Khu di tích lịch sử Kim Liên - Những lát cắt lịch sử thanh cao

Khu di tích lịch sử Kim Liên không chỉ là một điểm đến văn hóa, lịch sử quan trọng mà còn là nơi hội tụ giá trị tinh thần sâu sắc gắn liền với tuổi thơ và cuộc đời cách mạng của Bác. Với diện tích hơn 278 ha, khu di tích gồm nhiều hạng mục phân bố tại các điểm như làng Sen (quê nội), làng Hoàng Trù (quê ngoại), mộ thân mẫu Hoàng Thị Loan, nhà tưởng niệm, khu trưng bày và núi Chung. Mỗi địa danh ở đây đều thấm đẫm dấu ấn lịch sử và tình cảm thiêng liêng của nhân dân cả nước dành cho vị lãnh tụ vĩ đại.
 

Giới thiệu về Khu di tích lịch sử Kim Liên

Khu di tích lịch sử Kim Liên tọa lạc tại hai xã Kim Liên và Nam Giang, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An – quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Được xếp hạng là di tích quốc gia đặc biệt từ năm 1956, đây là khu vực rộng hơn 205 ha, gồm bốn cụm di tích chính: làng Sen (quê nội), làng Hoàng Trù (quê ngoại), mộ mẹ Bác (Hoàng Thị Loan) và khu tưởng niệm, trưng bày Hồ Chí Minh. 

Khu di tích lịch sử Kim Liên tọa lạc tại quê hương của Chủ tịch Hồ Chí Minh, nằm tại hai xã Kim Liên và Nam Giang, huyện Nam Đàn, tỉnh Nghệ An. Ảnh: Báo Nghệ An

Mỗi điểm di tích là một lát cắt sống động gợi nhớ về tuổi thơ và những năm tháng đầu đời của Bác – nơi Người đã sống và trở về thăm hai lần sau khi trở về nước. Nơi đây không chỉ là di sản văn hóa – lịch sử mà còn là “địa chỉ đỏ” giáo dục truyền thống yêu nước, tự hào dân tộc.

Hướng dẫn di chuyển đến Khu di tích lịch sử Kim Liên

Xe máy/ Ô tô tự lái

Từ TP Vinh: đi theo quốc lộ 46, khoảng 15 km về phía Tây, đến km13 rẽ trái vào đường nhánh khoảng 1 km sẽ đến tận khu di tích Kim Liên.

Từ Hà Nội: theo quốc lộ 1A qua Thanh Hóa, sang Nghệ An và kết nối quốc lộ 46 đến Nam Đàn, tổng quãng đường khoảng 320 km.

>> Xem thêm: Lên kế hoạch du lịch Nghệ An với bộ kinh nghiệm chuẩn chỉnh từ A-Z

Xe khách và Xe buýt

Xe khách từ Hà Nội đến TP Vinh có nhiều lựa chọn như Futa Hà Sơn, Văn Minh, Hùng Cúc… với giá vé dao động 200.000 – 400.000 VNĐ. Từ bến xe Vinh, bạn có thể đón xe buýt số 03 (Vinh – Nam Đàn) khoảng 70 km hoặc taxi/xe ôm đến điểm di tích (15 km).

Máy bay hoặc tàu hỏa

- Du khách có thể đi tàu hoả đến ga Vinh rồi tiếp tục di chuyển đến Khu di tích bằng taxi hoặc xe buýt.

- Hoặc đi máy bay hạ cánh tại sân bay Vinh, tiếp tục đi khoảng 15 km đến Kim Liên.

Du khách có thể đến khu di tích bằng việc kết hợp nhiều phương tiện như tàu hoả. Ảnh: vntrip

Khu di tích lịch sử Kim Liên có gì?

Làng Sen

Làng Sen, còn có tên gọi là Kim Liên, chính là quê nội của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Đây là nơi Người sinh sống trong những năm tháng đầu đời, là nơi lưu giữ những ký ức đầu tiên về gia đình, làng xóm và tuổi thơ. Ngôi nhà ba gian mái lá đơn sơ nằm giữa làng Sen chính là nơi ông Nguyễn Sinh Sắc – thân sinh của Bác – cùng gia đình từng sinh sống. Căn nhà được dựng bằng tre, mái tranh, nền đất, tường phên tre nứa, đơn sơ nhưng ấm áp.

