Đặc sản Phú Thọ mà ai cũng phải thưởng thức khi tới đất Tổ

Nếu ai yêu mến ẩm thực chắc chắn đã nghe danh thịt chua Thanh Sơn, bánh tai hay rau sắn... Đây đều là đặc sản Phú Thọ nổi tiếng khắp nơi, bởi hương vị đặc trưng của vùng trung du thơm ngon khó cưỡng. 
 

1. Đặc sản Phú Thọ thơm ngon cho khách du lịch 

1.1. Thịt chua Thanh Sơn

Ghé thăm Phú Thọ, vào bất kỳ một nhà hàng hay quán ăn bình dân nào, ắt hẳn, bạn sẽ bắt gặp thực đơn có món thịt chua Thanh Sơn. Đúng như tên gọi, thịt chua có vị chua nhẹ, ăn bùi bùi, ngậy ngậy, ai thử một lần cũng thích mê. 

Đặc sản Phú Thọ nhất định phải kể đến thịt chua Thanh Sơn. Ảnh: vietnamplus

Theo lời người dân địa phương, khi xưa, ở Phú Thọ có nhiều giống lợn đen, lợn rừng ngon. Người ta đã nghĩ cách ướp thịt với muối, thính nhằm bảo quản thịt được lâu. Món thịt chua Phú Thọ hình thành từ đó. So với trước đây, thịt chua Thanh Sơn đã được cải tiến, tẩm ướp thêm nhiều gia vị khác nhau, ngon và bắt mắt hơn nhiều. 

Có thể nói, thịt chua chính là một minh chứng hiện hữu cho sự sáng tạo độc đáo của người dân tộc Mường trên vùng đất Thanh Sơn. Thịt chua – đặc sản Phú Thọ - được chế biến từ những nguyên liệu hết sức dân giã, trải qua quá trình lên men tầm 3-4 ngày là ăn được. 

Thịt chua ăn với cơm hay để nhậu vui cũng đều ngon miệng. Ảnh: Bếp Bụng bự

Trong công đoạn làm thịt chua, mọi bước đều được chú trọng. Thịt trộn với gia vị rồi cho vào ống nứa không quá già cũng không được quá non để nhồi, làm lên men. Quá trình này kỵ khí, lớp ngoài cùng lọt lá ổi để chống mốc, ẩm, giúp quá trình lên men được tốt hơn.

Nhiều người chọn mua thịt chua Thanh Sơn – đặc sản Phú Thọ về làm quà. Ảnh: Webtretho

Ngày nay, có nhiều cơ sở sản xuất thịt chua nhưng thịt chua Thanh Sơn ở Phú Thọ vẫn luôn là sự lựa chọn hàng đầu. Không chỉ vậy, người ta còn sử dụng thịt chua không chỉ để ăn với cơm mà còn là mồi nhắm tuyệt hảo trên bàn nhậu nữa đấy. Thịt chua ăn kèm với lá sung, lá ổi hoặc lá mơ, chấm tương ớt hoặc nước chấm pha riêng sẽ cực ngon. 

>>Xem thêm: Thịt chua Phú Thọ - Hương vị mang đậm văn hoá ẩm thực của vùng đất xứ Tổ

1.2. Chè xanh

Ở miền Bắc, chè xanh Mộc Châu và Phú Thọ ngon nức tiếng cả nước. Đây là đặc sản Phú Thọ mà hầu như ai tới nơi này cũng tìm mua làm quà cho người thân sau chuyến đi. Từ năm 1885, người Pháp đã tiến hành khảo sát vè cây chè ở đất Phú Thọ và về việc sản xuất chè tại Việt Nam.

Ở Phú Thọ có những đồi chè xanh bạt ngàn, là đặc sản mà nhiều người yêu thích. Ảnh: Thị Giang

Trước đây, người dân Phú Thọ chủ yếu trồng giống chè cũ nhằm phục vụ sản xuất chè đen đi xuất khẩu. Tuy nhiên, thu nhập không cao khiến người dân không còn mặn mà với việc này, dẫn tới diện tích trồng chè giảm mạnh. Những năm gần đây, tỉnh có nhiều chính sách khuyến khích người dân mở rộng việc trồng chè, phát triển chè Phú Thọ theo hướng bền vững, góp phần đưa cây chè trở thành giống cây chủ lực, giúp xóa đói, giảm nghèo.

Chè Phú Thọ nổi tiếng thơm ngon, tươi và chất lượng. Ảnh: Bộ Công thương

Hiện tại, Phú Thọ có sản lượng chè thuộc top cao trên toàn quốc. Trên địa bản tỉnh có tới 17 làng nghề chế biến chế chè, tạo công ăn việc làm ổn định cho bà con. Nhiều hợp tác xã chè cũng được hình thành, trở thành điểm đến thăm quan cho khách du lịch Phú Thọ gần xa. 

