Xóm Ải - Mường Bi

 

Xóm Ải cách Hà Nội hơn 100km, cách trung tâm Tp. Hòa Bình hơn 30km, nằm gần quốc lộ 6 - trục đường huyết mạch nối với các tỉnh Tây Bắc; từ quốc lộ 6 rẽ vào chừng hơn 1km, qua cây cầu nhỏ bắc ngang suối Ải là tới xóm Ải. Thung lũng Mường Bi rộng lớn hiện ra trong nắng chiều rực rỡ. Thấp thoáng sau những rặng tre, tán cây ăn quả, bao quanh là những triền đồi và ruộng bậc thang xanh mát là hơn 80 nếp nhà sàn cổ còn nguyên vẹn của xứ Mường Bi. 
 

Với sự quan tâm đầu tư thông qua chương trình nông thôn mới, kết hợp với chủ trương phát triển du lịch của địa phương, cảnh quan xóm Ải đang được cải tạo mạnh mẽ, góp phần tạo thành điểm nhấn thu hút du khách với nhà sinh hoạt văn hóa rộng rãi, cọn nước chào đón từ đầu xóm, những khóm hoa, những chiếc đu tre ven đường… Đặc biệt, những ngôi nhà sàn cổ trong xóm Ải với nét đặc trưng kiến trúc mang giá trị văn hóa truyền thống của người Mường và tấm lòng hiếu khách của bà con luôn mở rộng cửa chào đón du khách, sẵn sàng giới thiệu với du khách về những giá trị văn hóa, lịch sử, cảnh đẹp đất Mường cổ này.
 

Du khách thích thú giữa dòng chảy suối Ải
 

Điều kiện tự nhiên xóm Ải thuận lợi cho trồng cây ăn quả, cây lâu năm và phục vụ các hoạt động du lịch. Từ xóm Ải du khách có thể khám phá cuộc sống người dân nơi đây gắn liền suối Ải, núi Khụ Dọi, thác Trăng, hồ Trọng; du khách cũng có thể kết nối rộng hơn với một số địa điểm đẹp thuộc khu vực hồ Hòa Bình như: động Hoa Tiên, vịnh Ngòi Hoa,…; trực tiếp ngủ nhà sàn Thái, ăn món ăn Thái, học làm ruộng, nấu ăn cùng người Thái. Vào những dịp đặc biệt, du khách có thể được trải nghiệm những lễ hội văn hóa truyền thống tiêu biểu của người Mường như: lễ xuống đồng (lễ khai hạ), lễ hội Chiêng Mường, lễ cơm mới…; Văn hóa Chiêng Mường, văn hóa Mo Mường gắn với sử thi của người Mường mà người dân xóm Ải vẫn duy trì từ xưa đến nay.
 

Khách quốc tế đi dạo cùng trẻ em địa phương ở xóm Ải
 

Xóm Ải hiện có ba hộ dân tham gia hoạt động homestay đủ điều kiện tiếp đón phục vụ khách. “Gia đình đã đầu tư cải tạo nhà cửa, chuẩn bị thêm vật dụng và trang trí thêm cho sân vườn bằng những giỏ hoa lan, trồng cây xanh trong vườn; địa phương cũng đang tiếp tục hỗ trợ bà con trong xóm đầu tư hạ tầng giao thông, đào tạo kỹ năng làm du lịch cho bà con để nâng cao năng lực phục vụ khách. Du khách đến tham quan trải nghiệm có thể tham gia cùng chúng tôi làm ruộng, trồng rau, trồng rừng, đánh bắt cá, chăn nuôi; học cách làm rượu cần, làm chả cuốn lá bưởi, nhái ôm măng, dơi nhiều món, rau rừng đồ, gà nấu măng chua hay các vật dụng thủ công bằng các nguyên liệu luồng, mây, tre…” - ông Đinh Văn Lon - một hộ hoạt động homestay chia sẻ.
 

Xóm Ải - Mường Bi đang hướng tới phát triển du lịch cộng đồng dựa trên việc hình thành, mở rộng, đa dạng hóa các sản phẩm và dịch vụ; tập trung các tour khám phá, nghỉ dưỡng, nghiên cứu văn hóa, học kỹ năng sống… cho khách quốc tế, khách từ các thành phố lớn, nhóm gia đình nghỉ dưỡng cuối tuần, học sinh - sinh viên dã ngoại, khách tìm hiểu văn hoá. Tỉnh Hòa Bình xác định khai thác những giá trị văn hóa truyền thống người Mường xóm Ải tạo thành sản phẩm du lịch mang tính đặc thù, riêng có của khu vực này; kỳ vọng là điểm để “giãn khách” cho những điểm du lịch khác trong khu vực như Bản Lác, Mai Hịch (Mai Châu), Thung Nai (Cao Phong)…