Đền tháp Po Rome Ninh Thuận nơi thờ vị vua cuối cùng của Chăm Pa 

Có dịp đến với vùng đất Ninh Thuận, chắc chắn du khách sẽ không thể bỏ lỡ cơ hội chiêm ngưỡng những đền tháp Chăm ấn tượng, mang dấu ấn của lịch sử. Ngoài những công trình nổi tiếng như tháp Chàm hay tháp Po Klong Garai, thì chắc chắn khi đến Ninh Thuận bạn sẽ không thể nào bỏ qua tháp Po Rome. Đây là một trong những công trình có vị trí đặc biệt cả về hình thức lẫn ý nghĩa lịch sử. Trải qua hàng trăm năm với bao biến thiên của thời cuộc, đến nay dù không còn nguyên vẹn nhưng tháp Po Rome Ninh Thuận vẫn là một điểm đến hấp dẫn với du khách gần xa. 

Lịch sử hình thành tháp Po Rome Ninh Thuận

Theo sử liệu ghi lại, tháp Po Rome Ninh Thuận được xây dựng từ thế kỷ thứ 17, Vị trí tọa lạc của ngọn tháp hiện nay là  ở thôn Hậu Sanh, xã Phước Hữu, huyện Ninh Phước, cách trung tâm của thành phố Phan Rang Tháp Chàm 15 km. 

đây là ngọn tháp Chăm duy nhất không được xây dựng để thờ thần mà là để thờ vua Po Rome vị vua cuối cùng của đất nước Chăm Pa cổ. Vua Po Rome trị vì vương quốc Chăm Pa từ những năm 1627 cho đến năm 1651, đây là vị vua có rất nhiều công trạng đối với sự phát triển của dân tộc Chăm. Ông là người đã có công dẫn thủy, nhập điền và phát triển sản xuất để giúp đồng bào có cuộc sống ấm no đi lên. Chính vì vậy, sau khi ông mất đã được cộng đồng người Chăm tôn thờ giống như một vị thần của cộng đồng và xây dựng tháp Po Rome Ninh Thuận để thờ cúng và tưởng nhớ. 

Mặc dù được biết đến là công trình kiến trúc có quy mô nhỏ nhất trong số những công trình đền Tháp của người Chăm ở Ninh Thuận, nhưng Tháp Po Rome  lại là ngôi tháp lớn cuối cùng của người Chăm được xây dựng Việt Nam. 

Trải qua bao biến thiên của thời cuộc, cấu trúc tháp pô rơm Ninh Thuận đã không còn nguyên vẹn chỉ còn lại tháp chính. Để bảo vệ cũng như phát huy giá trị đặc biệt của di tích này, tỉnh Ninh Thuận đã tổ chức nhiều đợt trùng tu từ năm 1992 đến năm 2010.

Đến hiện tại khu di tích tháp Polo Ninh Thuận đã được khôi phục một cách toàn diện. Theo đó, ngoài các công trình kiến trúc của tháp, thì khuôn viên còn được xây dựng thêm các công trình phụ trợ như sân vườn, nhà trưng bày, đường đi, lối lên tháp đáp ứng nhu cầu tham quan của du khách. Đặc biệt, ngày 31/12/2020 bức phù điêu vua Pô Rome bên trong tháp đã chính thức được công nhận là bảo vật Quốc gia, bởi những giá trị to lớn về lịch sử và văn hóa. 

Khám phá kiến trúc độc đáo của tháp Po Rome Ninh Thuận

Khu đền tháp Pô Rome Ninh Thuận trước đây có 3 tháp bao gồm tháp chính, tháp cổng và tháp lửa. Tuy nhiên, hiện tại chỉ còn lại ngôi tháp chính, hai tháp xung quanh đã đủ sập hiện chỉ còn dấu tích.  

Đền chính của tháp polol Ninh Thuận có chiều cao 16,5m với 4 tầng, trong đó tầng nền có diện tích lớn nhất với mỗi cạnh dài 7,3 m và các tầng khác sẽ có diện tích nhỏ dần từ đáy lên đến đỉnh tháp. Các mặt của ngọn tháp thì đều có cửa giả, bên trong được đặt tượng người ở chính giữa. Khu vực đỉnh cột của mỗi tầng sẽ có các phiến đá hình ngọn lửa, ngoài ra mỗi mặt của tháp được trang trí bằng các họa tiết với các hình thù như hình người, hình lá, hình bầu, hình đuôi rồng…  Các họa tiết này đều mang những ý nghĩa đặc biệt về nghệ thuật và tôn giáo của người Chăm. 

 

Đường dẫn lên tháp Po Rome Ninh Thuận. Ảnh:@khanhlq65

Bên trong tháp chính của tháp Pô Rome Ninh Thuận hiện có lưu giữ bảo vật quốc gia là bức phù điêu của pocoprom ở khu vực trung tâm, bức phù điêu này có đội mũ hình trụ với chiều cao 1,2 m được làm bằng đá hình thể Mukhalinga, thể hiện hình ảnh thần vua một cách vô cùng độc đáo mang nét đặc trưng của nghệ thuật của Chăm Pa cổ. 

Hình ảnh của vua Pô Rome được hiện lên vô cùng sinh động với tám tay, hai tay chính úp lên bụng, 6 tay đưa lên cao, gắn vào và gắn vào tai, mỗi bàn tay sẽ cầm một vật thể khác nhau biểu trưng chính của Thần Shiva như đinh ba, kiếm, chén hoặc dao găm, búp sen và đồ vật giống như chiếc lược, nhưng cũng có thể đó là một chiếc cung nhỏ. 

