Ếch om Phượng Tường – Tinh hoa ẩm thực Hưng Yên

Hưng Yên – mảnh đất nằm bên dòng sông Hồng hiền hòa, không chỉ nổi danh bởi những vườn nhãn trĩu quả hay di sản văn hóa Phố Hiến cổ kính, mà còn ghi dấu trong lòng du khách bởi nền ẩm thực dân dã mà tinh tế. Nơi đây là chiếc nôi sản sinh ra nhiều món ăn độc đáo, mang hồn cốt của vùng đồng bằng Bắc Bộ. Trong số đó, ếch om Phượng Tường – một món đặc sản nổi bật của xã Nhật Tân, huyện Tiên Lữ – đã và đang trở thành biểu tượng ẩm thực tiêu biểu, được giới sành ăn hết lời ca ngợi.

Giới thiệu món ăn ếch om Phượng Tường

Ếch om Phượng Tường Hưng Yên không chỉ đơn thuần là sự kết hợp giữa thịt ếch và gia vị, mà còn là sự đúc kết của cả một quá trình lao động miệt mài, gìn giữ nghề truyền thống qua bao thế hệ. Ếch om Phượng Tường thể hiện trọn vẹn cái tài, cái tâm và cái tình của người dân Hưng Yên trong từng khâu chế biến. Từ việc chọn nguyên liệu, sơ chế, tẩm ướp cho đến cách nấu và trình bày – tất cả đều được thực hiện một cách cầu kỳ, chỉn chu, với mong muốn mang đến cho người thưởng thức một món ăn vừa dân dã, vừa đậm đà bản sắc quê hương.

Êch om Phượng Tường – một món đặc sản nổi bật của xã Nhật Tân, huyện Tiên Lữ. Ảnh: VietKing

Không chỉ là món ngon dùng trong bữa cơm thường ngày, ếch om Phượng Tường còn là món ăn đã từng được chọn để tiến vua, thể hiện sự quý giá và trang trọng trong văn hóa ẩm thực cổ truyền. Với hương vị hài hòa giữa vị béo của nước mỡ, vị chua thanh của mẻ, cái thơm nồng của vỏ quýt khô, mắm tép cùng các loại gia vị đặc biệt khác, món ăn này đã trở thành niềm tự hào của người dân địa phương, và là lý do khiến thực khách thập phương tìm về Hưng Yên để thưởng thức.

>> Xem thêm: Tour du lịch miền Bắc trọn gói

Điểm đặc sắc của ếch om Phượng Tường Hưng Yên

Điều làm nên tên tuổi riêng có của ếch om Phượng Tường chính là sự kết hợp tinh tế giữa nguyên liệu tươi ngon và hơn 23 loại gia vị truyền thống – một con số hiếm thấy ở bất kỳ món ăn đồng quê nào. Nguyên liệu chủ đạo là ếch đồng – loại ếch tự nhiên sống ở các cánh đồng lúa, nổi tiếng bởi thịt chắc, thơm và ít mỡ. Những con ếch được chọn lựa kỹ càng, làm sạch và sơ chế cẩn thận để giữ được độ ngọt tự nhiên và độ dai mềm đặc trưng.

Êch om Phượng Tường chính là sự kết hợp tinh tế giữa nguyên liệu tươi ngon và hơn 23 loại gia vị. Ảnh: vinwonder

Nhưng chính sự cầu kỳ trong khâu gia vị mới là linh hồn của món ăn. Người dân Phượng Tường có một bí quyết gia truyền khi sử dụng các loại gia vị đặc biệt như vỏ quýt khô, mẻ chua, mộc nhĩ thái nhỏ, hạt tiêu xay, mắm tép lên men và nước mỡ tiết ra từ ba chỉ rang cháy cạnh. Tất cả được phối trộn theo tỉ lệ riêng, tạo nên một hỗn hợp ướp thịt ếch dậy hương thơm ngào ngạt, nức mũi. Vị chua dịu từ mẻ quyện với mắm tép mặn mòi, vỏ quýt thoảng hương thanh, hạt tiêu cay nồng, khiến từng thớ thịt ếch trở nên đậm đà, hấp dẫn đến tận cùng.

