Khám phá Chùa Hương Lãng - ngôi cổ tự gần 1000 năm tuổi

Chùa Hương Lãng là một ngôi chùa cổ có lịch sử gần 1.000 năm tuổi, nằm tại đất nhãn Hưng Yên. Với vẻ đẹp cổ kính, ngôi chùa này không chỉ là một điểm đến tâm linh quan trọng, mà còn là một trong những di sản văn hóa được bảo tồn và phát triển tốt nhất tại Việt Nam. Trong bài viết này, hãy cùng Dulichvietnam tìm hiểu về Chùa Hương Lãng - một ngôi chùa cổ kính mang trong mình rất nhiều giá trị văn hóa và tâm linh.

>> Xem thêm: Cẩm nang du lịch Hưng Yên

1. Giới thiệu về chùa Hương Lãng

1.1. Chùa Hương Lãng nằm ở đâu?

Chùa Hương Lãng (hay còn gọi là Thạch Quang Tự hay Chùa Lạng), tọa lạc tại thôn Chùa, xã Minh Hải, huyện Văn Lâm, tỉnh Hưng Yên, Việt Nam. Đây là một trong những ngôi chùa có lịch sử lâu đời nhất Việt Nam - gần 1.000 năm. Trải qua bao thăng trầm của lịch sử, ngôi chùa vẫn còn lưu giữ được những hiện vật tiêu biểu nhất với kiểu dáng nghệ thuật và thẩm mỹ độc đáo từ thời nhà Lý. 

 

 

1.2. Chùa Hương Lãng thờ ai?

Chùa Hương Lãng không chỉ là nơi thờ Phật mà còn thờ Hoàng Thái Hậu Ỷ Lan - một người phụ nữ có công đóng góp rất lớn trong việc xây dựng ngôi chùa này. Trong lịch sử, bà là người đảm nhiệm việc trị quốc trong thời nhà Lý và được coi là người phụ nữ tài năng, có tầm ảnh hưởng lớn trong việc phát triển văn hóa, tôn giáo của đất nước.

 

 

1.3. Vài nét đặc biệt về chùa Hương Lãng Hưng Yên

Chùa Hương Lãng Hưng Yên tương truyền do hoàng hậu Ỷ Lan thành lập vào thế kỷ 11. Ngôi chùa có diện tích hơn 1ha, được thiết kế theo kiểu “nội công, ngoại quốc”, gồm nhiều tòa nhà.

Bước vào chùa, du khách sẽ nhìn thấy Tam Quan với ba lối vào, tiếp đến là tam cấp bậc thang dẫn lên một nền đất bằng phẳng. Từ đó, đi thêm ba bậc thang lên tầng hai, rồi lên tầng ba là khu vực chính có nhà tăng, nhà cộng đồng và Phật điện.

 

Tuy bị hư hại trong cuộc kháng chiến chống Pháp nhưng mãi đến năm 1955, chùa Hương Lãng mới được trùng tu lại. Ngày nay, ngôi chùa còn lưu giữ được nhiều hiện vật từ thời Lý, trong đó có pho tượng sư tử đá độc đáo vô cùng giá trị. 

Tượng còn được gọi là Ông Sấm, được làm từ một phiến đá lớn (dài 2.8m, rộng 1.5m, cao 0.9m), trước đây được dùng làm bệ cho một bức tượng khác. Hai đầu tượng được khắc hình đầu và đuôi sư tử. Mặt sư tử có nét dũng mãnh, mũi to tròn, mắt lồi như hai quả trứng, vầng trán cao. Mông của sư tử hình tròn và được trang trí bằng những hoa văn xoắn ốc và hoa cúc dây. Chùa còn có 10 đôi bàn tay vịn bằng đá, được chạm phượng, chồn, hoa cúc dây; bốn cột đá vuông đỡ các xà của công trình trước kia.

 

Ngoài ra, chùa Hương Lãng còn có một tấm bia đá khắc ghi việc trùng tu chùa vào thế kỷ XVI. Tượng sư tử và tay vịn bằng đá là những tác phẩm chạm khắc đá vô giá từ thời Lý còn tồn tại ở Việt Nam cho đến ngày nay. 

Có thể thấy, chùa Hương Lãng không chỉ là nơi thờ tự, mà còn là công trình kiến ​​trúc độc đáo, di tích lịch sử văn hóa quan trọng.
 

2. Lịch sử hình thành và kiến trúc của Chùa Hương Lãng Hưng Yên

Chùa Hương Lãng được xây dựng từ thời Lý, khoảng năm 1115, được làm bằng đá với những nét chạm trổ độc đáo, mang đậm giá trị nghệ thuật và thẩm mỹ của thời kỳ này. Chùa còn để lại những di vật từ thời đó như cột đá, sấu đá, tượng sư tử bằng đá.

