Tọa lạc bên dòng sông Lam thơ mộng, đền Ông Hoàng Mười Nghệ An với tuổi đời hơn 400 năm, là một trong những điểm đến tâm linh rất nổi tiếng, thu hút du khách ở xứ Nghệ.
Nghệ An luôn hấp dẫn du khách bởi sở hữu những danh thắng tuyệt đẹp, những di tích lịch sử nổi tiếng cùng với nền văn hóa bản địa và ẩm thực phong phú. Du lịch ở Nghệ An, những điểm đến tâm linh như đền Ông Hoàng Mười luôn có sức hút đặc biệt, không chỉ bởi kiến trúc ấn tượng mà còn bởi những giá trị độc đáo về văn hóa, tâm linh. Đền Ông Hoàng Mười Nghệ An thể hiện nét đặc trưng trong văn hóa và tín ngưỡng Tứ Phủ, cũng là điểm đến linh thiêng thu hút du khách thập phương tìm đến, thăm quan dâng hương và nguyện cầu những điều tốt đẹp trong cuộc sống.
Đền Ông Hoàng Mười Nghệ An nằm ở địa phận của làng Xuân An, xã Hưng Thịnh, huyện Hưng Nguyên, tỉnh Nghệ An. Ngôi đền này được xây dựng dưới thời Hậu Lê năm 1634, sau đó theo dòng chảy của lịch sử, ngôi đền đã từng bị phá hủy. Cho đến năm 1995, đền Ông Hoàng Mười được xây dựng lại và từ đó trở thành một điểm đến độc đáo về tín ngưỡng tâm linh tiêu biểu của xứ Nghệ.
Đền ông Hoàng Mười Nghệ An thờ ông Hoàng Mười, trong tín ngưỡng Tứ phủ thì ông Hoàng Mười xếp thứ 3. Ông Hoàng Mười chính là người con thứ 10 của vua cha Bát Hải Động Đình và được cử xuống nhân gian để trợ giúp dân và giúp nước, địa phận mà ông cai quản là Nghệ An. Hình tượng của ông Hoàng Mười gắn liền với những nhân vật có thật trong lịch sử. Trong tâm thức dân gian của những người dân ở vùng Nghệ An, ngài đã giáng xuống và hóa thân thần những vị anh hùng, các danh nhân nổi tiếng gắn bó với tiến trình lịch sử của xứ Nghệ.
Ông Hoàng Mười vốn là một vị quan rất thương dân ông đã dạy người dân trồng lúa, đắp đê ngăn lũ, làm thủy lợi, xây dựng đường xá, giúp người dân có cuộc sống ấm no hạnh phúc, vì vậy luôn được nhân dân tôn sùng và kính trọng. Dù hóa thân thành bất kỳ hình tượng nào thì ông Hoàng Mười cũng là một hình ảnh vô cùng màu nhiệm, linh thiêng gắn liền với đời sống tâm linh của người dân xứ Nghệ.
Ông Hoàng Mười còn có xuất thân vô cùng cao quý, tài nghệ song toàn, do đó mà cái tên ông Hoàng Mười là biểu thị cho ý nghĩa của sự tròn đầy. Đền ông Hoàng Mười Nghệ An là một trong những đặc trưng thể hiện tín ngưỡng bản địa của người dân xứ Nghệ với ý nghĩa nhân sinh sâu sắc, đồng thời giáo dục cho các thế hệ sau về ý thức cội nguồn, là một nét đẹp văn hóa tâm linh rất đặc trưng của địa phương.
Đền ông Hoàng Mười sở hữu vị trí vô cùng đẹp, bao quanh là dòng sông Cồn Mộc uốn lượn, phía xa là những cánh đồng xanh mướt, sau đền là ngọn núi Con Mèo và núi Dũng Quyết. Chính vì vậy, cảnh sắc ở đây vừa hữu tình vừa thơ mộng mang đến cho du khách cảm giác bình yên nhẹ nhàng khi dừng chân.
Đền Ông Hoàng Mười Nghệ An được phục dựng theo quy mô truyền thống với các khu vực như Tam Quan, Tắc Môn, Lầu Cô, Lầu Cậu, Đài Trung Thiên. Ngôi đền hiện vẫn đang giữ 21 đạo sắc phong cùng bản thân tích chữ Hán và hệ thống tượng pháp có giá trị rất lớn về lịch sử, văn hoá. Khu đền chính ở đền ông Hoàng Mười có 3 tòa điện bao gồm Thượng điện, Trung điện, Hạ điện mang kiến trúc đặc trưng của thời nhà Nguyễn.