Trong ngôi nhà ấy vẫn còn lưu giữ nguyên vẹn những vật dụng sinh hoạt từng được sử dụng như phản gỗ, giường tre, rương gỗ, mâm đen, chạn bát… Những đồ vật này tuy mộc mạc nhưng gợi nhắc sinh động đến cuộc sống đạm bạc, cần cù của gia đình Bác. Đặc biệt, không gian vườn nhà được phục dựng lại theo đúng cảnh quan xưa với hàng cau, bụi chuối, cây dâm bụt, giếng nước – tất cả tạo nên bức tranh làng quê xứ Nghệ thanh bình, gần gũi và đậm chất truyền thống Việt Nam.

Làng Sen, còn có tên gọi là Kim Liên, là quê nội của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Ảnh: Sở du lịch

Điều đặc biệt khi bước vào làng Sen là cảm giác yên bình, tĩnh lặng lan tỏa khắp không gian. Du khách như được sống chậm lại, cảm nhận từng hơi thở của làng quê Bắc Trung Bộ qua tiếng gió thổi qua hàng tre, tiếng ve kêu râm ran trong nắng chiều và mùi thơm dịu nhẹ của những bông sen đang độ nở rộ quanh ao làng. Tất cả góp phần tạo nên một không gian linh thiêng, gần gũi và sâu lắng.

Làng Hoàng Trù

Cách làng Sen khoảng 1km là làng Hoàng Trù – quê ngoại của Bác Hồ, nơi Người cất tiếng khóc chào đời vào năm 1890. Quê ngoại trong Khu di tích lịch sử Kim Liên hiện vẫn còn ngôi nhà tranh ba gian đơn sơ do ông bà ngoại của Bác dựng lên. Đây là nơi thân mẫu của Bác – bà Hoàng Thị Loan – sinh sống từ thời trẻ cho đến khi kết hôn với ông Nguyễn Sinh Sắc.

Cách làng Sen khoảng 1km là làng Hoàng Trù, là quê ngoại của Bác Hồ. Ảnh: Báo Thái Nguyên

Ngôi nhà tranh tại làng Hoàng Trù hiện vẫn giữ được kiến trúc truyền thống xứ Nghệ, cùng các vật dụng đời thường như bàn ghế, chõng tre, rương, thúng mủng… Gần đó là giếng Cốc – chiếc giếng cổ mà xưa kia gia đình bà Loan thường sử dụng. Giếng mang ý nghĩa biểu tượng cho nguồn mạch nuôi dưỡng cả về thể chất và tinh thần cho cậu bé Nguyễn Sinh Cung thuở nhỏ.

Không gian quê ngoại tuy nhỏ, nhưng đầy ắp những giá trị tinh thần. Nơi đây không chỉ gắn liền với ký ức tuổi thơ của Bác mà còn là biểu tượng cho nền tảng đạo đức, lòng yêu thương gia đình – những điều đã thấm vào tư tưởng, lối sống và nhân cách của Người.

Mộ Bà Hoàng Thị Loan

Trên lưng chừng núi Đại Huệ – một ngọn núi thiêng liêng phía Nam xã Nam Giang – là nơi an nghỉ của bà Hoàng Thị Loan, mẹ của Bác. Sau nhiều năm bôn ba theo chồng nuôi dạy các con, bà Loan qua đời năm 1901 khi mới 33 tuổi trong cảnh nghèo khó và vất vả. Mộ phần của bà được di dời về vị trí hiện tại trong hang Động Tranh từ năm 1942 và được trùng tu, xây dựng khang trang vào thập niên 80 của thế kỷ XX.

