Cây đa Tân Trào: Di tích lịch sử, địa danh nhất định phải đến của xứ Tuyên

Đã gần 80 năm kể từ khi Cách mạng Tháng Tám thành công, nhưng mỗi lần ghé thăm cây đa Tân Trào, trong lòng mỗi du khách đều trỗi dậy một cảm xúc kỳ lạ. Đó là niềm tự hào khi được hòa mình vào những tháng năm lịch sử. 
 

1. Tìm về cây đa Tân Trào - một thời lịch sử hào hùng của dân tộc 

1.1. Cây đa Tân Trào ở đâu?

Cây đa Tân Trào ở đâu hay địa chỉ chính xác của cây đa Tân Trào có lẽ là thắc mắc của nhiều người khi lên kế hoạch cho chuyến đi của mình. Cây đa Tân Trào thuộc Khu di tích quốc gia đặc biệt Tân Trào, nằm tại xã Tân Trào, huyện Sơn Dương, tỉnh Tuyên Quang. 

Cây đa Tân Trào thuộc Khu di tích lịch sử Tân Trào, huyện Sơn Dương. Ảnh: Báo Nhân dân

Có thể nói, đây là một trong những biểu tượng của người dân xứ Tuyên nói riêng và cả nước nói chung, gắn liền với những năm tháng lịch sử cách mạng anh dũng của quân dân ta. Khu căn cứ cách mạng Tân Trào chính là “Trung tâm Thủ đô Kháng chiến”, “Thủ đô Khu giải phóng” trong cuộc Tổng khởi nghĩa Cách mạng tháng Tám năm 1945 và trong cuộc kháng chiến gian khổ chống thực dân Pháp xâm lược. 

Cây đa Tân Trào chính là điểm đến không thể bỏ qua khi tới Tuyên Quang. Ảnh: vickendo

Như vậy, cây đa Tân Trào gắn liền với lịch sử dân tộc ta. Sau khi đã biết cây đa Tân Trào ở đâu, còn chần chờ gì nữa mà không lập kèo với hội bạn thân tới đây thăm quan thôi nào. 

1.2. Hướng dẫn di chuyển 

Tân Trào là tên gọi chung cho cả một khu căn cứ cách mạng thời tiền khởi nghĩa, trải dài trên địa bàn 12 xã trong Khu ATK (An toàn khu), thuộc huyện Sơn Dương và huyện Yên Sơn. Vùng đất rộng lớn này có địa hình khá hiểm trở, núi đồi trùng điệp, cách trung tâm TP Tuyên Quang hơn 35km. 

Toàn cảnh khu di tích cây đa Tân Trào nhìn từ trên cao. Ảnh: Báo Nhân dân

Để tới được đây, từ TP Tuyên Quang, bạn đi theo Quốc lộ 37 => Quốc lộ 2C là vào địa phận xã Tân Trào. Từ UBND xã, du khách rẽ phải rồi đi thẳng tầm hơn 2 km nữa là đến cây đa Tân Trào. 

Nếu xuất phát từ Hà Nội, với khoảng cách 125 cây số, thời gian di chuyển sẽ dao động tầm gần 3 tiếng đồng hồ. Khách du lịch đi cao tốc Nội Bài – Lào Cai rồi đến Quốc lộ 2C, đến UBND xã Tân Trào thì rẽ phải, đi tiếp hơn 2km nữa là tới.

Khu di tích cây đa Tân Trào cách TP Tuyên Quang hơn 35km. Ảnh: Tấn Minh

Theo kinh nghiệm du lịch Tuyên Quang, đường đi cao tốc đẹp, bằng phẳng nhưng cũng cần chú ý tay lái nhiều đoạn cua và chú ý biển báo để tránh tình trạng rắc rối xảy ra. Người dân địa phương rất thân thiện, bạn có thể hỏi đường tới khu di tích dễ dàng. 

>>Xem thêm: Thác Bản Ba Tuyên Quang - kiệt tác thiên nhiên giữa núi rừng Việt Bắc

1.3. Khám phá khu di tích cây đa Tân Trào 

Khu di tích quốc gia đặc biệt Tân Trào có tới 183 di tích, trong đó, 18 di tích được xếp hạng Di tích quốc gia đặc biệt. Với những giá trị lớn lao, Khu di tích quốc gia đặc biệt Tân Trào chẳng khác nào một “Bảo tàng cách mạng” sừng sững của cả nước. Cây đa Tân Trào cũng là một trong những di tích quan trọng của Khu di tích lịch sử Tân Trào. 