Long Cốc là một trong những nơi có diện tích trồng chè lớn nằm trên địa bàn huyện Tân Sơn, tỉnh Phú Thọ. Ngay từ khi đặt chân tới vùng đất này, bạn sẽ nhận thấy một màu xanh tươi mát mắt như không có điểm dừng. Từng luống chè được sắp xếp gọn gẽ, thành hàng thẳng tắp, trông rất thú vị. Đây là nơi cho ra chè xanh – đặc sản Phú Thọ chất lượng cao. 

Bạn có thể thường thức chè ngon khi thăm quan các nông trường trồng chè ở Phú Thọ. Ảnh: Thái Ninh 

Tới với đồi chè Long Cốc, bạn sẽ được tìm hiểu về quy trình thu hoạch chè, làm chè, chế biến chè Phú Thọ và đặc biệt là thưởng thức chè xanh tươi mát ngay giữa không gian bao la này. Đừng quên mua chúng về làm quà và nhâm nhi mỗi khi rảnh rỗi tại nhà nhé. 
 

1.3. Bánh tai

Nhắc tới ẩm thực Phú Thọ chắc chắn bánh tai là cái tên không thể bỏ qua. Trải qua nhiều thập kỷ, món ăn này vẫn tồn tại và ngày càng gắn bó với cuộc sống thường nhật của người dân địa phương, trở thành nét độc đáo trong văn hóa ẩm thực với du khách thập phương. 

Bánh tai – đặc sản Phú Thọ quá đỗi bình dị. Ảnh: luhanh

Nguyên liệu chính để làm bánh tai là gạo tẻ ngon, phải trắng và dẻo. Những tưởng đơn giản nhưng tận mắt chứng kiến quy trình làm bánh tai, bạn mới hiểu rõ hơn về sự vất vả và lòng yêu nghề của người dân địa phương. Bánh tai làm không quá khó nhưng công thức mỗi nhà mỗi khác và đòi hỏi sự cẩn thận, khéo léo của mỗi người thợ. 

Bánh tai thường được ăn vào buổi sáng, chuẩn bị năng lượng cho một ngày mới. Để làm bánh tai – đặc sản Phú Thọ - người ta phải dậy từ sớm và hoàn thành vào lúc 5 giờ sáng để kịp bán. Gạo được ngâm nước từ 3-5 tiếng rồi nghiền thành bột. Công đoạn làm vỏ bánh yêu cầu những người có nhiều kinh nghiệm, nếu không vỏ sẽ không được độ dẻo và chín như mong muốn. Phần nhân bánh có thịt lợn nạc vai xay nhỏ, trộn với hành tím băm, hạt tiêu, nước mắm... sao cho vừa miệng. 

Những chiếc bánh tai đơn giản nhưng lại cực ngon và đảm bảo năng lượng cho bữa sáng của bạn. Ảnh: ĐMX

Việc tạo hình bánh tai cũng quan trọng, đòi hỏi người làm phải cho nhân vào bột đã được chia sẵn rồi nặn thành hình cong cong như cái tai thật bắt bắt. Sau đó, bánh được xếp vào khay rồi hấp cách thủy. 

Ngày nay, các xưởng sản xuất đã có máy móc hỗ trợ nên công đoạn xay bột, rồi hấp bánh không còn phải làm thủ công như trước, đỡ vất vả hơn nhiều, năng suất cũng cao hơn nhiều lần so với trước kia. 

Bánh tai với phần nhân độc đáo, ăn bùi bùi, béo béo. Ảnh: luhanh

Sau 60 phút, bánh sẽ chín, chuyển màu trắng trong đẹp mắt, thơm mùi gạo mới cùng mùi thịt kích thích vị giác. Người ta thường thưởng thức bánh khi còn nóng hổi, chấm cùng nước mắm cay hoặc ăn cùng cháo trắng. Vị ngon ngậy, béo béo của vỏ bánh, nhân bánh và nước chấm hòa quyện vào nhau khiến thực khách ăn hoài không ngán.  

Hiện nay, bạn có thể ghé bánh tai bà Định, cô Mai, chị Phương, cô Lâm để thưởng thức đặc sản Phú Thọ này. Không chỉ dừng lại là một nghề mưu sinh, những người gắn bó với nghề làm bánh tai còn mong muốn gìn giữ được nét văn hoá truyền thống lâu đời của quê hương. 
 

1.4. Cơm nắm lá cọ 

Phù Ninh là một huyện của Phú Thọ và nói đặc sản của Phù Ninh là cọ quả không sai khi có diện tích trồng cọ đứng đầu tỉnh. Ngoài làm vật liệu để lợp nhà, lá cọ còn làm nón cọ, mành cọ và cơm nắm lá cọ. Những xã nhiều cây cọ như Trạm Thản, Phú Mỹ, Gia Thanh, Trị Quận, Phú Nham... là nơi lý tưởng để bạn thưởng thức món ăn độc lạ này. 