Tổng diện tích của ngôi đền là 1 ha và các vật dụng được xây dựng đều làm bằng gỗ, với các họa tiết chạm trổ vô cùng công phu. Những họa tiết truyền thống thường thấy ở các công trình kiến trúc dưới thời nhà Nguyễn như long, lân, quy, phụng đều xuất hiện ở đây. Đền ông Hoàng Mười Nghệ An có tam quan nằm liên tiếp nhau, dẫn sâu vào bên trong nên du khách tới đây sẽ đi lần lượt từ Thượng điện đến Hạ điện.
Nếu nhìn từ bên ngoài, du khách sẽ nhìn thấy kiến trúc của đền ông Hoàng Mười Nghệ An có nét đặc trưng thường thấy ở các đền chùa Việt truyền thống như mái ngói tạo hình rồng ở chóp. Khu vực phía sau của đền sẽ có gian nhà để du khách đến đây có thể tự tay bày những mâm hoa quả dâng cúng, đồng thời không gian từ lối đi bên ngoài dẫn vào chùa sẽ có các hàng quán bày bán đồ để dâng lễ.
Ngoài thờ tự ông Hoàng Mười thì ngôi đền này còn có thờ nhiều vị phúc thần nổi tiếng như quận Công Trịnh Trung, Song Đồng Ngọc Nữ, Thánh Mẫu Liễu Hạnh đứng đầu hệ thống đạo mẫu Tứ Phủ.
>> Xem thêm: Tour du lịch Miền Trung siêu HOT
Ông Hoàng Mười là một trong những nhân vật rất quan trọng trong hệ thống thần địa tín ngưỡng thờ mẫu Tam, Tứ Phủ trong văn hóa của người Việt đã chính thức được Unesco công nhận là di sản văn hóa phi vật thể. Cũng chính vì vậy, ngoài tham quan thưởng lãm cảnh đẹp, thì du khách đến với đền ông Hoàng Mười Nghệ An còn có thể lễ Phật, cầu nguyện những điều may mắn hoặc tham gia lễ hội độc đáo mang đặc trưng văn hóa rất riêng.
Hằng năm cứ đúng vào các ngày mùng 9 và mùng 10/10 Âm lịch thì lễ hội đền ông Hoàng Mười Nghệ An sẽ được tổ chức rất long trọng với nhiều hoạt động văn hóa tâm linh vô cùng đặc sắc.
Theo đó, lễ hội đền ông Hoàng Mười Nghệ An thể hiện những nét đẹp truyền thống trong văn hóa, đồng thời kết tinh những giá trị tốt đẹp về lịch sử, tâm linh. Lễ hội này sẽ bao gồm rất nhiều các nghi lễ linh thiêng như lễ khai quang mộc dục được tổ chức vào ngày mùng 8/10 Âm lịch, lễ rước sắc tổ chức vào ngày 09/10 Âm lịch, cùng với đó là các nghi lễ khác như lễ yết cáo, lễ đại tế, lễ tạ.
Một trong những nét đặc sắc bậc nhất của lễ hội ở đền ông Hoàng Mười Nghệ An chính là hoạt động diễn xướng nghi lễ hầu đồng. Đây là một trong những hoạt động tâm linh rất độc đáo gắn liền với tín ngưỡng thờ Mẫu. Hoàng Mười là một vị linh thần nổi tiếng đứng thứ ba trong hệ thống thần linh của điện thần Tứ Phủ và được coi là một vị thánh chuyên ban về tài lộc, công danh. Ông Hoàng Mười thường xuyên giáng đồng và ngự trong thời gian dài, xuất hiện sau các giá quan giá chầu. Chính vì vậy, nghi lễ hầu đồng ở đền ông Hoàng Mười Nghệ An thu hút rất nhiều du khách thập phương về tham dự, hàng năm có khoảng 500 nhóm đến để thực hành tín ngưỡng hầu đồng này ở đền.
Nghi lễ hầu đồng ở đền Ông Hoàng Mười cũng là một trong những phương thức giúp con người biểu đạt ước muốn và khát vọng của mình đối với các đấng thần linh. Hoạt động hầu đồng ở đây còn có những nét vô cùng đặc sắc với các bài hát chầu văn, ca ngợi công lao của Quan Hoàng Mười được diễn theo lối hát dân ca rất đặc sắc và ngài cũng xuất hiện với phong cách đặc trưng của những người con xứ Nghệ oai hùng hào hoa, phong nhã.