Không chỉ là sự hòa trộn gia vị, kỹ thuật om ếch của người dân Phượng Tường cũng là một yếu tố quan trọng tạo nên chất riêng cho món ăn này. Quá trình om yêu cầu người nấu phải có kinh nghiệm và cảm nhận lửa tinh tế, để thịt ếch chín đều mà không bị nát, xương nhừ mà vẫn giữ được hình dáng con ếch. Thịt sau khi om có màu vàng nâu bóng bẩy, mềm ngọt, thấm đẫm gia vị đến tận xương.

Kỹ thuật om ếch của người dân Phượng Tường tạo nên chất riêng cho món ăn. Ảnh: khám phá Hưng Yên

Cách làm món ếch om Phượng Tường

Để nấu được món ếch om Phượng Tường chuẩn vị truyền thống, người đầu bếp phải trải qua một quy trình chế biến gồm nhiều công đoạn tỉ mỉ:

1. Sơ chế ếch

Khâu sơ chế là một bước quan trọng quyết định đến mùi vị và độ ngon của món ăn. Ếch được chọn là loại ếch đồng, béo khỏe, còn sống, được làm sạch lột da, bỏ nội tạng và chân. Sau đó, để khử nhớt và mùi tanh, người ta dùng lá tre vò nát chà sát lên thân ếch, rồi tiếp tục ngâm với nước vôi trong pha muối. Cuối cùng, rửa lại bằng dấm chua, giúp thịt ếch săn chắc và thơm mát hơn.

Một điểm đặc biệt trong cách làm truyền thống của người dân Phượng Tường là dần ếch bằng chày gỗ hoặc chày đá. Thịt ếch được dần đến khi xương nhuyễn mịn nhưng vẫn giữ được nguyên hình dạng của con ếch. Cách làm này vừa giúp người ăn dễ thưởng thức, vừa giữ được độ dai tự nhiên và độ ngọt của thịt.

Nguyên liệu của món ếch om Phượng Tường Hưng Yên được chọn là loại ếch đồng, béo khỏe. Ảnh: ẩm thực cổ truyền

2. Ướp gia vị

Thịt ếch sau khi sơ chế sẽ được ướp với hỗn hợp gia vị bí truyền gồm: vỏ quýt khô đập dập, mẻ chua lọc kỹ, mộc nhĩ thái sợi nhỏ, hạt tiêu đen, mắm tép lên men, cùng nước mỡ rang từ ba chỉ. Gia vị được trộn đều với thịt và để ướp trong khoảng 30 – 45 phút, giúp từng thớ thịt ếch thấm đều và ngấm sâu hương vị đặc trưng.

3. Om ếch

Sau khi ướp xong, ếch được đem om trong nồi đất hoặc nồi gang – loại nồi giúp giữ nhiệt và truyền nhiệt chậm, giúp món ăn thơm ngon hơn. Có thể cho thêm măng chua hoặc thịt ba chỉ thái miếng nhỏ để tăng vị và tạo độ ngậy béo. Trong suốt quá trình om, người đầu bếp phải điều chỉnh lửa nhỏ đều tay, tránh để sôi quá to làm nát thịt.

Sau 30–40 phút om liu riu, món ăn sẽ có màu vàng nâu cánh gián đẹp mắt, nước om sánh mịn, thơm nồng nàn mùi mắm tép và vỏ quýt. Thịt ếch chín mềm, béo ngậy nhưng không ngấy, xương nhuyễn, ăn bùi bùi như tan trong miệng.

