Đặc sản Gia Lai níu giữ đôi chân người đến

Có thể nói nếu bạn đến phố núi Gia Lai mà chưa thưởng thức phở khô thì quả là một thiếu sót bởi món ăn này là đặc sản nổi tiếng bậc nhất làm nên ẩm thực của Gia Lai.
 

Nguyên liệu để chế biến món ăn này cũng có nét giống như món phở trộn ở một số tỉnh thành, nhưng điều đặc biệt hơn là hương vị rất đậm đà, được phục vụ riêng bằng hai tô, tô đựng phở khô trộn và một tô nước lèo.
 

Điểm khác biệt ở đây là bánh phở có vị dẻo dai, sợi nhỏ, làm từ bột gạo nhưng do cách chế biến mà khi trụng vào nước sôi, phở không bị mềm nát và rất dai, thơm ngon. Tô phở được dọn ra với lớp bánh phở trắng, bên trên là một lớp thịt gà, thịt lợn đã băm được xào thơm cùng với hành phi và rau thơm. Ngập trong tô nước lèo là thịt bò tái, xương heo, hoặc bò viên. Nổi trên mặt bây giờ mới là hành ngò xắt nhỏ. Rau ăn kèm với phở khô Gia Lai chỉ có xà lách, giá, húng quế và ít ngò tây. 
 

Gà nướng ăn với cơm lam được xem như một đặc sản đáng tự hào mà người Gia Lai thường giới thiệu với du khách phương xa. Người ta nói chưa ăn cơm lam gà nướng là chưa biết hết Pleiku.
 

Gà nướng của món ăn này là gà được người dân nuôi ở các mé rừng, với kiểu chăn thả tự do. Gà tại đây thịt săn chắc, da mỏng. Gà sẽ không nướng trực tiếp trên than, mà được thợ nướng cắm thành hai hàng xung quanh đống than. Hơi nóng của đống than sẽ tỏa ra xung quanh, làm gà chín rất chậm, thịt ngọt và ngon. Khi ăn dùng tay xé nguyên con gà, chấm muối é, ớt xanh, muối là muối hầm hạt to rang lên và bỏ vào cối giã nhỏ.
 

Gà nướng phải đi kèm cùng cơm lam mới đúng vị. Cơm lam nơi này sẽ dùng gạo dẻo. Gạo dẻo được cho vào ống tre để nướng cùng với gà trên than hồng. Sau khi cơm chín, đầu bếp chặt thành từng đoạn, bày lên đĩa. Gà sau khi để ráo mỡ cũng được bày lên mâm.
 

Bún cua thối hay có nơi còn gọi bún cua thúi, là một đặc sản nổi bật của nền ẩm thực phố núi. Thành phần chủ chốt tạo nên hương vị độc đáo cho món ăn này chính là mắm cua đồng. Người ta dùng cua sống giã nhuyễn rồi lọc lấy nước, sau đó ủ qua 1 ngày để chúng lên men và... bốc mùi thì mới mang đi chế biến. Nước dùng của được nấu từ nước cua nên có màu đen nâu lạ mắt. 
 

Tô bún cua hoàn chỉnh là tổng thể hài hòa của thịt ba chỉ, da heo chiên, bánh phồng, nem chua, chả... Nước dùng chan xăm xắp vừa đủ ngập phần ăn bên trong. Đặc biệt để tiếp thêm độ bùi béo, người ta thường cho trứng vịt luộc cùng nước dùng, chúng cũng có màu đen và mùi hương "rất lạ". 
 

Một món ăn mà nhắc đến Gia Lai, mọi người thường nhớ đến là bò một nắng chấm cùng muối kiến vàng, gia vị độc đáo tạo nên sức hấp dẫn của món ăn.
 

Thịt sau khi rữa sạch sẽ được thái thành từng miếng to cỡ bằng bàn tay rồi tẩm ướp gia vị. Đây là khâu hết sức quan trọng quyết định đến độ ngon của món ăn. Gia vị dùng để tẩm ướp thịt bò gồm có: đường, muối, bột nêm, ớt say nhuyễn.
 

Miếng thịt sau khi tẩm ướp khoảng một tiếng sẽ ngấm gia vị đem phơi nắng trong vòng một ngày để các thớ thịt se lại, tạo thành màu nâu đỏ hấp dẫn. Khi ăn bạn lấy miếng thịt được bảo quản trong ngăn mát của tủ ra, sau đó nướng trên bếp than hồng cho đến khi rám vàng hai mặt. Nướng thịt cũng là cả một kỹ thuật, vì phải nướng sao cho vừa chín mà vẫn giữ được độ ngọt, dai và không bị khô.
 

Món ăn sẽ tròn vị hơn nếu như bạn chấm cùng với muối được làm từ loại kiến vàng sống trên cây rừng hay ở các vườn. Sau khi lấy được tổ kiến, người ta đem trụng qua nước ấm cho sạch rồi rang sơ trong chảo, sau đó thêm một chút gia vị như muối, ớt vào giã nhuyễn cùng lá then len, một loại lá rừng.
 

Quả đúng như tên gọi gỏi lá, món ăn này nhìn vào chỉ thấy toàn lá và lá… Ước tính, mỗi mâm có tới 30 đến 40 loại lá khác nhau. Trong đó có những loại lá quen thuộc như: Cải, tía tô, sung, đinh lăng, mơ, hành, húng… và có cả những loại lá chỉ núi rừng Tây Nguyên mới có.
 

Tất nhiên, gỏi lá không thể chỉ có lá mà còn có nước chấm được làm từ gạo nếp cho lên men đem ủ với tôm khô, thịt ba chỉ rồi xay nhuyễn. Sau đó người làm nước chấm phi hành thơm cùng mẻ, sa tế, gia vị rồi cho vào hầm tạo nên thứ nước chấm sền sệt, ngon ngất ngây. Cùng với đó, đĩa thức ăn đi kèm quen thuộc đó là thịt ba chỉ luộc thái mỏng, có thêm tôm Biển Hồ, bì lợn luộc.
 

Khi ăn, lấy lá cải hoặc lá mơ làm lá cuốn, sau đó cho thêm lá chua và vài lá khác tùy lựa chọn của người ăn, cuốn thành cái phễu nhỏ, bỏ miếng thịt ba chỉ, tôm, bì lợn… vào trong, nhất định phải cho thêm hạt tiêu, ớt xanh, muối hột và một chút nước chấm. Mỗi lần cuốn lá là những loại lá khác nhau, tạo nên những hương vị khác nhau, khi thì chua chua lá xoài, khi thì bùi bùi lá sung, chan chát lá ổi. Vị đậm đà của tôm và thịt, vị cay nồng của hạt tiêu hay chua nhè nhẹ của thứ nước chấm đặc biệt tan dần giữa chất thanh mát của các loại rau, khiến người ăn có được cảm nhận thực sự khó quên.
 

Bạn là một người yêu thích khám phá? Là một tín đồ ẩm thực chính hiệu? Hãy đến Gia Lai để được ngắm những phong cảnh tuyệt đẹp và hơn cả đó là thưởng thức những món đặc sản Gia Lai thơm ngon, gây thương nhớ cho khách du lịch. Đi và cảm nhận nhé!