mộc mạc của làng nghề truyền thống này. Nếu có những cơn mưa bất chợt đổ xuống, người dân lại phải mau mau chóng chóng thu gom miến lại để tránh bị mốc, bị hỏng. 

Ghé thăm làng miến Cự Đà, du khách sẽ thấy đâu đâu cũng là các phên phơi miến. Ảnh: Tapchikientruc

Cuối cùng, miến được đóng gói thành phẩm và đưa tới các cơ sở đặt hàng trong nước lẫn nước ngoài. Mỗi ngày, Cự Đà cho ra lò khoảng 15 tấn miến, lượng khách ổn định. Đặc biệt khi mùa cưới, lễ, Tết cổ truyền thì sản lượng còn tăng hơn nữa. Không khí trong làng cũng sôi động hẳn lên, người người tìm tới đây mua miến. 

Miến Cự Đà ngon, dai, nhìn đẹp mắt hơn hẳn các vùng khác. Ảnh: Lao động

Vào thời điểm mới du nhập, 80% hộ dân Cự Đà đều làm miến. Tuy nhiên, theo thời gian số người làng miến Cự Đà bám nghề giảm đáng kể. Máy móc như máy móc tráng, máy sấy tự động, máy cắt cũng được áp dụng vào sản xuất, chỉ còn số ít hộ làm miến thủ công. Giá miến dong Cự Đà có giá từ 10.000 - 13.000 đồng/lạng, tùy loại. 

Tùy theo nhu cầu của thị trường mà người thợ làm ra miến trắng hay miến màu nâu được pha từ kẹp đắng. Để nhận ra một sản phẩm miến Cự Đà cực dễ dàng, sợi miến thường nhỏ, đều nhau, màu vàng thì óng bắt mắt, màu trắng thì mịn màng, khó lẫn lộn. Khi ăn, sợi miến dai, giòn, nấu lâu cũng không bị nát. Nhờ chất lượng tốt nên nhiều người từ các quận lân cận hay các địa phương khác cũng không ngần ngại đặt mua miến tại làng miến Cự Đà. 

Làng miến Cự Đà là làng miến lớn bậc nhất miền Bắc. Ảnh: Công luận

Tới làng miến Cự Đà, không chỉ là dịp để bạn tận mắt chứng kiến quy trình sản xuất miến, mua các sản phẩm miến dong chất lượng về sử dụng mà còn được ngắm nhìn ngôi làng cổ hàng trăm năm. 

Cự Đà có nhiều ngôi nhà cổ với kiến trúc kiểu Pháp, xen lẫn là những ngôi nhà mái đỏ truyền thống. Hiện tại, làng còn khoảng 50 ngôi nhà tuổi đời hàng trăm năm. Đi dọc con đường, ngõ xóm của làng, du khách cảm nhận được vẻ trầm lắng, bình yên của nơi đây. Nhiều bức tường, cổng làng đã cũ kỹ, bong tróc lớp vôi bên ngoài, lộ ra tầng tầng lớp lớp gạch đỏ bên trong, trông rất cổ kính. 

Dấu vết thời gian in hằn trên tường làng cổ Cự Đà. Ảnh: truyenhinhdulich

Trải qua bao thăng trầm cùng những biến cố lịch sử, có thể nói, đến nay, Cự Đà vẫn còn giữ được nguyên vẹn sự độc đáo như thuở ban đầu. Điều lạ lùng hơn là phong cách Pháp cổ điển tại làng miến Cự Đà lại vô cùng hòa hợp với những ngôi nhà truyền thống Bắc Bộ, tạo ra một kiểu kiến trúc làng quê không giống bất kỳ nơi đâu trên đất nước Việt Nam. 

2. Các làng nghề khác ở Hà Nội gần làng Cự Đà

2.1. Làng lụa Vạn Phúc

Làng lụa Vạn Phúc thuộc phường Vạn Phúc, Quận Hà Đông, không còn là cái tên xa lạ trên bản đồ du lịch làng nghề Hà thành. Tồn tại hơn 1000 năm qua, đây là điểm thăm quan văn hóa, check in nổi tiếng dành cho du khách. 

Lụa Vạn Phúc nổi tiếng có chất lượng tốt. Ảnh: Winder

Trải qua không biết bao nhiêu thế hệ, lụa Vạn Phúc vẫn giữ được phong độ, đi đầu trong lĩnh vực dệt may nước ta. Lục của Vạn Phúc được đánh giá bền, đẹp, họa văn đa dạng, đường nét tinh tế, phóng khoáng. 

Để làm nên sản phẩm tơ lụa ở Vạn Phúc, người ta phải trải qua rất nhiều công đoạn, nào là tơ, dệt, rồi nhuộm, phơi... Công đoạn nào cũng cần hết sức cẩn thận, tốn công tốn sức. Cũng như làng miến Cự Đà, tới Vạn Phúc, bạn có thể tìm hiểu về việc làm lụa, tìm mua lụa hay chụp ảnh với background cổ kính tại đây. 

2.2. Làng nón Chuông 

Ở Hà Nội có làng làm nón lá truyền thống nổi tiếng là làng Chuông, xã Phương Trung, huyện Thanh Oai. Làng nghề này được hình thành từ rất lâu đời, xưa kia sản xuất nhiều loại nón như nón ba tầm, nón nhô, nón dấu, nón long, nón chóp... rồi đến nón ba vòng gần giống nón quai thao, dành cho người nông dân làm đồng. 

Gần làng miến Cự Đà còn có làng nón Chuông. Ảnh: Nông thôn mới

Trước đây, cả làng Chuông từ già, trẻ, gái, trai ai cũng biết làm nón. Tuy nhiên, khi quá trình đô thị hóa phát triển, thị trường tiêu thụ nón lá truyền thống lại sa sút đi nhiều. Hiện tjai, làng nghề này chuyên cung cấp nón phục vụ sáng tạo, lưu niệm, trang trí nội thất, đường phố... 

Trên đây là thông tin về làng miến Cự Đà cho bạn và gia đình tham khảo. Theo dõi Du lịch Việt Nam để cập nhật thêm nhiều điểm đến mới cùng kinh nghiệm vi vu hữu ích trong chuyến đi sắp tới của mình nhé. 

Yến Yến