Khu di tích K9 - Đá Chông (Ba Vì - Hà Nội) là một trong những khu Di tích lịch sử đặc biệt gắn với tên tuổi và cuộc đời hoạt động cách mạng của Chủ tịch Hồ Chủ tịch vĩ đại. Ngày nay, khu Di tích K9 - Đá Chông - nơi từng gìn giữ thi hài Bác, vừa là điểm đến có tính chất lịch sử vừa là nơi thăm quan cho du khách trong và ngoài nước.
Tấm bia trước khu Nhà tưởng niệm
Từ trung tâm của Hà Nội, đi theo đường Quốc lộ 32 hoặc Đại lộ Thăng Long đến thị xã Sơn Tây, rẽ theo đường 414 (tỉnh lộ 87) đi khoảng 19 km là đến đồi Đá Chông, thuộc xã Minh Quang, huyện Ba Vì. Địa điểm này, vào năm 1957, trong một lần thăm Sư đoàn 316 diễn tập bên sông Đà, Bác Hồ đã dừng chân ăn trưa trên đỉnh đồi, ngay dưới chân ba tảng đá chông hùng vĩ. Thấy khí hậu nơi đây mát mẻ, địa hình hiểm trở, phong cảnh đẹp, Bác đã chọn nơi này làm khu căn cứ của Trung ương. Khu căn cứ có 3 khu vực: Khu A dành cho Bộ Chính trị họp và tiếp khách; khu B dành cho các đồng chí lãnh đạo nghỉ; khu C dành cho các đồng chí bảo vệ và phục vụ.
Bác Hồ nghỉ trưa tại Đá Chông tháng 5/1957
Những năm 1960-1969, Cục Doanh trại thuộc Tổng cục Hậu cần xây dựng một ngôi nhà sàn làm vị trí hội họp, nghỉ ngơi của Bác Hồ và Bộ Chính trị Trung ương Đảng. Xung quanh là hệ thống công sự kiên cố, khu vực này đặt tên là công trường K9. Những năm có chiến tranh phá hoại của không quân Mỹ, nhiều lần Bác và các đồng chí trong Bộ Chính trị đã lên làm việc tại đây. Hiện diện tích khu vực K9 rộng 234 ha, phần lớn là đồi rừng, có 2 hồ lớn rộng 16,5 ha. Nơi đây có rất nhiều những tảng đá thon nhọn, tựa những mũi chông, ngọn mác mọc từ dưới đất lên, vì thế mà nhân dân địa phương gọi địa danh này là Đá Chông.
Ngôi nhà - nơi làm việc và nghỉ ngơi của Bác, xây 9/1959
Ngày 2 tháng 9 năm 1969, Hồ Chủ tịch qua đời. Thể theo nguyện vọng của toàn Đảng, toàn dân, toàn quân ta, Bộ Chính trị Trung ương Đảng đã quyết định giữ gìn lâu dài thi hài Bác và xây dựng Lăng của Người để các thế hệ người Việt Nam và bạn bè quốc tế được đến viếng Người. Quân ủy Trung ương, Bộ Quốc phòng đã xây dựng Công trình 75A tại Quân y viện 108, Thủ đô Hà Nội để bảo vệ, giữ gìn thi hài Bác trước khi xây dựng Công trình Lăng.
Tuy nhiên, từ cuối năm 1969, cuộc kháng chiến chống Mỹ cứu nước của nhân dân ta bước vào giai đoạn quyết định. Đề phòng chiến tranh có thể xảy ra trên phạm vi cả nước, nhất là Thủ đô Hà Nội và một số thành phố, thị xã, Bộ Chính trị và Quân ủy Trung ương quyết định tìm một vị trí thật yên tĩnh, bí mật, xa Hà Nội, thuận tiện cho di chuyển thi hài Bác nếu chiến tranh lan rộng. Đá Chông đã được quyết định chọn là nơi giữ gìn thi hài Bác.
Du khách thắp hương tại 3 mỏm đá nơi Bác đã từng dừng chân
Ngày 15/12/1969, công trình gìn giữ thi hài Bác Hồ tại K9 đã hoàn thành trước thời hạn 10 ngày. Để giữ bí mật, K9 đổi thành K84. Đúng 23 giờ ngày 23/12/1969, thi hài Bác đã được di chuyển từ K75A đưa vào nơi lưu giữ ở K84 một cách an toàn, đảm bảo kỹ thuật tuyệt đối vào sáng ngày 24/12/1969.
Ngày nay, khu Di tích Đá Chông trở thành điểm đến tham quan du lịch của nhiều đoàn khách trong và ngoài nước. Các khu trưng bày trưng bày nhiều kỷ vật liên quan tới những năm tháng hoạt động cách mạng hào hùng của Bác cùng thế hệ cha anh năm xưa. Khu vực bảo quản thi hài Bác vẫn được giữ nguyên trạng gắn với nhà kính, nhà hầm và các phương tiện kỹ thuật máy móc.
3 chiếc xe chở thi hài Bác từ Hà Nội lên Đá Chông bảo quản
Không những được tham quan các khu trưng bày di tích lịch sử có ý nghĩa giáo dục to lớn, du khách tới tham quan khu Di tích K9 - Đá Chông còn được hòa mình vào thiên nhiên, non nước hữu tình nơi đây.
Đường đi trải sỏi trong khu Di tích
Điều đặc biệt ở Đá Chông, khác biệt với các khu Di tích khác là, nhiều con đường trong khu Di tích được trải sỏi. Có rất nhiều du khách thích thú với điều này và chọn di chuyển bằng cách đi bộ xung quanh khu Di tích. Những du khách lớn tuổi có thể chọn xe điện để di chuyển, ngắm cảnh vật, hồ nước trong xanh mát mẻ, cây cối xanh tốt um tùm. Được biết, trong khu di tích còn có rất nhiều phiến tá tự nhiên hình thù đẹp và lạ mắt để du khách check-in.
Đá tự nhiên tại Đá Chông
Cùng hành trình tham quan khu Di tích K9- Đá Chông lịch sử này, bạn có thể tham quan các điểm đến hấp dẫn khác của Hà Nội như: Làng văn hóa các dân tộc Việt Nam, Vườn quốc gia Ba Vì, đền Thượng Ba Vì...