Cây đa Tân Trào là nhân chứng lịch sử trong cuộc kháng chiến chống Thực dân Pháp. Ảnh: linhthuy5959

Tổng diện tích toàn khu căn cứ trên 530 km2, được bao bọc bởi núi cao, rừng già rậm rạp, có sông suối chảy qua. Trên núi có rất nhiều hang động sức chưa khổng lồ lên tới hàng trăm người, thích hợp cho lối chiến tranh du kích, cất giấu vũ khí, thực phẩm... Nhận thấy thế mạnh nơi đây, Bác Hồ và Trung ương Đảng đã vùng này làm căn cứ địa trong thời kỳ tiền khởi nghĩa và kháng chiến chống quân Pháp. 

Khu di tích lịch sử Tân Trào gồm những địa danh nổi tiếng như lán Nà Nưa, đình Hồng Thái, đình Tân Trào, cụm di tích ATK Kim Quan, cây đa Tân Trào,... Đây đều là các “địa chỉ đỏ” không thể bỏ qua khi đến Tuyên Quang.

Dưới gốc cây đa Tân Trào, Đại tướng Võ Nguyên Giáp đã đọc bản Quân lệnh số 1. Ảnh: Báo Nhân dân

Ngược dòng thời gian tại nơi đây, cây đa Tân Trào như một nhân chứng lịch sử của dân tộc ta. Trong những ngày đầu tháng 5/1941, Hội nghị lần thứ 8 Ban Chấp hành Trung ương Đảng Cộng sản Đông Dương được tổ chức tại Pác Bó (tỉnh Cao Bằng). Hội nghị đã quyết định các vấn đề lớn liên quan đến phong trào cách mạng ở Việt Bắc. Trong đó, khu cách mạng Tân Trào đã trở thành căn cứ địa vững chãi, đây cũng chính là nhân tố quyết định để Chủ tịch Hồ Chí Minh dời căn cứ Pác Bó về Tân Trào và tiếp tục chỉ đạo cách mạng Việt Nam.

Cây đa Tân Trào đã đi vào không biết bao nhiêu áng thi ca. Ảnh: tuyen58b

Tại cây đa Tân Trào đã diễn ra sự kiện quan trọng. Vào chiều ngày 16/8/1945, Đại tướng Võ Nguyên Giáp thay mặt Ủy ban Khởi nghĩa đọc Bản Quân lệnh số I làm lễ xuất quân Nam tiến. Đây là lễ xuất quân công khai đầu tiên của quân giải phóng Việt Nam (Đội Việt Nam Tuyên truyền giải phóng quân). 

Cây đa Tân Trào đã đi vào thơ ca, “ăn sâu” vào trong tâm trí người dân Tuyên Quang nói riêng, người dân Việt Nam nói chung sau Cách mạng Tháng Tám 1945. Mỗi khi nhắc tới, người dân địa phương đều trào dâng niềm tự hào. 

Cây đa Tân Trào từng có thời gian hư hỏng nhưng đã được hồi sinh và phát triển trở lại. Ảnh: bn.dung

Trước đây, cây đa Tân Trào gồm hai cây, được gọi là cây đa ông và cây đa bà, mọc cách nhau chỉ khoảng 10m. Tuy nhiên, vào năm 1993, cây đa ông bị bão tố thổi đổ, chỉ còn lại một nhánh nhỏ, cây đa bà cũng có dấu hiệu già cỗi, lá nhỏ, vàng, thậm chí, một số ngọn nhỏ bị chết. 

Trong giai đoạn từ năm 2005 - 2007, nhiều cành đa đường kính từ 30 - 80 cm đều bị gãy, chết khô... Đến năm 2008, cây đa Tân Trào còn duy nhất cành hướng Đông Bắc còn sống, rễ chính gần như hư hỏng. Trước tình hình trên, từ năm 2008 – 2010, chính quyền địa phương các nhà khoa học, quản lý lâm nghiệp... đã thực hiện nhiều phương pháp chăm sóc, phục hồi, cứu chữa đặc biệt. 

Đến Tuyên Quang nhất định phải ghé thăm cây đa Tân Trào. Ảnh: Báo Nhân dân

Viện Khoa học Lâm nghiệp Việt Nam chiết thành công 21 trong số 26 cành để lưu giữ nguồn gen và tạo rễ ngay trên cây. Để bảo tồn phần gốc, tỉnh Tuyên Quang đầu tư biện pháp kỹ thuật chống đổ, chống đỡ phần thân cây còn sống và bảo tồn nguyên trạng phần gốc không còn sống của cây đa Tân Trào. 

Sau nhiều năm chăm sóc, đến nay, cây đa Tân Trào lịch sử hồi sinh và phát triển mạnh mẽ. Xung quanh cây đa còn trồng thêm 6 cây đa con tượng trưng cho 6 huyện của xứ Tuyên. Cây đa ông sau khi bị thổi đổ chỉ còn duy nhất một nhánh nhỏ, đến nay cũng hồi sinh và sinh trưởng thành cụm cây mới gồm 4 gốc xanh tốt.

