Trà Vinh không chỉ được biết đến với những công trình kiến trúc Khmer độc đáo, các lễ hội dân gian đặc sắc mà còn nổi tiếng bởi nền ẩm thực mang đậm hương vị miền Tây sông nước. Trong số những món ăn làm nên bản sắc địa phương, bún suông Trà Vinh được ví như "linh hồn ẩm thực" của con người nơi đây.
Bún suông hay còn được gọi là bún đuông Trà Vinh, từng được Tổ chức Kỷ lục Việt Nam đề cử là một trong 10 món ngon đạt giá trị ẩm thực châu Á lần thứ 2 vào năm 2013. Không cầu kỳ, phô trương như những món ăn cao lương mỹ vị, bún suông mộc mạc như chính con người Trà Vinh – chất phác, đậm đà và tình nghĩa. "Suông" trong tên gọi của món ăn không phải là từ miêu tả hình dạng hay tính chất thông thường, mà thực ra là chỉ thành phần đặc biệt nhất của món – con suông (hay con đuông dừa) làm từ tôm xay nhuyễn. Người Trà Vinh gọi như vậy để phân biệt với các loại chả hay giò trong bún truyền thống.
Con suông dài tầm ngón tay trỏ, dai dai, sần sật, có hương thơm đặc trưng của tôm. Mỗi tô bún suông là sự tổng hòa của nước dùng ngọt thanh từ xương heo, thơm dịu từ củ cải trắng, sả và hành phi, kết hợp với từng sợi bún mềm mại cùng con suông độc đáo, ai muốn có thể kèm thêm tôm tươi, thịt, móng giò,... – tất cả tạo nên một trải nghiệm vị giác khó quên.
>> Xem thêm: Tour miền Tây trọn gói
Điều khiến món ăn này trở nên đặc biệt không chỉ ở cái tên lạ mà còn nằm ở cách chế biến công phu và sự kết hợp hương vị tinh tế. Con suông – “trái tim” của món ăn – chính là điểm nhấn tạo nên sự khác biệt. Được làm hoàn toàn từ tôm tươi bóc vỏ, xay nhuyễn trộn với tiêu, tỏi băm, hành tím, và một ít thịt mỡ để tạo độ béo, khối tôm sau đó được nặn thành hình dài như chiếc xúc xích, rồi hấp chín hoặc chiên sơ để giữ được độ dai và hương thơm tự nhiên.
Khác với các loại chả trong các món bún quen thuộc như bún bò Huế, bún mọc hay bún cá, con suông mang trong mình hương vị đặc trưng của miền Tây, nơi người dân sống gắn bó với ruộng đồng, kênh rạch,... Nó không quá dai, không quá mềm, mà có độ đàn hồi vừa phải, đủ để khi cắn vào, người ăn cảm nhận được cả độ ngọt lẫn độ dẻo tự nhiên từ tôm tươi.
Ngoài ra, nước dùng của bún suông Trà Vinh cũng là một phần khiến món ăn này ghi điểm. Không sử dụng quá nhiều gia vị, nước dùng được nấu từ xương heo hầm kỹ, cùng với một vài củ cải trắng để tạo vị thanh, một ít mắm ruốc để tăng hương đậm đà, và một chút sả băm để át mùi tanh – tạo nên một tổng thể hài hòa, đậm đà nhưng không gắt.
Để có một tô bún suông chuẩn vị Trà Vinh, người chế biến cần tỉ mỉ ở từng bước:
Tôm tươi: 300g (loại tôm đất hoặc tôm sú, tươi sống)
Thịt mỡ: 50g (băm nhỏ, giúp con suông không bị khô)
Xương heo: 1kg (nấu nước dùng)
Củ cải trắng, hành tím, tỏi, sả, tiêu, nước mắm, muối, bột ngọt
Bún tươi, rau sống (giá, rau húng, xà lách, bắp chuối thái mỏng)
Thêm thịt luộc, móng giò, tôm tươi, tiết,... nếu thích
Tôm bóc vỏ, bỏ đầu, rút chỉ, rửa sạch rồi xay nhuyễn.
