Tam Hải là một xã đảo thuộc huyện Núi Thành, nằm về phía Ðông Nam, cách TP Tam Kỳ (Quảng Nam) chừng 40km. Nơi đây vẫn giữ nguyên được nét hoang sơ của những rặng dừa già, những bãi đá gập ghềnh và cuộc sống bình dị của người dân. Nếu Cù Lao Chàm được nhiều du khách lựa chọn thì Tam Hải lại là điểm đến khá bình yên hiếm nơi nào có được.
Tam Hải nằm tách biệt với đất liền, 3 phần được bao quanh bởi dòng Trường Giang xanh biếc thơ mộng. Cư dân trên đảo rất bình dị, gần gũi; cuộc sống hằng ngày của họ phần lớn được đảm bảo bằng nghề đánh bắt hải sản và kinh doanh các sản phẩm từ biển. Kinh tế - xã hội nơi đây chưa phát triển như ở đất liền, hạ tầng đường sá đi lại chưa nhiều, chưa có cầu bắc qua; chính vì vậy mà Tam Hải vẫn còn khá nguyên sơ dù chỉ cách một con sông. Cách duy nhất để đến Tam Hải là phải đi phà hoặc đò nhỏ của người dân.
Ghềnh Bàn Than, một trong những cảnh đẹp trên đảo Tam Hải
Đến Tam Hải vào một buổi chiều hè, ánh nắng chiều vàng cháy như rải mật trên dòng Trường Giang, gió từ cửa biển thổi vào mang theo vị mặn mòi của biển khiến lòng người cảm thấy thư thái, nhẹ nhõm. Bao quanh Tam Hải là những rặng dừa xanh mát, những rặng phi lao ngút ngàn; dân cư sống tập trung nhiều một phía, xen lẫn trong những rặng dừa và cây ăn quả bản địa. Một ngày của cư dân đảo bắt đầu bằng mẻ lưới sớm, kết thúc bằng mẻ lưới đêm, mùa nào thức ấy.
Tuy vậy, đối với du khách sẽ có vô vàn điều thú vị chờ đón họ trải nghiệm, khám phá. Cùng ngư dân đánh bắt cá cũng là một trải nghiệm vô cùng thú vị. Cùng ngư dân đi mẻ lưới sớm du khách sẽ được ngắm bình minh trên biển, sự bao la của biển, trải nghiệm mùi vị tinh khôi nhất từ những con cá tươi vừa được kéo lên từ biển, cảm giác tha thiết yêu mến khi về bến; mẻ lưới đêm sẽ được trải nghiệm cảm giác mãnh liệt hơn, sức sống mạnh mẽ của ánh đèn trong đất liền, sự huyền bí của biển đêm, những đêm có trăng càng nổi bật sự thơ mộng.
Đối với những người không đủ can đảm lênh đênh trên biển, có thể cảm nhận theo cách khác. Sáng dậy sớm ra bờ Đông ngắm mặt trời mọc; tha thẩn dọc bờ sông trò chuyện cùng người dân, xem họ câu cá Dìa lúc rảnh rỗi; men theo con đường bê-tông quanh đảo, dưới tán dừa, trải nghiệm hương vị riêng của bản thân; hay có thể đi xem ngư dân hái “mứt”, vá lưới; tìm và thưởng thức bữa sáng dân dã của người địa phương như bánh bèo, bún mắm, mỳ Quảng với giá thành rẻ đến mức có thể khiến bạn cảm thấy “sốc”. Du khách đi theo nhóm có thể nhờ chủ nhà chỗ nghỉ qua đêm chuẩn bị giúp bữa sáng theo ý muốn, cũng có thể tìm một hàng nào đó nhâm nhi ly cà phê buổi sáng cho đồng điệu với người dân địa phương.
Chợ Tam Hải nằm cạnh bờ sông và khá nhỏ; chợ bán các sản vật địa phương chủ yếu là hải sản, mực cá, tôm, cua, ốc…; giá cả khá rẻ so với bên ngoài, đa phần sẽ được du khách mua, còn lại là cung cấp cho các nhà hàng trong đất liền. Đến chợ Tam Hải, có một thứ mà du khách không nên bỏ qua, chính là thưởng thức thạch do chính người dân làm từ rong biển do họ hái khu vực gần đảo. Loại thạch này có một hương vị riêng rất đặc trưng.
Cùng ngư dân trải nghiệm đánh cá đêm trên biển
Du khách cũng có thể trải nghiệm những cảnh đẹp mà khó gặp những nơi khác. Trên đảo có đường bê-tông, tuy không nhiều nhưng đủ để dùng phương tiện xe máy trải nghiệm thoải mái. Du khách cũng có thể thuê thuyền của ngư dân để di chuyển và khám phá các cảnh đẹp trên đảo với những bãi cát phẳng mịn, ghềnh đá nhấp nhô.
Phong cảnh ở Tam Hải sẽ là địa điểm tuyệt vời cho những ai yêu chụp ảnh, yêu phong cảnh thiên nhiên. Ghềnh Bàn Than là điểm không thể bỏ qua. Ghềnh dài hơn 1km quanh một ngọn núi nhỏ, được tạo nên bởi những bàn đá đen trải dài lấp lánh; trải qua thời gian và sự xâm thực của sóng biển đã tạo thành những tác phẩm điêu khắc đá giữa đất trời. Xa hơn, từ ghềnh Bàn Than đi ra, có những hòn đảo nhỏ với tên gọi hết sức dân dã: “Hòn Mang”, “Hòn Dứa”, “Hòn Đá Chìm”…; du khách có thể chọn nơi đây để trải nghiệm những bữa ăn kiểu “Rô-bin-sơn”, hay lặn ngắm các bãi san hô đẹp mắt.
Dịch vụ lưu trú trên đảo chưa phát triển, chỉ có một vài hộ đổi mới, kinh doanh dịch vụ lưu trú kiểu “homestay”. Tuy nhiên, người dân lại rất hiếu khách, họ luôn sẵn sàng cho du khách ngủ qua đêm, giúp du khách chuẩn bị các bữa ăn; vấn đề an ninh thì khá đảm bảo. Du khách cũng có lựa chọn khác. Phía Bắc đảo có một khu nghỉ dưỡng, du khách có thể lựa chọn qua đêm và ăn uống tại đấy. Song theo tôi, sống và trải nghiệm cùng người dân mới là lựa chọn tuyệt vời nhất khi đến với Tam Hải.