Tìm hiểu trang phục truyền thống của các dân tộc ở Việt Nam, từ áo dài duyên dáng đến những bộ trang phục đặc trưng của các dân tộc thiểu số, thể hiện nét văn hóa đa dạng và độc đáo.
Các dân tộc mang nhiều bản sắc độc đáo riêng, tạo nên một Việt Nam xinh đẹp, đa dạng sắc màu văn hóa. Trang phục truyền thống đã góp phần tạo nên dấu ấn riêng của Việt Nam trong mắt bạn bè thế giới. Cách ăn mặc của các dân tộc qua mỗi bộ trang phục đều mang những nét đẹp và ý nghĩa khác nhau, in dấu truyền thống văn hóa và phong tục của dân tộc đó. Cùng điểm qua một số trang phục truyền thống các dân tộc Việt Nam dưới đây nhé!
Người Dao Đỏ là một dân tộc có nguồn gốc từ Trung Quốc, họ sinh sống rải rác tại các tỉnh Hà Giang, Lào Cai, Yên Bái. Người Dao Đỏ, đặc biệt là phụ nữ rất coi ăn mặc. Thường bộ trang phục của họ gồm có áo, mũ, quần, thắt lưng và xà cạp quấn chân.
Những chiếc áo dài, có tay áo rộng và khít ở cổ tay, được thêu tỉ mỉ với các hoa văn độc đáo, thường là hình ảnh của động vật, cây cối hoặc các biểu tượng may mắn. Điều đặc biệt là trang phục của người Dao Đỏ không chỉ đẹp về hình thức mà còn có ý nghĩa phong thủy, mang đến sự may mắn, bảo vệ cho người mặc.
Phụ nữ Dao Đỏ thường đội một chiếc mũ thêu kín đầu, gọi là "mũ đội". Mũ này được làm từ vải đen và thêu hoa văn đặc trưng, có thể mang nhiều lớp để thể hiện sự quý phái và đẳng cấp. Các chi tiết trang trí như dây bạc, vòng cổ, vòng tay cũng là những điểm nhấn đặc biệt, thể hiện sự giàu có và tài năng thêu thùa của người Dao Đỏ.
Ảnh: vietnam economic news
Người thái bao gồm Thái trắng, Thái đen và Thái đỏ với khoảng 1,5 triệu người.
Trang phục truyền thống phụ nữ Thái thường bao gồm áo và váy, được làm từ vải tự nhiên như bông, lanh, hoặc tơ tằm. Áo của phụ nữ Thái có thể là áo dài, ôm sát cơ thể, hoặc áo ngắn, được may với các họa tiết thêu tay tinh xảo, thường là những hoa văn mô phỏng thiên nhiên như cây cối, hoa lá, động vật. Màu sắc trang phục chủ yếu là màu đen, đỏ, tím, xanh, kết hợp với các màu sắc tươi sáng khác như vàng, cam, mang lại vẻ đẹp rực rỡ và nổi bật.
Trang phục truyền thống nam giới Thái cũng khá đặc trưng, thường là áo ngắn, phối với quần dài hoặc quần lửng. Các chi tiết như thêu trên vai, cổ áo, hay các họa tiết dọc theo thân áo tạo nên sự khác biệt cho trang phục. Nam giới Thái thường đeo các phụ kiện như vòng cổ, vòng tay bạc hoặc đồng, làm từ các chất liệu tự nhiên, thể hiện sự mạnh mẽ và giản dị nhưng không kém phần trang trọng.
Ảnh: baosonla.org.vn
Dân tộc Tày với khoảng hơn 1,6 triệu người, sinh sống chủ yếu ở các tỉnh phí Bắc. Cũng như các dân tộc khác, người Tày rất chú trọng đến văn hóa ăn mặc, họ cũng có những bộ trang phục truyền thống riêng của mình.
