Qua miền quan họ ghé 4 làng nghề truyền thống nổi tiếng Kinh Bắc

Làng gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ nằm ở huyện Từ Sơn, là làng nghề đầu tiên phải nhắc đến trong số các làng nghề truyền thống nên ghé thăm ở Bắc Ninh. Làng gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ cách thủ đô Hà Nội khoảng 20 km. Theo kể lại, xưa kia làng Đồng Kỵ có nhiều người làm nghề mộc, người làm mộc đi làm khắp các tỉnh thành trong cả nước tiếp thu được rất nhiều tinh hoa của nghề mộc. Sau đó, họ về quê lập nên làng nghề gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ với các sản phẩm về gỗ tinh xảo, khéo léo và giàu chất văn hóa người Việt.
 

Ở làng gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ, những người thợ trong làng không giấu nghề, thế hệ trước truyền lại cho lớp thế hệ sau lưu giữ tinh hoa của nghề truyền thống. Các sản phẩm từ gỗ được làm thủ công bằng tay, là đứa con tinh thần của người thợ nên được chăm chút tỉ mỉ, chính xác đến từng chi tiết trang trí, chạm khắc, mang tính nghệ thuật cao. Vì thế, sản phẩm gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ không những được ưa chuộng tại thị trường Việt Nam mà còn được xuất ra thế giới. Từ nghề sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ, ngôi làng này được liệt vào danh sách một trong những ngôi làng giàu nhất Việt Nam. 

Đến thăm làng gỗ mỹ nghệ Đồng Kỵ, bạn đang được đặt chân đến ngôi làng có hơn 300 năm tuổi trong lĩnh vực chạm khắc, sản xuất đồ gỗ mỹ nghệ ở Việt Nam. Bạn sẽ được tham quan các sản phẩm gỗ mỹ nghệ đẹp đẽ nhất Việt Nam với những đường nét hoa văn uốn lượn cầu kỳ tinh xảo, được xem những người thợ nơi đây với đôi bàn tay tài hoa khéo léo của mình chế tác ra những sản phẩm như những tác phẩm nghệ thuật đỉnh cao về gỗ. 
 

Tranh Đông Hồ là dòng tranh khắc gỗ và in trên giấy điệp, là dòng tranh nổi tiếng không chỉ của miền quan họ mà còn là niềm tự hào của người Việt. Làng tranh Đông Hồ ở xứ Kinh Bắc, nằm bên cạnh dòng sông Đuống ở xã Song Hồ, huyện Thuận Thành, cách thủ đô Hà Nội khoảng 35 km.
 

Tranh Đông Hồ thường có 4 -5 màu chính: đen, xanh, đỏ, vàng, chàm, được làm từ các nguyên liệu tự nhiên chứ không pha màu hóa chất vì vậy những sắc màu vừa tươi vừa có độ bền màu cao. Đề tài của tranh thường lấy từ đời sống, sinh hoạt sản xuất của người nông dân có thể là những bức tranh với mong muốn cuộc sống hạnh phúc, ấm no, mùa màng bội thu, chăn nuôi hiệu quả hay những nhân vật trong truyền thuyết, những cảnh đẹp của đất nước.
 

Hiện nay làng tranh Đông Hồ hoạt động khá trầm lắng nhưng nhiều nghệ nhân ở đây vẫn lưu giữ nghề truyền thống của cha ông. Đến làng tranh Đông Hồ, bạn có thể đến thăm nghệ nhân Nguyễn Hữu Sam, ngôi nhà của ông đã trở thành nơi trưng bày hàng ngàn bức tranh Đông Hồ cùng những bản khắc hàng trăm năm tuổi. Bạn cũng có thể tìm hiểu các công đoạn làm tranh Đông Hồ, từ làm màu, phơi giấy, in tranh…  để có thể hiểu thêm về những giá trị văn hoá đặc sắc của nghề làm tranh. Đồng thời, bạn có thể lựa chọn những bức tranh như ý dành tặng bạn bè, người thân.
 