Do biến thiên của lịch sử và thời gian, chùa Hương Lãng Hưng Yên đã trải qua nhiều lần trùng tu. Chùa ngày nay đã bị thu nhỏ lại so với ban đầu, bao gồm tòa đại bái, tiền đường và hậu điện. Trước chùa có 6 bức tượng sấu bằng đá càng làm tăng thêm nét độc đáo cho ngôi chùa. Tượng sấu được trang trí hoa văn trang nhã với hình người xẻ gỗ, leo cầu vồng, rồng phượng, tất cả đều được chạm trổ tinh vi, đẹp mắt.

 

 

 

 

Chùa Hương Lãng được coi là một di tích nổi bật, phản ánh văn hóa truyền thống và lịch sử lâu đời của Việt Nam. Tiền đường của chùa gồm 4 hàng cột, tất cả đều được kê trên những khối đá có họa tiết hoa sen, trang trí hoa văn có từ thời Lý. Hậu cung được thiết kế 2 tầng 8 mái, có tượng ông Sấm đội tòa sen. Những đường nét chạm trổ, hoa văn tinh xảo tạo nên bầu không khí tâm linh thanh tịnh, khiến mỗi du khách khi đến thăm chùa đều cảm thấy an yên.

 

 

3. Báu vật tượng sư tử đá chùa Hương Lãng

Chùa Hương Lãng ở xứ Lạng, Hưng Yên, là nơi lưu giữ nhiều hiện vật, di sản văn hóa, là biểu tượng của nghệ thuật kiến trúc của triều đại nhà Lý. Một trong những tác phẩm đáng chú ý nhất là tượng sư tử đá ngồi trên đài sen, được coi là minh chứng hoàn hảo và tráng lệ nhất của nghệ thuật điêu khắc thời Lý. Sư tử đá được tạc từ một khối đá duy nhất, có các chi tiết tinh xảo và bề mặt nhẵn bóng, thể hiện kỹ thuật điêu luyện của các nghệ nhân thời kỳ này.

 

 

 

 

 

 

Tượng Phật trong chùa cũng là một kiệt tác của mỹ thuật thời Lý, với hình sư tử vạm vỡ, các họa tiết hoa văn tinh tế, sắc sảo và chiếc mấn bằng đá độc đáo. Theo các chuyên gia, bức tượng Phật được đặt trong chính điện của ngôi chùa, tượng trưng cho biểu tượng thiêng liêng của sư tử trong tư thế bảo vệ.

 

Bên cạnh những di sản văn hóa này, chùa Hương Lãng còn là nơi lưu giữ những di vật quý giá khác từ thời Lý như 4 cột đá chống đỡ các dầm đá của một công trình xây dựng, một số khối đá có chạm khắc hoa sen, hoa cúc dây rất công phu. Với bề dày lịch sử, thiết kế nghệ thuật tinh tế và giá trị thẩm mỹ, ngôi chùa đã được công nhận là di tích kiến trúc nghệ thuật cấp Quốc gia từ năm 1974.

 

 

Hàng năm, cứ đến ngày 10 tháng 3 âm lịch, nhân dân các vùng lân cận và du khách thập phương lại nô nức kéo về chùa Hương Lãng tham gia lễ hội truyền thống. Sự kiện này là một cơ hội tuyệt vời để chứng kiến ​​di sản văn hóa độc đáo của ngôi chùa, trải nghiệm các phong tục truyền thống của địa phương, và tận hưởng khung cảnh thanh bình xung quanh.

Có thể thấy, chùa Hương Lãng có tiềm năng to lớn để trở thành một điểm đến phổ biến cho du lịch tâm linh. Tuy nhiên, ngôi chùa cần được trùng tu đáng kể để khôi phục lại vẻ hùng vĩ và duy trì ý nghĩa lịch sử của nó. Vì vậy, việc thu hút sự quan tâm của chính quyền địa phương và các cơ quan ban ngành liên quan để hỗ trợ trùng tu, bảo tồn ngôi chùa là hết sức cần thiết. Với di sản văn hóa phong phú và bầu không khí thanh bình, chùa Hương Lãng là một minh chứng đáng chú ý về lịch sử, văn hóa và truyền thống thẩm mỹ của Việt Nam.

>> Xem thêm: Tham quan Văn miếu Xích Đằng Hưng Yên chiêm ngưỡng biểu tượng vùng đất khoa bảng

Công Khanh