Áo truyền thống của dân tộc Tày thường được may từ vải lanh hoặc bông, với màu sắc chủ yếu là đen, nâu hoặc xanh đậm. Những chiếc áo này thường có kiểu dáng đơn giản, thiết kế gọn gàng và dễ di chuyển, phù hợp với công việc lao động cũng như các nghi lễ trong cộng đồng. Trên mỗi bộ áo thường có các họa tiết thêu tay tinh xảo, chủ yếu là các hình hoa văn mang ý nghĩa văn hóa sâu sắc như hình mặt trời, hoa lá hay các biểu tượng thiên nhiên. Những đường thêu này không chỉ thể hiện sự khéo léo của người thợ may mà còn mang thông điệp về sự gắn kết với thiên nhiên và thần linh.
Váy truyền thống của dân tộc Tày thường dài và rộng, tạo sự thoải mái khi di chuyển, đặc biệt là khi tham gia lao động đồng áng. Ngoài váy, những phụ kiện đi kèm như khăn đội đầu, thắt lưng, vòng tay, vòng cổ cũng là những phần không thể thiếu trong trang phục truyền thống. Khăn đội đầu của người Tày được thêu tỉ mỉ với các họa tiết đặc trưng, không chỉ giúp bảo vệ cơ thể mà còn thể hiện sự duyên dáng và nghiêm trang trong các dịp lễ hội.
Ảnh: Bazan Travel
Trong các chuyến du lịch Hà Giang, du khách sẽ có cơ hội chiêm ngưỡng những bộ trang phục độc đáo này trong các lễ hội, sự kiện văn hóa và trong cuộc sống sinh hoạt hàng ngày của người dân địa phương.
>> Xem thêm: Du lịch Hà Giang tự túc: Trọn bộ bí kíp chinh phục vùng Đông Bắc xinh đẹp mới nhất
Nếu bộ trang phục truyền thống của người Tày là kiểu đơn giản nhất thì dân tộc H’Mông lại có trang phục hết sức cầu kỳ và sặc sở. Đó là những bộ đồ thường làm bằng vải lanh cùng nhiều màu sắc nổi bật, hoa văn đa dạng, cầu kỳ. Thường bộ trang phục hoàn chỉnh của họ sẽ gồm áo xẻ cổ, váy xòe xếp ly, mũ đội đầu và xà cạp, có đính kèm các chuỗi hạt hay đồng xu để tăng thêm vẻ nổi bật cũng như thể hiện ý chí tâm linh truyền thống.
Khăn đội đầu là một phụ kiện không thể thiếu trong trang phục truyền thống của người H'Mông. Khăn được thêu tinh xảo và có màu sắc rất đa dạng, từ đỏ, vàng cho đến xanh lam, với các họa tiết được thêu tay cẩn thận. Khăn đội đầu không chỉ là vật dụng trang trí mà còn có ý nghĩa quan trọng trong các nghi lễ, thể hiện sự tôn trọng truyền thống và tín ngưỡng của dân tộc H'Mông.
Ảnh: langvietonline.vn
Đối với người Mông Hoa và Mông Trắng, trang phục của họ chủ yếu tập trung các hoa văn thổ cẩm hình chữ nhật, hình thoi,… trên lưng áo. Còn của người Mông Đen, Mông Đỏ thì ở vùng tay áo và trước ngực. Váy của họ là váy xòe xếp ly, thường là màu trắng, đai thắt lưng dài có màu nổi bật như xanh, hồng,...
Ảnh: baomoi.com
Những bộ trang phục của nữ dân tộc Mường khá đơn giản nhưng cũng không kém phần độc đáo. Là chiếc áo pắn (áo ngắn) xẻ ngực và chiếc váy thường là màu đen hoặc nâu nhạt, may ôm thân trên, có cạp cao. Đầu váy và cạp váy được dệt thổ cẩm cầu kì. Phụ nữ Mường thường mặc bộ đồ này và đội thêm khăn trắng hoặc xanh, dùng thắt lưng màu xanh lá. Nhìn chung bộ trang phục này không cầu kỳ nhưng vô cùng thanh thoát và cái đẹp mà họ quan niệm đều được thể hiện lên đó.
