Tháng 4 rủ nhau lên Sơn La để chén mận thỏa thích

Đối với người ở Sơn La và nhiều tỉnh thành miền Bắc khác, mùa hè đánh dấu cho sự xuất hiện của một thức quà hấp dẫn: đó chính là những quả mận chua ngon, giòn giòn ngậm nước. Chúng ta không còn quá xa lạ với khí hậu miền Bắc và những thứ quả mùa nào thức nấy ở đây, thế nên vào mùa hè hầu như ai cũng ngóng trông, người người nhà nhà đều mua ít mận về để nhâm nhi thi thoảng.
 

Mận hậu Sơn La
 

Những ngày cuối tháng 4, hàng nghìn khách du lịch đổ về Mộc Châu để thưởng thức những chùm mận thơm ngon, nhìn thôi đã thèm rồi. Mùa này, chỗ nào người ta cũng tấp nập thu hái mận, nhìn những vườn mận bạt ngàn chạy tít từ chân núi tới gần đỉnh, những chùm mận trái sai lúc lỉu, ai cũng sẽ thích thú và hăng hái đem dụng cụ hái mận ra vườn. Sẽ thật thích khi được trải nghiệm làm một người nông dân đeo chiếc lù cở, hay chiếc bế sau lưng, vít từng cành mận xuống, tỉa những quả mận thật chín còn nguyên lớp phấn trắng.
 

Mộc Châu - Sơn La được xem là vựa mận lớn nhất cả nước Cao nguyên Mộc Châu được thiên nhiên ưu ái với khí hậu thời tiết và đất đai thuận lợi cho cây mận sinh trưởng và phát triển, cho ra những trái mận chất lượng, giòn, thơm và căng mọng so với những trái mận ở khu vực khác. Giữa tháng 5, thời điểm mận bắt đầu chín rộ cũng là lúc chủ vườn bắt đầu thu hoạch, đổ bán sỉ cho các thương lái miền xuôi.
 

Sau mùa hoa mận trắng vào tháng giêng, tháng 2, mận kết trái sai đầy cành. Từ tháng 4 trở đi, mận bắt đầu chin đỏ mọng cả vùng cao nguyên. Mùa xuân người ta lấy cái cớ về Mộc Châu để thưởng thức, đắm chìm vào vẻ đẹp của thung lũng hoa mận, đầu hè vào mùa hái mận lại càng là lý do cho dân tình xôn xao về Mộc Châu.
 

Mận đầu mùa tuy chưa thật sự ngon như chính vụ, thế nhưng cái vị chua chua hơi gắt hoà với chút chát nhẹ khi chấm với muối ớt hoặc đem dầm lên thì vẫn làm bao người, nhất là hội con gái thích mê mệt. Đến khi mận chín, bàn tay chạm vào chùm mận đỏ tím, lớp phấn trắng mỏng tang khẽ tan, để lại phần vỏ quả mận căng tròn, sáng bóng, đỏ rực. Ngắt quả mận bỏ vào chiếc thúng dưới chân, tay cứ thoăn thoắt níu cành, vặt quả một lúc đã đầy thúng mận. Đứng giữa vườn mận xanh mát mẻ, bên tai là tiếng chim rừng líu lo, mơ màng cắn quả mận chín đỏ, căng đầy, cảm giác vị chua chua, ngọt ngọt chạy rân rân khắp người, lan theo sống lưng về não, đầu óc bỗng thấy thanh thản, trong lòng trỗi dậy cảm giác muốn có một trang trại mận cho riêng mình.
 

Người ta sẽ chỉ cho bạn cách hái mận: hái bằng một chiếc gậy buộc giỏ, hái bằng cách trèo lên ghế, lên cây… Mỗi kiểu hái có đặc điểm riêng: hái bằng giỏ thì không phải trèo, nhưng mỏi cổ vì luôn phải ngửa mặt nhìn lên; hái bằng cách trèo cây tuy có hơi sợ, nhưng thú vị hơn cả, cảm giác được đứng trên cao, được leo trèo một cách thoải mái như thế ở thành phố không thể có được.
 

Và, còn gì vui thích bằng được diện một bộ trang phục sặc sỡ của đồng bào Mông đứng giữa vườn mận mà chụp ảnh, tạo dáng. Nào là trèo cây, nào níu cành, nào đeo bế… Đủ cả. Rồi giữa rừng mận bao la, buổi tối bạn được đốt lửa trại nướng một vài con gà chạy bộ sẵn có trong vườn, rồi uống rượu ăn thịt gà. Buổi tối lại cắm trại ngủ ngay tại lều giữa tiếng đàn của muôn loài côn trùng…
 

Ngoài việc mận là món ăn vặt ưa thích của mọi người, khi những quả mận căng mọng chấm với xúp, với muối… Người ta cò có nhiều cách hơn để thưởng thức mận. 
 

Cầu kỳ hơn, những người tỉ mỉ và sành ăn thì mang mận đi dầm rồi ướp lạnh. Những quả mận được khía một vòng, xoay nhẹ cái là tách thành 2 nửa. Thế rồi bỏ bột canh, đường, ớt bột vào xóc nhẹ lên, chờ chút cho gia vị ngấm là có ngay món mận dầm huyền thoại. Mận dầm thì ngon hơn, bởi những cái chua gắt hay vị chát đã được giảm bớt đi rất nhiều. Đã thế, nếu được ướp lạnh nữa thì miếng mận sẽ giòn tan, ngấm đẫm gia vị cay, mặn, ngọt, lại hoà quyện vào với cái chua đặc sắc càng trở nên hấp dẫn.
 

Trong ánh chiều tà, hoàng hôn dần buông xuống, chúng tôi lại ngồi lặng im dưới tán mận mà thưởng thức thứ quả độc đáo của vùng cao nguyên, thứ quả đang chuyển màu từ xanh sang tím sẫm để cho vị ngọt thanh như đất trời Mộc Châu mùa mận chín đỏ.