Làng nghề đúc đồng Đại Bái thuộc huyện Gia Bình, tỉnh Bắc Ninh là làng nghề truyền thống nổi tiếng với kỹ nghệ đúc đồng sản xuất ra đồ thủ công mỹ nghệ tinh xảo.
 

Làng nghề đúc đồng Đại Bái xưa kia chỉ làm những sản phẩm sử dụng trong sinh hoạt gia đình như nồi, mâm, chậu, … Sau đó, do nhu cầu của người tiêu dùng ngày càng đa dạng với những yêu cầu cao hơn, những người làm nghề nơi đây đã tiếp thu sáng tạo ra nhiều mẫu mã đa dạng và phong phú.
 

 

Dưới đôi bàn tay khéo léo cùng cái nhìn tinh tế, tài hoa của những nghệ nhân nơi đây, nhiều sản phẩm từ đồ gia dụng tới đồ mỹ nghệ đã ra đời vô cùng độc đáo và tinh xảo. Sản phẩm của làng nghề bên cạnh những đồ dùng trong sinh hoạt còn cónhững bức tranh nghệ thuật về đồng quê hoặc những bức tranh mã đáo, những bức tượng vĩ nhân hay đồ thờ, hoành phi câu đối…
 

Đến với làng đúc đồng Đại Bái, bạn có thể tham quan chiêm ngưỡng được nhiều sản phẩm mỹ nghệ từ đồng được chế tạo tinh xảo và đẹp mắt, có giá trị cao.
 

Làng gốm Phù Lãng cũng là một trong những làng nghề truyền thống nổi tiếng nhất ở Bắc Ninh. Làng thuộc xã Phù Lãng, huyện Quế Võ, cách Hà Nội khoảng 60 km.
 

Khác với gốm Bát Tràng lấy chất liệu từ đất sét trắng hay gốm Thổ Hà lấy chất liệu chính từ đất sét xanh, gốm Phù Lãng lấy  chất liệu chính từ đất đỏ hồng. Sản phẩm gốm Phù Lãng chủ yếu là gốm gia dụng với các sản phẩm phục vụ đời sống hàng ngày của người dân như lọ, bình, ang, chum, vại, bình vôi; gốm trang trí như lọ cắm hoa, bình trang trí, tranh gốm….
 

 

Điều đặc biệt ở làng gốm Phù Lãng là những người làm nghề nơi đây vẫn lưu giữ phương pháp truyền thống dùng củi để nung gốm, nhờ sự biến nhiệt khác nhau tạo ra những vết táp trên bề mặt gốm mà không phương pháp nào có thể thay thế. Các sản phẩm sau khi ra lò thường có hai màu men chủ đạo là nâu vàng và nâu đen (thường gọi là men da lươn). Nếu gốm Bát Tràng có vẻ đẹp là sự đa dạng về nước men, nét vẽ tinh tế, thì hồn cốt của gốm Phù Lãng được tạo nên từ sự dân dã, mộc mạc của nước men da lươn này.
 

Hiện nay, làng gốm Phù Lãng không còn nhiều người sống bằng nghề nhưng nếu bạn muốn tìm hiểu quá trình làm gốm, chiêm ngưỡng những sản phẩm gỗ thuần chất Việt, tinh hoa của người Việt thì làng gốm Phù Lãng là một địa chỉ đáng đến. 
 

Không giống như du lịch nghỉ dưỡng, du lịch tham quan làng nghề truyền thống bạn sẽ hiểu biết thêm về văn hóa của người Việt, tích lũy thêm vốn kiến thức xã hội. Nếu bạn là người yêu thích văn hóa, muốn tìm hiểu khám phá thì nhớ ghé miền quan họ Bắc Ninh thăm những làng nghề truyền thống trên nhé!