Ếch om sẽ có màu vàng nâu cánh gián đẹp mắt. Ảnh: vinwonder

Thưởng thức ếch om Phượng Tường đúng cách

Món ếch om Phượng Tường ngon nhất là khi ăn nóng, vừa dọn ra khỏi nồi. Người dân địa phương thường ăn kèm với cơm trắng, để tận hưởng trọn vẹn vị đậm đà từ nước om quyện với hạt cơm nóng hổi. Ngoài ra, món này cũng rất hợp khi dùng với bún tươi hoặc bánh đa cuốn rau sống – những cách thưởng thức mới mẻ được giới trẻ ưa chuộng hiện nay.

Khi thưởng thức, thực khách sẽ cảm nhận được sự hòa quyện tuyệt vời giữa các tầng hương vị: cái chua thanh nhẹ của mẻ, vị mặn mòi của mắm tép, cái cay dịu của tiêu và cái ngọt đậm đà từ thịt ếch đồng nguyên chất. Mùi vỏ quýt khô thoảng qua như một điểm nhấn, khiến món ăn không chỉ ngon mà còn lạ miệng, kích thích khứu giác lẫn vị giác.

Món ếch om Phượng Tường ngon nhất khi ăn nóng. Ảnh: du lịch Hưng Yên

Ếch om Phượng Tường Hưng Yên không chỉ là một món ngon để thưởng thức, mà còn là một nét văn hóa ẩm thực truyền đời, thể hiện sự tài hoa của người nông dân Việt Nam. Trong những dịp giỗ Tết, cưới hỏi hay tiếp đãi khách quý, món ăn này thường được dọn lên mâm cỗ như một lời mời trân trọng và niềm tự hào của người Hưng Yên với bạn bè phương xa.

Các đặc sản khác của Hưng Yên

Ngoài ếch om Phượng Tường, Hưng Yên còn nổi tiếng với nhiều đặc sản khác:

Chè sen long nhãn Phố Hiến: Món chè này kết hợp giữa hạt sen bùi bùi và nhãn lồng Hưng Yên thơm ngọt, tạo nên một món tráng miệng thanh mát, bổ dưỡng. Chè sen long nhãn từng là sản vật quý tiến vua thời phong kiến.

Mật ong hoa nhãn: Được khai thác từ những vườn nhãn vào mùa hoa nở, mật ong hoa nhãn có màu hổ phách, vị ngọt thanh và hương thơm đặc trưng. Sản phẩm này không chỉ là món quà ý nghĩa mà còn có nhiều công dụng tốt cho sức khỏe.

Chả gà Tiểu Quan: Đây là món ăn đặc trưng của thôn Tiểu Quan, được làm từ thịt gà giã bằng cối đá, tạo nên hương vị đậm đà và thơm ngon. Món chả gà này thường xuất hiện trong các dịp lễ Tết và được nhiều người ưa chuộng.

Chả gà Tiểu Quan là một trong những món ăn đặc trưng của Hưng Yên. Ảnh: báo lao động

Ếch om Phượng Tường không chỉ là một món ăn dân dã, mà còn là kết tinh của văn hóa, truyền thống và sự khéo léo trong nghệ thuật ẩm thực của người Hưng Yên. Từng công đoạn từ sơ chế, tẩm ướp đến om chín đều đòi hỏi sự tỉ mỉ và kinh nghiệm, thể hiện tấm lòng trân quý với nghề và với thực khách. Mỗi lần thưởng thức món ếch om, không chỉ là cảm nhận hương vị đậm đà quyện hòa của hàng chục loại gia vị mà còn là hành trình trở về với những giá trị chân thật, bình dị nơi làng quê Bắc Bộ. Nếu có dịp đến Hưng Yên, đừng quên ghé qua Phượng Tường để một lần nếm thử món ngon trứ danh, lưu giữ trong lòng dư vị khó quên của miền quê yên bình.

>> Xem thêm: Cẩm nang du lịch Hưng Yên từ A-Z ăn gì chơi gì không thể bỏ lỡ

Nguyễn Đức