Cứ đến tháng 3, mùa hoa bưởi Hà Nội lại về khiến nơi đây ngập tràn sắc trắng tinh khôi, hương thơm ngào ngạt trên những gánh hàng len lỏi khắp các con phố
Tháng 3 về cũng là lúc mùa hoa bưởi ở Hà Nội nở rộ. Thứ hoa dân dã mà thôn quê, "ngoan ngoãn" nằm im sau chiếc xe đạp cọc cạch, cũ kỹ, chờ người đến đón. Từng chùm từng chùm kề sát bên nhau, bông đã nở bung, để lộ ra nhụy vàng hương thơm ngát làm rụng động bao tâm hồn.
Người dân Hà Nội thường nói, cứ độ nào mà thời tiết u ám, muộn phiền thì những cánh hoa bưởi sẽ xuất hiện đúng lúc để xua tan nỗi nhọc nhằn đó. Người dân cứ thế chờ đợi mùa hoa bưởi như chờ đợi cả khúc giao mùa với chút lãng đãng, bình yên trên những chùm hoa xinh xắn ấy.
Trong cái nắng hiu hắt nhè nhẹ của mùa xuân, Hà Nội bỗng dịu dàng hơn với những gánh hoa bưởi theo chân người xuống phố, những nhịp sống mưu sinh bỗng chậm lại, thong dong, an yên đến lạ lùng.
Dường như gánh hoa bưởi đi tới đâu vương lại sự mê đắm tới đó. Những cánh hoa màu trắng muốt uốn quanh đài hoa, phô toàn bộ nhụy vàng, xen lẫn màu lá xanh mướt khiến bất cứ ai cũng phải động lòng.
Trong cái vồn vã của ngày mới, sự nhộn nhịp của phố thị, hương thơm bình dị, thoang thoảng mà sâu lắng ấy khiến người qua đường chỉ muốn nán lại một chút để cảm nhận, hay khiến cho những người con xa quê lâu ngày cũng thấy nhớ nhung khôn nguôi.
Mặc cho không được rực rỡ, không kiêu sa đài các như mẫu đơn, hải đường, phù dung, thược dược… nhưng những cánh hoa bưởi lại mang vẻ nhẹ nhàng tinh khiết tựa như người thiếu nữ mộc mạc, trong sáng, tỏa ra hương thơm dịu dàng, thế nên chẳng cần rao bán thì hương thơm của hoa đã tựa như một lời mời gọi người dân tìm đến.
Chẳng biết thú chơi hoa bưởi có từ bao giờ, chỉ biết rằng người Hà thành đã giữ nếp chơi hoa như muốn giữ lại mùi hương tháng ba dung dị mà lưu luyến đến tận ngày nay. Giờ tan tầm, người dân thủ đô dừng lại từng gánh xe hoa nhỏ rồi chọn lấy đôi chùm hoa mang về, như mang theo chút trong trẻo về căn nhà của mình.
Hoa bưởi được bày bán chủ yếu là hoa các cây bưởi chua, được trồng ở các nhà vườn tại Hòa Bình, Hưng Yên, Hà Nam. Bưởi bắt đầu cho hoa từ giữa tháng 2 đến đầu tháng 3, chỉ nở từ 2 - 3 tuần là đậu quả. Đến tầm giữa tháng 3, cuối vụ xuân hè để muốn tìm mua vài nhành hoa cũng là một điều xa xỉ.
Vậy nên, năm nào cũng thế, cứ đến thời điểm này dọc đường Tây Sơn, Chùa Bộc, Xã Đàn, Kim Mã, … từng gánh hàng rong đầy hoa bưởi, rong ruổi khắp các con phố tìm kiếm người mua.
Nhưng hành trình đưa hoa bưởi lên Hà Nội đầy gian nan, bởi hoa rất dễ gãy, và rụng khi đi đường. Bởi thế, thương lái thường đựng hoa trong những hộp xốp cứng, phủ bằng vải nhung hoặc màn tuyn, dưới đáy lót lớp vài dày để tránh hoa bị va đập.
Trung bình, một nhành bưởi có "tuổi thọ" 5-7 ngày và được bán theo cân, với mức giá được đưa ra ngay ban đầu là 30.000/lạng và 300.000 đồng/kg, khá "chát". Riêng hoa đã rụng khỏi cành được bán rẻ hơn, khoảng 15.000 - 20.000/lạng.
Tuy giá cao là thế nhưng không vì vậy mà bớt đi khách mà thậm chí còn có lúc cháy hàng. Mỗi ngày có khi một người có thể bán hết 20 đến 30 kg hoa bưởi nhưng vì nhiều người mua nên chỉ cần bán từ 8h sáng đến khoảng 3h hay 4h chiều là đã hết hàng rồi.
Chỉ với một vài bông bưởi thôi, nhưng hương thơm cũng đủ vương vất, quấn quýt mãi không rời. Vậy nên khi mùa bưởi ở Hà Nội đến, người dân thủ đô không quên mua một vài chùm hoa bưởi về đặt trên bàn để lưu lại chút hương cho mình. Nhiều người còn lại lưu giữ hương hoa bưởi bằng một cách đặc biệt hơn, đó là trong các món ăn quen thuộc.
Phổ biến nhất là những bát chè nhãn lồng sen ướp hương hoa bưởi. Món chè quen thuộc bỗng trở nên mới lạ hơn, hấp dẫn hơn nhờ có mùi thơm nhẹ nhàng của hương hoa bưởi. Hay là món mía ướp hoa bưởi, một món ăn vô cùng tinh tế của người Hà Nội.
Để làm món ăn này, bạn phải chọn những cây mía bánh tẻ đủ độ thì mới ngọt mà không bị cứng, sau đó đem đi róc sạch vỏ rồi mới thêm vài bông hoa bưởi chớm nở vào ướp. Đơn giản thế thôi nhưng khúc mía ướp bưởi lại khiến người ta có cảm giác thanh mát và hấp dẫn hỡn hẳn.
Nếu muốn lưu giữ hương hoa bưởi lâu hơn, người ta thường ướp hoa bưởi với đường, với bột sắn tạo nên từng viên sắn dây trắng tinh, để rồi, khi thưởng thức, bạn sẽ cảm nhận được vị ngọt thơm và thanh mát của món ăn độc đáo này.
Chẳng phải một loại hoa quá xa xỉ hay phô trương, nhưng hoa bưởi vẫn sở hữu nét đẹp rất riêng. Và từ đó hoa bưởi cứ tự nhiên đi vào cuộc sống, vào những thói quen, những món ăn quen thuộc hàng ngày và tạo nên một khung cảnh vô cùng lãng mạn và rất đỗi nên thơ của thủ đô Hà Nội. Du lịch Hà Nội, đừng vội bỏ qua mùa hoa bưởi miên man ký ức này.
Minh Nguyên
Theo Báo Thể Thao Việt Nam