Nơi an nghỉ của bà Hoàng Thị Loan, mẹ của Bác nằm trên núi Đại Huệ. Ảnh: Báo du lịch

Kiến trúc ngôi mộ được thiết kế theo hình khung cửi – biểu tượng cho nghề dệt vải lam lũ, hy sinh thầm lặng của người phụ nữ Việt Nam. Bao quanh là khung cảnh thiên nhiên thơ mộng, có cây xanh, núi non, hoa lá. Đường lên mộ gồm 269 bậc đá, tượng trưng cho năm bà mất, và 242 bậc xuống dưới, tượng trưng cho năm di dời phần mộ. Con đường dẫn lên mộ trong Khu di tích lịch sử Kim Liên là hành trình tri ân, nơi mọi người lặng lẽ bước đi với lòng thành kính sâu sắc, tưởng nhớ một người mẹ mẫu mực, giàu đức hy sinh.

Nhà tưởng niệm và khu trưng bày

Nằm gần khu làng Sen, nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh là công trình kiến trúc hiện đại nhưng mang phong cách truyền thống, được xây dựng nhằm ghi nhớ và tri ân Người. Bên trong là không gian trưng bày hàng trăm hiện vật, tư liệu quý liên quan đến cuộc đời của Bác, đặc biệt là hai lần Bác về thăm quê vào năm 1957 và 1961.

Nhà tưởng niệm Chủ tịch Hồ Chí Minh được xây dựng để ghi nhớ công ơn Người. Ảnh: Báo dân tộc và phát triển

Các tài liệu tại đây phản ánh rõ nét tình cảm sâu đậm của Bác với quê hương, gia đình, hàng xóm. Từng bức ảnh, lá thư, câu nói đều toát lên sự khiêm nhường, mộc mạc và sự gắn bó sâu sắc của Người với mảnh đất nơi mình sinh ra. Đây là nơi rất được học sinh, sinh viên và các đoàn khách tham quan đánh giá cao về giá trị giáo dục truyền thống.

Không gian khu tưởng niệm được bao quanh bởi cây xanh, đường đi rộng rãi, sạch sẽ. Đây cũng là nơi tổ chức các lễ tưởng niệm, sinh hoạt chính trị – văn hóa, góp phần giáo dục lòng yêu nước cho thế hệ trẻ trong Khu di tích lịch sử Kim Liên.

Núi Chung

Núi Chung là ngọn núi nhỏ, nằm gần làng Sen, được xem như biểu tượng thiên nhiên gắn bó với tuổi thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh. Từ nhỏ, Người và bạn bè thường chơi đùa, đọc sách, chăn trâu bên sườn núi này. Núi không cao nhưng có thế vững vàng, nhìn về làng Sen, tạo nên thế phong thủy hài hòa, yên bình.

Núi Chung là ngọn núi nằm gần làng Sen. Ảnh: Báo Nghệ An

Ngày nay, núi Chung không chỉ là điểm đến sinh thái hấp dẫn mà còn là nơi ghi dấu những giá trị văn hóa – tâm linh đặc biệt. Từ trên đỉnh núi, du khách có thể ngắm nhìn toàn cảnh làng Sen, làng Hoàng Trù, cánh đồng lúa, ao sen và dòng Lam thơ mộng. Núi Chung trở thành nơi hội tụ cảm xúc, suy tư và lắng đọng, nơi để nhớ về cội nguồn và những năm tháng tuổi thơ đầy nhân văn của Bác Hồ.
 

Các điểm du lịch và trải nghiệm gần Khu di tích Kim Liên

Sau khi tham quan Khu di tích Kim Liên – quê hương Chủ tịch Hồ Chí Minh, du khách có thể kết hợp khám phá thêm nhiều điểm đến hấp dẫn trong bán kính chỉ từ 15–30 km, giúp hành trình trở nên trọn vẹn hơn cả về lịch sử, văn hóa lẫn thiên nhiên và ẩm thực.

>> Xem thêm: Tour du lịch miền Trung trọn bộ

Thành phố Vinh

Là trung tâm kinh tế – văn hóa – chính trị của tỉnh Nghệ An, TP Vinh là điểm dừng chân lý tưởng với đầy đủ tiện nghi như bến xe, ga tàu hỏa, sân bay quốc tế Vinh, khách sạn đa dạng và hệ thống nhà hàng phong phú. Nơi đây còn có nhiều địa điểm tham quan nổi bật như Quảng trường Hồ Chí Minh – một trong những quảng trường lớn nhất Việt Nam, với tượng đài Bác uy nghiêm giữa lòng thành phố, hay Công viên Trung tâm – nơi lý tưởng để dạo chơi, thư giãn trong không gian xanh mát. Ngoài ra, du khách cũng có thể trải nghiệm các trung tâm mua sắm hiện đại, khu ẩm thực, hoặc khám phá chợ Vinh – khu chợ truyền thống sôi động bậc nhất khu vực Bắc Trung Bộ.