Lễ hội đền ông Hoàng Mười ngoài các nghi lễ chính, thì còn có các hoạt động vui chơi giải trí đặc sắc như đua thuyền, đánh cờ người, thả đèn hoa đăng, kéo co hay các hoạt động trưng bày các sản phẩm là nghề truyền thống trò chơi dân gian thể thao. Chính vì mang những đặc trưng và giá trị rất tiêu biểu về văn hóa, tâm linh nên lễ hội ở đền ông Hoàng Mười Nghệ An đã được Bộ Văn hóa, Thể thao và Du lịch đưa vào danh mục Di sản văn hóa phi vật thể quốc gia.
Đền ông Hoàng Mười Nghệ An là một điểm đến tâm linh miễn phí nên sẽ không thu vé tham quan. Chính vì vậy du khách đến đây không cần phải tiêu tốn bất kỳ khoản chi phí nào để vào đền. Chi phí mà du khách cần chi trả nếu như đi xe tự túc đến đền là vé gửi xe với 5000đ/lượt xe máy và 30.000đ. llượt xe ô tô. Nếu như mua lễ sẵn ở khu vực cổng đền thì mức giá trung bình từ 30.000đ đến 250.000đ/lễ . Đền ông Hoàng Mười sẽ mở cửa và tất cả các ngày nên du khách có thể thoải mái lên kế hoạch tham quan.
Khi đến đền ông Hoàng Mười Nghệ An, du khách có thể đi về trong ngày từ Hà Nội tuy nhiên cung đường sẽ khá xa, chính vì vậy tốt nhất nên sắp xếp thời gian đi từ 2 đến 3 ngày là hợp lý vừa lễ đền lại vừa kết hợp tham quan các điểm du lịch nổi tiếng ở Nghệ An. Nếu như di chuyển từ Hà Nội, du khách có thể chạy thẳng đến cao tốc Pháp Vân đi qua QL 1A hoặc đại lộ Thăng Long với thời gian di chuyển khoản 5 giờ. Ngoài ra, du khách cũng có thể di chuyển bằng xe khách từ bến xe Nước Ngầm hoặc bến xe Mỹ Đình về bến xe Vinh, sau đó gọi taxi hoặc xe ôm di chuyển thêm 10 km nữa là sẽ đến được đền ông Hoàng Mười Nghệ An.
Đền ông Hoàng Mười Nghệ An là một điểm đến rất linh thiêng, chính vì vậy khi đến đây du khách nên giữ tâm thanh tịnh, không nên mong cầu đổi chác tham sân si, đồng thời ăn mặc trang phục kín đáo lịch sự.
Ngoài những ngày lễ hội từ mùng 8 đến mùng 10/10 Âm lịch thì trong tháng 9 và tháng 10 Âm ở đền ông Hoàng Mười cũng có rất nhiều hoạt động. Do đó nếu du khách không thể đến đúng ngày diễn ra lễ hội thì có thể lựa chọn thời gian này để check in.
Khi thăm đền ông Hoàng Mười Nghệ An, du khách nên tắt điện thoại hoặc để chế để rung đặc biệt là khi hành lễ, thắp nhang thờ cúng. Ngoài ra, du khách cũng nên chấp hành các quy định chung về giữ gìn vệ sinh đặc biệt là sau khi sắm và soạn lễ xong
Khi đi qua cổng tam quan của đền, thì nên đi vào bằng cửa giả quan bên phải và đi ra bằng cửa không quan bên trái, bởi vì cửa trung quan sẽ chỉ dành cho những bậc cao tăng hoặc thiên tử ngày xưa.
Đền ông Hoàng Mười Nghệ An không chỉ là một điểm du lịch tâm linh hấp dẫn, mà còn là nơi để du khách tìm về hướng thiện và có những phút giây thật sự bình an trong tâm hồn. Nếu như có cơ hội đến với Nghệ An, đừng bỏ qua cơ hội đi lễ đền ông Hoàng Mười linh thiêng nổi tiếng nhé.
>> Xem thêm: Thăm đền Choọng - 600 năm thờ nàng tóc thơm nơi miền Tây xứ Nghệ
Hồng Thọ - dulichvietnam.com.vn