Cơm nắm lá cọ - món ngon bình dị gắn bó bao năm nay với người Phú Thọ. Ảnh: Polivia

Để làm cơm nắm lá cọ, người ta sẽ phải tuyển chọn lá cọ kỹ càng, là những lá non mọc thấp ngang đoạn thắt lưng. Tàu lá cọ phải còn xanh, không xòe hết, lau sửa sạch, để ráo nước. Phần cơm sau khi nấu chín, xới ra rồi dùng khăn ướt nắm tròn lại, lăn cho nhuyễn, cho chặt. Tùy theo khẩu phần ăn của mỗi người mà người thợ sẽ chia cơm nắm thành nắm to, nhỏ, rồi buộc tàu cọ lại cho phù hợp.  

Cơm nắm chấm muối vừng cực ngon. Ảnh: topplus

Đến bữa ăn, bạn chỉ cần mở cơm ra, dùng dao cắt từng miếng cơm, thơm mùi lá cọ lẫn gạo quê, chấm với muối vừng, sườn lợn rang muối hay muối sả, vừa đẹp mắt mà vừa ngon, ăn hoài không chán mà còn no nê bụng. Ngày nay, cơm nắm lá cọ - đặc sản Phú Thọ - đã xuất hiện ở các khu du lịch sinh thái, các nhà hàng bình dân... phục vụ du khách thập phương. 

>>Xem thêm: Cẩm nang du lịch Phú Thọ từ A-Z

1.5. Bưởi Đoan Hùng 

Bưởi Đoan Hùng chẳng phải cái tên xa lạ bởi từ lâu đã được biết đến như một đặc sản khét tiếng trên đất Tổ, cũng như cam Bố Hạ, nhãn lồng Hưng Yên hay rau húng Láng... vậy. 

Bưởi được trồng lâu năm, hình cầu dẹt, khi chín có màu vàng sáng, cùi mỏng, vỏ bên ngoài hơi héo nhưng bên trong lại mọng nước, hương vị ngọt, mát, thơm. Đặc biệt, bưởi Đoan Hùng Phú Thọ còn có thể bảo quản tới vài tháng, khi ăn vẫn rất ngon ngọt. 

Bưởi Đoan Hùng là đặc sản Phú Thọ nức tiếng gần xa. Ảnh: 1check

Năm 2006, bưởi Đoan Hùng Phú Thọ đã được bảo hộ tên gọi xuất xứ tại Việt Nam bởi Cục Sở hữu trí tuệ, Bộ Khoa học và Công nghệ. Bưởi Đoan Hùng đã thành thương hiệu với tên gọi “Bưởi Đoan Hùng - Hương vị Đất Tổ”. 

Bưởi Đoan Hùng dù để lâu vẫn ăn cực thơm và ngọt. Ảnh: Báo KH&PT

Bưởi Đoan Hùng - đặc sản Phú Thọ - có 2 giống ngon nhất, là bưởi Sửu Chí Đám và bưởi Bằng Luân. Điều kỳ lạ là bưởi Đoan Hùng chỉ ra quả thơm ngọt, trĩu quả khi được trồng ở những xã ven sông Lô. Nếu mang đi vùng khác trồng trọt, cây lại ra ít quả, không được ngọt ngào như trồng ở Đoan Hùng.  
 

2. Kinh nghiệm du lịch Phú Thọ cần biết

+ Phú Thọ cách Hà Nội 90km, nhờ cao tốc Hà Nội – Lào Cai nên việc đi lại cũng rất thuận tiện. Bạn có thể đón xe Xuân Cường, Anh Phát... với giá từ 140.000 đồng/người. Nếu đi phương tiện cá nhân, tuyến đường nhanh nhất vẫn là theo hướng Nội Bài, vào cao tốc Hà Nội - Lào Cai.

+ Bạn có thể du lịch Phú Thọ, thưởng thức các đặc sản bất kể thời điểm nào trong năm, tùy theo sở thích và nhu cầu của bản thân

+ Khách sạn 4-5 sao ở Phú Thọ chủ yếu ở trong TP Việt Trì như Mường Thanh Luxury Phú Thọ, Garden Việt Trì... Khu nghỉ dưỡng suối khoáng nóng Thanh Thủy có Thanh Thủy Helth Resort, Thanh Lâm Resort.

Bỏ túi những kinh nghiệm hữu ích trước khi lên đường thưởng thức đặc sản Phú Thọ. Ảnh: Tripzone

Trên đây là thông tin về đặc sản Phú Thọ cho bạn và gia đình tham khảo. Theo dõi Du lịch Việt Nam để cập nhật thêm nhiều điểm đến mới cùng kinh nghiệm vi vu hữu ích trong chuyến đi sắp tới của mình nhé. 

Yến Yến