Ở phía trên bức phù điêu của vua Pô Rome còn có hai hình xoắn tựa như ngọn lửa, bên trên có ba đầu được đặt trùng lên nhau, tất cả các đầu đều có mũ trụ toé ra 5 tia hình lông công có đeo hoa tai vòng cổ rất độc đáo. 

Toàn bộ cấu trúc của bức phù điêu được đặt trên một Yoni lớn làm từ đá sa thạch, dài 1,7 m và dày 30cm, rộng 1,25 m xung quanh có đường rãnh chạy.  Bên trong khu vực tháp chính còn có tượng  thờ hoàng hậu Po Bia Sancan, là người vợ thứ hai của vua Po Rome có chiều cao khoảng 0,75m. 

>> Xem thêm: Khám phá các tour du lịch Ninh Thuận hấp dẫn 

Đền tháp Po Rome Ninh Thuận và những lễ hội độc đáo của người Chăm 

Tháp Po Rome Ninh Thuận không chỉ là nơi thờ tự với kiến trúc độc đáo, mà còn là nơi để tổ chức nhiều hoạt động tín ngưỡng lễ hội độc đáo của người Chăm. Có rất nhiều lễ hội truyền thống được tổ chức ở ngọn tháp cổ này vào nhiều thời điểm khác nhau trong năm.

Một số lễ hội nổi bật ở tháp Po Rome như lễ mở cửa tháp đầu năm thường diễn ra vào thượng tuần trăng tháng 1 theo lịch Chăm,  lễ cầu mưa diễn ra vào thượng tuần tháng tư theo lịch Chăm, lễ cúng Nữ thần Mẹ xứ sở diễn ra vào tháng 9 theo lịch Chăm. Lễ hội lớn nhất được tổ chức ở đền tháp Po Rome Ninh Thuận là lễ hội Katê. Với lễ hội này du khách sẽ có cơ hội tìm hiểu những nghi lễ rất độc đáo như lễ rước y trang, lễ tắm tượng và các điệu múa Chăm rất đặc biệt. 

Gợi ý các điểm du lịch Ninh Thuận hấp khác khác 

Ngoài tháp Po Rome Ninh Thuận, du khách còn có thể dắt túi nhiều địa điểm tham quan hấp dẫn khác ở xứ 300 ngày nắng, để tận hưởng một hành trình thật trọn vẹn. 

Tháp Po Klong Garai

Đây là ngọn tháp Chăm nổi tiếng nhất bên cạnh tháp Po Rome Ninh Thuận. Tháp Po Klong Garai được xây dựng từ đầu thế kỷ VIII và là một công trình kiến trúc Chăm tiêu biểu ở khu vực Nam Trung Bộ. Tháp có hình trụ đều với chiều cao 22m xây bằng đá hoa cương màu đen và đỏ, với các mảng đá được chạm khắc với những hình ảnh tượng trưng của thần thoại.

Check-in tháp Po Klong Garai, du khách có thể khám phá thêm về những nét độc đáo của văn hóa Chăm hay chiêm ngưỡng cảnh đẹp tuyệt sắc của thành phố Phan Rang Tháp Chàm từ trên cao. Du khách cũng có thể khám phá những công trình kiến trúc độc đáo trong khuôn viên của ngọn tháp này.

Vườn nho Ninh Thuận

Không chỉ nổi tiếng với những công trình kiến trúc độc đáo, mà Ninh Thuận còn  được biết đến là một trong những vùng sản xuất nho lớn bậc nhất nước. Do đó, khi du lịch ở Ninh Thuận bạn chớ bỏ lỡ cơ hội thăm những vườn nho lớn tại đây.

Một trong những vườn nho lớn nhất Ninh Thuận nằm ở xã Mỹ Nghiệp, huyện Phan Rang Tháp Chàm. Vườn nho này có diện tích lên đến 350 ha, trồng và chăm sóc hơn 40 giống nhau khác nhau. Điểm thú vị của những vườn nho tại Ninh Thuận là người ta áp dụng phương pháp trồng theo kiểu truyền thống, những cây nho được trồng thành những hàng sâu liên tiếp tạo nên một không gian rất đẹp đặc biệt là vào mùa nho chín.

Vịnh Vĩnh Hy

Về với Ninh Thuận cũng tức là về với xứ biển, do đó bạn hẳn sẽ không thể bỏ lỡ cơ hội check in tại vịnh Vĩnh Hy một trong những địa danh du lịch nổi tiếng bậc nhất ở đây. Vịnh Vĩnh Hy tọa lạc ở phía Nam của thành phố Phan Rang Tháp Chàm, nơi có bờ biển dài với làn nước biển xanh trong những bãi cát trắng mịn tạo nên một khung cảnh đẹp như mơ, thu hút nhiều du khách đến check in tham quan mỗi năm. 

Đền tháp Po Rome Ninh Thuận với kiến trúc độc đáo là nơi lưu giữ những vết tích tiêu biểu cho nghệ thuật xây dựng của người Chăm Pa cổ đại cũng như những giá trị lịch sử văn hóa độc đáo. Đây chắc chắn sẽ là một điểm đến tâm linh hấp dẫn trong hành trình khám phá xứ sở 300 ngày nắng Ninh Thuận của bạn. 

>> Xem thêm: Choáng ngợp trước vẻ đẹp của công viên đá Ninh Thuận - kỳ quan hoang sơ triệu năm tuổi 

Hồng Thọ - Dulichvietnam.com.vn