Ảnh: Anthropos.vn
Mặc dù không quá sặc sỡ nhưng những bộ trang phục truyền thống của nữ dân tộc Chăm luôn có một sức hút lạ kỳ. Họ xem áo dài truyền thống là thứ trang phục đẹp nhất, thiêng liêng nhất. Bộ trang phục của họ là chiếc áo dài may kín, không xẻ tà, phần dưới được may vừa bước chân, váy đi kèm với áo thường cùng màu áo chỉ là đậm hoặc nhạt hơn thôi. Điểm nhấn trên bộ trang phục chính là thắt lưng với tông vàng óng ánh, trang trí tỉ mỉ được buộc chéo qua ngực và vòng quanh eo. Đi kèm theo còn có khăn đội đầu vừa tăng vẻ duyên dáng vừa có thể che nắng.
Ảnh: baotintuc.vn
Bộ trang phục truyền thống của dân tộc Lự phảng phất dáng dấp thời trang đương đại, chứa đựng những thông điệp văn hóa đặc sắc của một dân tộc khoảng 5.558 người. Bộ trang phục của họ gồm có chiếc khăn đội đầu rộng, dài, có tua ở hai đầu khăn; chiếc áo được may theo kiểu hình rẻ quạt; chiếc váy được tạo bởi ba miếng vải khác nhau ghép lại thành hình ống. Để tạo sự duyên dáng và mềm mại giữa phần áo và váy, họ dùng miếng vải thô trắng làm thắt lưng. Ngoài ra, họ thường đeo vòng cổ như một phụ kiện trang sức.
Ảnh: phapluat.tuoitrethudo.com.vn
Là một dân tộc có dân số khoảng hơn 3.000 người nhưng người Lô Lô cũng có những bộ trang phục truyền thống riêng của mình. Những bộ áo và váy của người Lô Lô thường được làm từ vải thổ cẩm hoặc lanh, với màu sắc chủ yếu là đen, xanh, đỏ và những họa tiết thêu tay tinh xảo, phản ánh sự tôn kính đối với thiên nhiên và đời sống cộng đồng. Áo thường có kiểu dáng đơn giản nhưng đặc biệt ở những chi tiết thêu hoa văn hình tròn, hình vuông hoặc các họa tiết mang đậm ảnh hưởng của tự nhiên, thể hiện sự tỉ mỉ và tài hoa của người thợ.
Các phụ kiện như khăn đội đầu, thắt lưng, vòng cổ và vòng tay làm từ bạc hoặc đồng không chỉ tạo điểm nhấn cho trang phục mà còn thể hiện sự giàu có, uy quyền và truyền thống của gia đình.
Ảnh: Mytour
Không sặc sỡ như trang phục của một số dân tộc, trang phục của người Nùng khá đơn giản. Cách ăn mặc của người Nùng phần nào phản ánh nét văn hoá, phong tục tập quán của người Nùng.
Ảnh: tiin.vn
Áo của phụ nữ Nùng thường có thiết kế đơn giản nhưng rất tỉ mỉ, với phần cổ áo thêu hoa văn tinh xảo. Váy của họ được may từ nhiều lớp vải, tạo nên độ bồng bềnh, thường có màu sắc sặc sỡ kết hợp với những họa tiết thêu nổi bật, đặc biệt là các hoa văn hình tròn hoặc hình vuông, tượng trưng cho sự thịnh vượng và sự kết nối với thiên nhiên.
Nam giới Nùng thường mặc áo dài đến ngang đùi, kết hợp với quần dài, được làm từ vải lanh hoặc vải bông nhẹ nhàng. Những bộ trang phục này không chỉ phù hợp với khí hậu của vùng núi, mà còn thể hiện được sự kín đáo, thanh lịch trong đời sống hàng ngày.
Khám phá trang phục truyền thống của các dân tộc ở Việt Nam không chỉ giúp chúng ta hiểu hơn về văn hóa và lịch sử phong phú của mỗi dân tộc, mà còn là cách để tôn vinh những giá trị truyền thống qua từng chi tiết, từng đường nét của bộ trang phục. Mỗi chiếc áo, chiếc váy không chỉ là vật dụng hàng ngày mà còn chứa đựng tình yêu, sự sáng tạo và sự kết nối sâu sắc với thiên nhiên và cộng đồng. Việc bảo tồn và phát huy những giá trị này là cách chúng ta gìn giữ được bản sắc văn hóa độc đáo của dân tộc Việt Nam, mãi trường tồn với thời gian.
Nhi Tuyết (tổng hợp) - dulichvietnam.com.vn