Nét duyên người Mông trong các lễ hội đón xuân

Hội ném bo bo – hình thức trao duyên thú vị

Hội ném bo bo là một lễ hội phổ biến và quen thuộc với nhiều dân tộc vào những ngày đầu xuân. Đây cũng là một nét đẹp truyền thống luôn được đồng bào dân tộc H’Mông trân trọng lưu giữ và là nét văn hóa độc đáo trong nền văn hóa Việt Nam.

Vào những ngày Tết, sau khi hoàn tất việc nhà, trai gái trong bản sửa soạn áo quần, tập trung ở một vùng đất trống hoặc sân nhà cùng ném cho nhau những quả bo bo. Đây là một hình thức vui chơi khá thú vị trong những ngày đầu Xuân, không chỉ là khoảng thời gian cho mọi người thư giãn mà còn là một hình thức trao duyên khá độc đáo của đồng bào dân tộc H’Mông.

Quả bo bo có hình dạng tròn, được làm bằng thủ công rất bắt mắt với nhiều màu sắc sặc sỡ. Vỏ quả bo bo được khâu bằng những mảnh vải thổ cẩm vụn, bên trong được độn bằng bông lau hoặc bằng cát sao cho vừa độ nặng tay người chơi. Trò chơi này thường được tổ chức tập thể, người chơi xếp thành hai hàng đối diện và ném cho nhau những quả bo bo. Hàng nào bắt được nhiều bo bo hơn sẽ là đội thắng cuộc.

Hội ném bo bo là ngày vui chơi chung của toàn thanh niên trong bản. Đây là khoảng thời gian quý báu trong năm mà du khách đến với Kỳ Sơn sẽ được nhìn ngắm rõ nhất những nét đẹp truyền thống của người dân nơi này.

Náo nhiệt với lễ hội Trận bò

Cứ vào Mùng 3 Tết hàng năm, đồng bào dân tộc H’Mông khắp các bản Tường Sơn, Noong Dẻ, Sơn Hà ở huyện Kỳ Sơn lại tập trung tại bản Tiền Tiêu và cùng nhau tổ chức lễ hội Trận bò duy nhất trong năm. Tên hội Trận bò là do người dân địa phương gọi. Chúng ta có thể hiểu đó là hội chọi bò, cũng giống như chọi trâu ở Đồ Sơn, Hải Phòng.

Vào những ngày trước Tết, những hộ gia đình trong các bản dân tộc H’Mông có bò sừng to, khỏe, u lưng nhô cao đều đến đăng kí với trưởng bản để tham dự hội Trận bò. Trường đấu được tổ chức ở ngay sân giữa bản Tiền Tiêu.

Đây cũng là lễ hội được mong chờ nhất trong năm của người H’Mông. Ngay từ lúc trời còn tinh sương, đã có rất nhiều người dân tập trung tại đây để chứng kiến sự xuất hiện của những chú bò đầu tiên tham dự lễ hội. Năm nay, dù thời tiết không được thuận lợi, dù mặt trời đã lên cao nhưng sương mù vẫn dày đặc, trắng xóa lối đi trong bản nhưng trường đấu Trận bò vẫn náo nhiệt, thu hút khá đông người dân đến xem lễ hội.

Hình thức của hội tổ chức khá đơn giản. Cứ lần lượt 2 chú bò thi đấu với nhau cho đến khi tìm ra chú bò chiến thắng cuối cùng. Lễ hội này thu hút không chỉ những người dân tộc H’Mông mà còn cả những vị khách du xuân. Trong đó có cả người Kinh, người dân tộc Thái và rất đông du khách của nước bạn Lào.

Người ta quan niệm rằng lễ hội Trận bò vào đầu năm mới sẽ giúp cho những chú bò trở nên dũng mãnh hơn để đối chọi với những con ác thú, giúp chúng mạnh khỏe hơn để kéo cày, làm ruộng. Gia đình nào có chú bò chiến thắng chắc chắn năm đó sẽ làm ăn thịnh vượng, ngô treo đầy bếp, gạo đầy bồ, không lo thiếu ăn, thiếu mặc. Có lẽ vì lẽ đó mà nhiều gia đình người H’Mông nơi đây rất chăm lo cho loài vật thân thiết này./.