Biển Cửa Lò

Chỉ cách Khu di tích lịch sử Kim Liên khoảng 40 phút lái xe, biển Cửa Lò là một trong những bãi biển nổi tiếng và đẹp nhất miền Trung.

Cách Khu di tích lịch sử Kim Liên khoảng 40 phút lái xe, biển Cửa Lò là một trong những bãi biển đẹp nhất miền Trung. Ảnh: Vin

Với đường bờ biển dài, cát trắng mịn, nước trong xanh và hàng dừa rợp bóng, Cửa Lò mang đến không gian nghỉ dưỡng lý tưởng cho mọi du khách. Ngoài tắm biển, du khách có thể tham gia các hoạt động thú vị như đi thuyền ra đảo Lan Châu, thưởng thức hải sản tươi sống tại các làng chài, ngắm bình minh trên biển hay đơn giản là hòa mình vào không khí nhộn nhịp của các đêm nhạc, chợ đêm ven bãi biển. Đây là lựa chọn lý tưởng để thư giãn sau những giây phút lắng đọng tại khu di tích lịch sử.

Di tích trường Đại học Vinh

Là một trong những trường đại học lâu đời và có quy mô lớn nhất khu vực Bắc Trung Bộ, Đại học Vinh không chỉ là trung tâm đào tạo uy tín mà còn có giá trị lịch sử, văn hóa. Khuôn viên trường với kiến trúc đặc trưng thời kỳ bao cấp kết hợp phong cách hiện đại, những hàng cây cổ thụ xanh mát, các dãy giảng đường cổ kính và cả khu tưởng niệm Bác Hồ, đã trở thành điểm tham quan và ghi dấu trong lòng nhiều thế hệ sinh viên. Đây cũng là nơi bạn có thể cảm nhận được tinh thần hiếu học và lòng yêu nước của người dân xứ Nghệ qua các thế hệ.

Khám phá làng nghề và ẩm thực Nghệ An

Không thể bỏ qua nét đẹp văn hóa đặc trưng của vùng đất Nghệ An thông qua hệ thống làng nghề truyền thống và ẩm thực địa phương đặc sắc. Một số điểm đến bạn nên trải nghiệm bao gồm:

- Làng nghề bánh đa Đô Lương: nổi tiếng với những chiếc bánh đa mè thơm giòn, được làm thủ công theo quy trình truyền thống.

- Làng nghề đan lát, dệt chiếu ở các huyện lân cận như Yên Thành, Nam Đàn – nơi bạn có thể chứng kiến tận mắt kỹ thuật thủ công tinh xảo và thậm chí thử làm cùng người dân.

- Ẩm thực đặc sản Nghệ An: Đừng quên thưởng thức các món ngon trứ danh như cháo lươn Vinh, bánh mướt Diễn Châu, nem lụi nướng lá chuối, nhút Thanh Chương, hay món miến lươn om đặc trưng mà chỉ xứ Nghệ mới có hương vị riêng biệt đến vậy. Các món ăn nơi đây không cầu kỳ nhưng đậm đà, dân dã, thể hiện rõ tính cách mộc mạc, nghĩa tình của người dân miền Trung.

Đến Nghệ An thăm Khu di tích lịch sử Kim Liên, đừng quên thưởng thức ẩm thực đặc sản Nghệ An. Ảnh: Vin

Khu di tích lịch sử Kim Liên không chỉ đơn thuần là nơi lưu giữ các công trình gắn liền với tuổi thơ của Chủ tịch Hồ Chí Minh, mà còn là không gian văn hóa – lịch sử sống động, giúp mỗi người Việt Nam nói riêng và mọi du khách nói chung khi đặt chân đến đây đều cảm thấy lòng mình lắng lại. 

Nguyễn Đức