Kỳ thú Tam Kỳ

Ngay cái tên Tam Kỳ còn nhiều điều thú vị; người dân địa phương kể lại nhiều dị bản khác nhau. Có giả thuyết cho rằng, chữ Tam Kỳ là chỉ vị trí vùng đất ở giữa ba kỳ là Bắc Kỳ, Trung Kỳ và Nam Kỳ  thời xưa. Có giả thuyết lại cho rằng cách gọi Tam Kỳ là nói đến vùng đất nằm ở trung tâm của tuyến đường sắt xuyên Việt. Cũng có giả thuyết cho rằng, Tam Kỳ là “chỗ rẽ ba nhánh” theo hình sông thế núi của vùng đất này, nơi có ba gò đất cao cùng ngã ba sông. Nhìn từ ngoài biển vào sẽ thấy 3 gò đất cao nhô lên thành hình tam giác là núi An Hà, Quảng Phú và Trà Cai; khi ghé thuyền vào hướng 3 ngọn núi này, sẽ gặp cửa sông, nơi hợp lưu của ba con sông Tam Kỳ, Trường Giang và Bàn Thạch.

Bờ biển Tam Kỳ được bồi tụ tạo nên những cồn cát chắn phía ngoài; vùng đất ven biển với những cồn cát trắng xen lẫn hồ, đầm, ruộng trũng chạy dọc các xã Tam Thanh, Tam Tiến cùng nhiều bãi tắm lý tưởng. Chính bởi những điều kiện vậy, nơi đây rất thích hợp cho các kỳ nghỉ ngắn ngày của du khách, có thể chọn làm nơi dừng chân lý tưởng trên hành trình du lịch xuyên Việt. 
 

Du khách tham quan hồ Phú Ninh - ảnh: Bá Phúc
 

Đến Tam Kỳ, du khách sẽ rời xa những ồn ào của phố thị để cảm nhận được sự yên bình, sâu lắng của một đô thị nhỏ, sự nhiệt tình hiếu khách của người dân, sự hấp dẫn của ẩm thực… Biển Tam Thanh nằm thanh bình sau cánh rừng phi lao chắn sóng; bãi tắm sạch với bờ cát trải dài còn nguyên sơ. Hải sản biển tươi sống được đánh bắt tại chỗ, chế biến trong ngày. Tượng đài Mẹ Việt Nam anh hùng - nguyên mẫu từ mẹ Việt Nam anh hùng Nguyễn Thị Thứ trên đỉnh núi Cấm - như suối nguồn bao la vô tận; Mẹ sinh ra từ mảnh đất anh hùng, rồi sinh ra những người con anh hùng và sẽ lại hóa thân vào đất, vào đất nước; mẹ sống mãi ngàn đời, vẫn tiếp thêm nguồn sức mạnh mẽ cho các thế hệ trẻ trong công cuộc xây dựng và bảo vệ Tổ quốc.

Di tích lịch sử cấp quốc gia địa đạo Kỳ Anh - một trong ba địa đạo lớn nhất Việt Nam chỉ sau địa đạo Củ Chi và Vịnh Mốc, hiện thuộc xã Tam Thăng; “địa chỉ đỏ” cho du lịch về nguồn, tìm hiểu biểu tượng lịch sử thể hiện ý chí, tinh thần sáng tạo vì độc lập tự do của quân dân địa phương. Khu du lịch sinh thái hồ Phú Ninh với núi non hùng vỹ, phong cảnh hữu tình, nên thơ, được mệnh danh là hòn ngọc xanh của TP Tam Kỳ, hiện thuộc xã Tam Đại, cách TP Tam Kỳ chừng 7km; là nơi lý tưởng để bạn ngắm cảnh, dã ngoại. Du khách cũng có thể khám phá nét độc đáo của tháp Chăm Chiên Đàn, Khương Mỹ; tìm hiểu tinh thần hiếu học của người Quảng xưa qua Văn thánh Khổng miếu; hay về Tam Hải trải nghiệm một nét dân dã miền biển…
 

Phong cách ẩm thực cũng là một nét độc đáo riêng. Cơm gà Tam Kỳ, một món ăn khá nổi tiếng nơi đây bởi cách chế biến khá lạ, kết hợp cùng với bát cơm dẻo thơm kích thích ham muốn thường thức của du khách. Sự nổi tiếng dần trở thành thương hiệu, đến nỗi có người nói, đến Tam Kỳ mà chưa ăn cơm gà thì xem như chưa đến Tam Kỳ. Nem nướng cũng có sự khác biệt. Thịt được dàn mỏng chung quanh, ở đoạn giữa que tre. Cách làm này khiến đánh giá của thực khách từ bên ngoài là nem có thể không hấp dẫn như nem lụi của Đà Nẵng, hay Huế, nhưng lại tạo ra cái mùi vị rất riêng, rất “Quảng”, đủ làm ngất ngây lòng thực khách ghé qua và thưởng thức…