Đỉnh Tân Trào cách cây đa Tân Trào chỉ 500m, cũng là nơi diễn ra sự kiện lịch sử quan trọng. Ảnh: linhthuy5959

Tới với Khu di tích Tân Trào, ngoài cây đa Tân Trào, đỉnh Tân Trào cách đó chỉ tầm 500m cũng là điểm thăm quan cho bạn. Đây là nơi họp Quốc dân Đại hội năm 1945, các Đại biểu đã tán thành chủ trương tiến hành Tổng khởi nghĩa của Đảng, thông qua Lệnh khởi nghĩa và 10 chính sách lớn của Việt Minh, quy định quốc kỳ là lá cờ đỏ sao vàng, quốc ca là bài Tiến quân ca và bầu r a Uỷ ban Giải phóng Dân tộc Việt Nam tức Chính phủ Lâm thời do Lãnh tụ Hồ Chí Minh làm Chủ tịch.

Lán Nà Lừa được làm bằng tre theo cấu trúc nhà sàn, là nơi Bác ở và làm việc từ cuối tháng 5 đến cuối tháng 8 năm 1945 để chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa. 

Lán Nà Lừa là nơi ở và làm việc của Bác trong giai đoạn chuẩn bị cho cuộc Tổng khởi nghĩa. Ảnh: Báo Nhân dân

Đình Hồng Thái thuộc địa phận làng Kim Trận (nay là thôn Cả), xã Tân Trào. Đây là nơi sinh hoạt tín ngưỡng của người dân địa phương, đặc biệt, ngôi đình này là nơi dừng chân đầu tiên của Bác Hồ từ Pác Bó, Cao Bằng đến với căn cứ địa Cách mạng Tân Trào ngày 21/5/1945. Hàng năm người dân làng đều tổ chức nhiều lễ hội, lễ cúng cầu mong mưa thuận gió hòa. 

2. Các điểm du lịch Tuyên Quang khác 

Ngoài cây đa Tân Trào, Tuyên Quang còn có nhiều điểm đến nổi tiếng khác đang chờ bạn khám phá dưới đây. 

2.1. Thác Bản Ba 

Địa chỉ chính xác của thác Bản Ba là ở xã Trung Hà, huyện Chiêm Hóa, tỉnh Tuyên Quang. Thác Bản Ba nằm trên độ cao 170m, nước chảy xiết quanh năm không lúc nào cạn. Điểm ấn tượng đầu tiên khi đặt chân tới đây chính là vẻ đẹp hùng vỹ và hoang sơ của khung cảnh thiên nhiên xung quanh. Cũng bởi lẽ đó mà con thác này được nhiều tâm hồn yêu thiên nhiên ví von như “nàng thơ ngủ trong rừng” của xứ Tuyên.

Thác Bản Ba là kiệt tác giữa núi rừng Tuyên Quang. Ảnh: Ati Hoàng

Nhờ cấu tạo chuỗi thác 3 tầng liên tục đổ nước thẳng đứng xuống từ độ cao trên hàng chục mét rồi tung bọt trắng xóa, thác Bản Ba khiến ai nấy cũng phải ấn tượng. Nước trong veo, mát lành, phảng phất hương thơm của núi rừng. 

2.2. Ruộng bậc thang Hồng Thái 

Hồng Thái là một xã thuộc huyện Na Hang, tọa lạc ở độ cao trên 1000m so với mực nước biển. Nơi này có khí hậu mát mẻ quanh năm, dễ chịu cùng phong cảnh thiên nhiên tuyệt đẹp, địa hình núi đồi độc đáo. Cũng bởi thời tiết và những thửa ruộng bậc thang đầy sáng tạo mà Hồng Thái được ca ngợi là Sa Pa của Tuyên Quang.

Tới Hồng Thái ngắm ruộng bậc thang và săn mây. Ảnh: Lao động

Toàn xã Hồng Thái có 82ha diện tích ruộng bậc thang, nên ruộng bậc thang cứ nối tiếp nhau, tầng này đến lớp kia như không có điểm dừng. Ruộng bậc thang ở đây như một minh chứng hoàn hảo cho sức sáng tạo vĩ đại của người dân tộc Dao Tiền.

Trên đây là thông tin về cây đa Tân Trào cho bạn và gia đình. Theo dõi Du lịch Việt Nam để cập nhật thêm nhiều điểm đến mới cùng kinh nghiệm vi vu hữu ích trong chuyến đi sắp tới của mình nhé. 

Yến Yến