Trộn tôm xay với thịt mỡ, hành tỏi băm, tiêu, muối và nước mắm cho đậm đà.
Cho hỗn hợp vào túi bắt kem, bóp thành từng đoạn dài khoảng 5-7cm vào xửng hấp. Hấp chín rồi để nguội.
Xương heo rửa sạch, trụng sơ rồi hầm kỹ trong 1-2 tiếng.
Cho củ cải trắng, sả đập dập, hành tím nướng thơm vào nồi hầm để nước dùng thêm ngọt.
Nêm nếm bằng nước mắm ngon, một ít mắm ruốc để dậy mùi, bột ngọt vừa ăn.
Cho bún tươi vào tô, xếp vài con suông lên, thêm các nguyên liệu yêu thích khác, chan nước dùng nóng hổi.
Ăn kèm rau sống, thêm ít tiêu xay và ớt nếu thích cay.
Nếu có dịp đến Trà Vinh, đừng bỏ lỡ cơ hội thưởng thức món bún suông chính gốc tại những quán ăn sau đây – nơi lưu giữ trọn vẹn hương vị truyền thống qua nhiều năm.
Nằm trong một con hẻm nhỏ yên tĩnh, Bún Suông Hùi Yến là địa chỉ quen thuộc của người Trà Vinh. Không gian quán đơn giản, sạch sẽ, nhưng lúc nào cũng đông khách từ sáng sớm.
Tô bún suông Trà Vinh ở đây gây ấn tượng bởi con suông to, dai, ngọt đậm vị tôm, được làm thủ công và chế biến theo cách truyền thống. Nước dùng trong veo, ngọt thanh, không béo gắt, ăn kèm rau sống tươi và hành phi thơm lừng. Giá bình dân, phục vụ thân thiện – đúng chất miền Tây mộc mạc và gần gũi.
Dư Vân là một trong những quán bún suông được người dân đánh giá là giữ đúng hương vị Trà Vinh nhất. Con suông ở đây có vị cay nhẹ, thơm mùi tiêu, dai mềm vừa đủ, được làm theo công thức riêng biệt.
Nước dùng được ninh từ xương và đầu tôm nên rất thanh ngọt, kết hợp hài hòa với các nguyên liệu khác. Ngoài bún suông, quán còn có bún riêu, bún mọc, nhưng món “best-seller” vẫn là bún suông truyền thống – món ăn níu chân thực khách suốt nhiều năm qua.
Bún Suông Bé Hai là một quán nhỏ nhưng luôn tấp nập vào mỗi buổi sáng. Điểm khác biệt là con suông được chiên sơ trước, tạo lớp vỏ hơi giòn, thơm béo nhẹ, bên trong vẫn giữ độ dai ngọt của tôm tươi.
Tô bún có nước lèo ngọt thanh, suông béo thơm, ăn kèm rau sống tươi và hành phi. Không gian thoáng mát, phục vụ nhanh, giá cả hợp lý – rất phù hợp với khách du lịch ghé ngang tìm hương vị đặc trưng nhưng mới lạ của bún suông Trà Vinh.
Trong thế giới ẩm thực phong phú của miền Tây, bún suông Trà Vinh không chỉ là món ăn đơn thuần mà còn là sự kết tinh của văn hóa, của truyền thống và lòng mến khách. Mỗi tô bún là cả một hành trình kỳ công từ khâu chuẩn bị, nấu nướng cho đến khi bưng lên bàn – nóng hổi, ngọt lành, mộc mạc mà đậm đà.
Nếu có dịp đặt chân về Trà Vinh, đừng chỉ ghé chùa, ngắm biển mà hãy thử ngồi lại bên một hàng quán nhỏ, gọi cho mình một tô bún suông nóng hổi, để thấy rằng, hương vị quê nhà đôi khi đến từ những điều giản dị nhất.
>> Xem thêm: Vãn cảnh chùa Âng Trà Vinh, chiêm ngưỡng vẻ đẹp kiến trúc Khmer hơn 1.000 năm tuổi
Nguyễn Đức