"Mỏ vàng" du lịch mạo hiểm ở Việt Nam: Làm gì để khai thác?

Thạc sĩ Nguyễn Anh Tuấn, Vụ Lữ hành, Tổng cục Du lịch cho biết, với 3/4 địa hình là đồi núi, các hệ thống sông ngòi chằng chịt, nhiều hang động đẹp, nhiều khu rừng nguyên sinh nhiệt đới cũng như các khu bảo tồn thiên nhiên, vườn quốc gia rộng lớn, hơn 3.000km bờ biển trải dài từ Bắc đến Nam là điều kiện thuận lợi cho việc phát triển các loại hình DLMH. Cụ thể, tuyến đường từ Đà Nẵng lên Kon Tum, từ Đà Lạt về Phan Rang, đèo Prenn, tuyến đường số 4 từ Cao Bằng đến Hà Giang, hai tuyến đường tại Hà Giang (từ thị xã Hà Giang lên Đồng Văn và từ Bắc Quang đến Hoàng Su Phì sang Xín Mần), tuyến đường vòng cung Tây bắc từ Hòa Bình qua Sơn La lên Điện Biên, Lai Châu sang Sa Pa và từ thị xã Lào Cai đến Bắc Hà có cảnh quan thiên nhiên ngoạn mục và rất thích hợp cho việc tổ chức các chương trình DLMH như mô tô, ô tô, xe đạp. Đỉnh Phan Xi Păng, khu vực đỉnh Mã Pì Lèng (Mèo Vạc, Hà Giang), dãy núi Lang Biang, Yên Tử... là những nơi lý tưởng để tổ chức các hoạt động du lịch leo núi.
 

Việt Nam cũng có rất nhiều thác nước đẹp và hùng vĩ để có thể tổ chức loại hình du lịch vượt thác đầy hấp dẫn như thác Đầu Đẳng, thác Dray Sap, Dray Nu, thác Dam Bri ở Tây Nguyên, thác Bản Giốc và nhiều thác nước khác ở vùng núi Đông bắc và Tây bắc của Tổ quốc. Với lợi thế bờ biển dài, hàng trăm bãi biển và nhiều hòn đảo đẹp Cát Bà, Cù Lao Chàm, Phú Quốc, Côn Đảo, các đảo trong vịnh Hạ Long, Bái Tử Long, chúng ta có thể tổ chức nhiều loại hình DLMH như lặn biển, đua thuyền kayak, đua thuyền buồm, lướt ván, dù bay trên biển…

Hệ thống sông, hồ dày đặc cũng là những tiềm năng to lớn cho việc tổ chức các loại hình DLMH. Các hồ như hồ Ba Bể, hồ Hòa Bình, hồ Thác Bà, hồ Núi Cốc và các con sông lớn như sông Hồng, sông Đà, sông Mã, sông Lô, sông Hương, sông Cửu Long đều là những địa chỉ thích hợp cho việc tổ chức các tour DLMH dưới nước.
 

Gần đây, một số trò chơi "lạ" đã có mặt tại Việt Nam như Flyboard, Highwire, Zipline, nhảy dù, nhảy Bungee… tuy nhiên, theo đánh giá của các chuyên gia du lịch, DLMH tại Việt Nam mới đang trong giai đoạn hình thành. Vì thế từ sản phẩm, cơ sở vật chất kỹ thuật phục vụ, nguồn nhân lực đến cách thức tổ chức, thị trường du khách, hoạt động kinh doanh và cả mặt quản lý nhà nước cho loại hình này vẫn còn rất sơ khai. Có thể thấy điều này ở nhận thức về DLMH của phần lớn du khách và nhà tổ chức DLMH. Bà Nguyễn Thị Kim Khánh, Giám đốc Chi nhánh Lửa Việt Tours Hà Nội cho biết: "DLMH đòi hỏi người tham gia phải có sức khỏe, kỹ thuật thực hiện cũng như kiến thức trong các hoạt động mạo hiểm. Bên cạnh đó, nhà tổ chức phải cung cấp đầy đủ trang thiết bị, kỹ thuật hỗ trợ chuyến đi mạo hiểm và nhất là bảo đảm an toàn tính mạng cho du khách. Tuy nhiên, trên thực tế vẫn có những công ty tổ chức tour DLMH mà lại không có thiết bị tối thiểu do chi phí quá cao".

Đội ngũ nhân viên du lịch chuyên phục vụ cho DLMH cũng là một thách thức. Do yêu cầu khi tổ chức các chuyến đi mạo hiểm phải có huấn luyện viên được đào tạo đủ kỹ năng, am hiểu kiến thức về sức khỏe… nên hầu hết lực lượng này ở Việt Nam hiện nay đều là người nước ngoài.

Nhận xét về DLMH, ông Nguyễn Anh Tuấn cho rằng: "Các doanh nghiệp lữ hành xây dựng tour DLMH cho khách vẫn tự phát, thiếu định hướng. Và có một thực tế là các công ty không mặn mà với DLMH bởi lẽ, để tổ chức được các tour DLMH như ô tô, mô tô, đua thuyền, leo núi, lặn biển…, doanh nghiệp phải mất một vài tháng, thậm chí hằng năm mới có được đầy đủ giấy phép để làm thủ tục cho khách du lịch". Cùng quan điểm trên, bà Trần Thị Việt Hương, Quyền Giám đốc Ban Tiếp thị truyền thông Vietravel cho biết, việc thiết kế tour DLMH không đơn thuần như thiết kế các tour tham quan, nghỉ dưỡng thuần túy. Đối với những tour lặn biển, chèo thuyền vượt thác, quá trình khảo sát phải hơn 3 tháng, tour đi xuyên rừng có khi phải chuẩn bị hàng năm. Sau khi tìm được địa điểm tổ chức thuận lợi mới có thể bàn bạc xây dựng tour với mức độ mạo hiểm phù hợp với từng đối tượng khách.


Việc kinh doanh hiện tại của loại hình DLMH chưa đạt hiệu quả cao, vì chi phí bỏ ra lớn, nhưng giá tour vẫn ở mức thấp. Tuy nhiên, theo nhiều chuyên gia du lịch, cùng với sự phát triển của du lịch Việt Nam và lợi thế thiên nhiên hùng vĩ được xếp vào hàng "mạo hiểm" của thế giới thì việc thu hút khách quốc tế đến trải nghiệm là trong tầm tay. Vấn đề là chúng ta cần nhanh chóng khắc phục những điểm yếu như nhân lực, kỹ thuật… và dám mạo hiểm.