Ắt hẳn bất kỳ ai khi ghé thăm Pakistan đều sẽ vô cùng thích thú với những chiếc xe tải được thiết kế độc và lạ mắt như vậy. Và đằng sau những chiếc xe ấy là cả một câu chuyện về lịch sử cũng như nền văn hóa thú vị của quốc gia này.
Nếu bạn đã có dịp đến Pakistan, chắc chắn bạn không khỏi ngạc nhiên khi nhìn thấy những chiếc xe tải được trang trí màu sắc sặc sỡ chạy trên đường. Vậy những chiếc xe được thiết kế độc đáo và lạ mắt này nắm giữ những câu chuyện gì? Và những hình vẽ trên xe thể hiện ý nghĩa gì đặc biệt?
Đến Pakistan điều đầu tiên đập vào mắt bạn là những chiếc xe sặc sỡ sắc màu
Có thể nói, nghệ thuật xe tải ở nơi đây không chỉ là một biểu tượng văn hóa mà còn là truyền thống sâu xa bắt nguồn từ sự bùng nổ kinh doanh của người lái xe vào những năm 1920. Đó cũng là lúc xe tải Bedford được nhập khẩu từ Anh xuất hiện trên khắp đường phố. Chúng được trang trí hoa văn thiết kế hoa văn trên đầu xe hết sức tỉ mỉ và tinh tế.
Nghệ thuật xe tải ở nơi đây không chỉ là một biểu tượng văn hóa mà còn là truyền thống đã xuất hiện từ khá lâu
Rồi đến cuối những năm 1940, khi xe tải được dùng để chuyên chở hàng hóa trên đoạn đường dài, các công ty bắt tay vào việc thiết kế để tạo nên hình ảnh biểu tượng riêng, giúp cho những người không biết chữ có thể nhận biết được chủ nhân của chiếc xe. Từ đó hình thành nên một trào lưu thiết kế, và các biểu tượng ấy ngày càng trang trọng và đặc biệt hơn, thậm chí chúng còn được xem là “dấu hiệu của sự cạnh tranh”.
Những chiếc xe tải ở đây được trang trí để tạo nên hình ảnh biểu tượng riêng và được xem là “dấu hiệu của sự cạnh tranh”
Thực ra, không chỉ Pakistan mới sở hữu những chiếc xe màu sắc như vậy mà các nước khác ở các nước Nam Á, cũng như Nam Mỹ hay Nhật Bản cũng có đấy. Nhưng đối với Pakistan, nghệ thuật trang trí này thu hút đến 50.000 người làm việc trong các hội thảo dành cho nghề thủ công ở Karachi. Các tài xế không ngại chi một khoản tiền lớn để chắc chắn rằng xe của họ được trang trí thật đẹp và nổi bật. Đây được xem món đầu tư sinh lợi tốt nhất của họ.
Người dân ở đây mà cụ thể là các bác tài chẳng bao giờ ngần ngại chi một khoản tiền lớn để trang trí cho những chiếc xe của mình
Một người có thể chi đến 2.500 đô la Mỹ (hơn 55 triệu đồng), số tiền bằng hai năm tiền lương cho công việc sơn sửa, trang trí xe. Cứ hai năm một lần, họ lại đến trung tâm để đảm bảo rằng xe của họ luôn ở trang thái tốt nhất, mới nhất.
Bên cạnh hình thức kinh doanh, nghệ thuật xe tải còn là biểu tượng văn hóa khi gắn liền với truyền thống Sufi của Pakistan, nghệ thuật vẽ các đền thờ để tôn vinh tôn giáo. Những người tài xế có thể không đầu tư nhiều tiền vào nhà cửa nhưng với chiếc xe, họ luôn đặt nó ở vị trí ưu tiên hàng đầu.
Người tài xế có thể không đầu tư tiền cho nhà cửa nhưng với xe thì họ luôn đặt lên hàng đầu
Vào những năm 1970, các du khách Mỹ và châu Âu trở về nhà với những bức ảnh chụp xe tải sơn màu rực rỡ chạy khắp các đường phố ở Pakistan. Cứ thế, sự nổi tiếng của những chiếc xe này càng được phát triển. Chính vì thế vào khoảng năm 1980, chính phủ Pakistan và các nhà đầu tư độc lập bắt đầu tổ chức các buổi trưng bày ở trong nước cũng như cả nước ngoài.
Từ những năm 1980, chính phủ nước này bắt đầu tổ chức các buổi trưng bày ở cả nước ngoài
Ban đầu, những chiếc xe chỉ được trang trí với những vật dụng và hình ảnh đơn giản. Sau đó, họ sáng tạo thêm với những hình ảnh về phong cảnh, ngựa có cánh, chim công, cá, hoa cỏ... thậm chí là những nhân vật trong phim. Trong đó, Lý Tiểu Long là một trong những biểu tượng màn ảnh đầu tiên được đưa lên xe tải ở Pakistan. Hình ảnh chàng thanh niên mắt sáng, mặt góc cạnh mang lại làn gió mới lạ trên đất nước vốn đầy nắng gió, cát bụi, núi non và sông băng. Tiếp theo đó là Công nương Diana cùng hàng loạt nhân vật nổi tiếng di động khắp nẻo đường trong con mắt hào hứng của người bản địa và du khách.
Lý Tiểu Long là một trong nhưng biểu tượng màn ảnh đầu tiên được sử dụng để trang trí lên những chiếc xe
Nhưng nét đặc biệt nhất trong Truck Art đó là đôi mắt. Chúng được vẽ rất tỉ mỉ và có hồn, tượng trưng cho người dẫn đường nằm hai bên cabin hoặc sau thùng xe. Giá trang trí cho một chiếc xe từ 3.000 tới 5.000 USD nhưng đương nhiên đây chẳng là vấn đề khiến các tài xế ngại ngần móc hầu bao bởi họ xem chiếc xe cũng có linh hồn giống như con người. Từng nét vẽ, hình ảnh ấy là minh chứng cho niềm tin vào tôn giáo và khi những bánh xe đã bắt đầu lăn vòng, chỗ dựa vững vàng nhất cho họ chính là đức tin.
Nhưng điểm nhấn độc đáo nhất chính là đôi mắt được vẽ rất có hồn
Những câu thơ, truyện tôn giáo cũng được khắc họa chi tiết và tinh xảo biến mỗi chiếc xe tải trở thành tác phẩm nghệ thuật thực thụ. Thế nên, chỉ cần bước vào không gian chật hẹp của buồng lái, bạn sẽ hiểu vì sao các tài xế không bao giờ cảm thấy nhàm chán khi từng cm khoảng trống đều được làm đẹp từ vô-lăng, ghế, mép kính…
Chỉ cần bước vào buồng lái, bạn sẽ hiểu vì sao các bác tài lại luôn vui vẻ trong khoảng không chật hẹp ấy
Sự nổi tiếng của Truck Art đã vượt ra khỏi biên giới Pakistan, đến nỗi hãng Dolce & Gabbana từng sử dụng chúng vào năm 2015 tại buổi biểu diễn của họ, chiếc xe kéo được sơn theo phong cách Truck Art tại Milan, Italy và làm nền cho các bộ sưu tập nữa đấy.