Hiện tại, ở Thái Nguyên có 6 điểm du lịch đã được công nhận là điểm du lịch cộng đồng, có sự tham gia của cộng đồng địa phương trong việc chào đón, đáp ứng nhu cầu trải nghiệm của du khách. Điểm du lịch cộng đồng Thái Nguyên gắn liền với nhiều nét văn hóa độc đáo, rất đáng để bạn khám phá.
Địa chỉ: Xóm Cường, xã Thịnh Đức, TP. Thái Nguyên, tỉnh Thái Nguyên
Từ trung tâm TP Thái Nguyên, bạn chỉ cần di chuyển tầm 10 cây số là tới được Khu bảo tồn Làng nhà sàn dân tộc sinh thái Thái Hải hay còn gọi là Làng nhà sàn Thái Hải. Thời gian di chuyển khoảng 20 phút theo đường Quang Trung tới đường Thịnh Đức. Đến đây, bạn hỏi người dân sẽ được chỉ dẫn tận tình.
Được xây dựng năm 2002, bắt đầu đón khách thăm quan từ năm 2014, Làng nhà sàn Thái Hải là khu bảo tồn nhà sàn mang đậm nét văn hóa của đồng bào dân tộc Tày tại Thái Nguyên. Khu bảo tồn có diện tích tới 25 ha, với cảnh quan thân thiện với thiên nhiên, vừa có núi đồi, vừa có hồ nước lớn vừa có cây cối, hoa lá rất nên thơ. Đặt chân tới đây, khách du lịch như được trở về với một làng quê bình yên, khác biệt hẳn so với chốn phố xá đông đúc.
Tại Làng nhà sàn Thái Hải có 30 ngôi nhà sàn với tuổi đời hàng trăm năm. Nhà sàn làm từ tre, gỗ, nứa, đất... được đóng rất chắc chắn và tự nhiên. Người dân sinh sống tại đây vừa làm nông vừa làm du lịch, ai nấy đều rất thân thiện và mến khách. Trong khu bảo tồn có 3 nhà sàn duy trì nghề truyền thống của người dân tộc Tày là làm thuốc, làm chè và làm rượu. Đến đây, bạn được trải nghiệm những nét sinh hoạt, làm việc của người dân tộc Tày.
Một điều thú vị là sau một ngày thăm quan khu nhà sàn, du khách đừng quên thử trải nghiệm dịch vụ ngâm chân nước thuốc nóng với chi phí là 100.000 đồng/người để tận hưởng cảm giác thư thái, đánh bay mệt mỏi. Với khung cảnh thơ mộng của chốn làng quê bình yên, bạn có thể thuê trang phục dân tộc Tày để chụp ảnh check in.
Không chỉ tái hiện sinh động nếp sống đời thường của người Tày, Làng nhà sàn Thái Hải – điểm du lịch cộng đồng Thái Nguyên - còn thường xuyên diễn ra các hoạt động tập thể và lễ hội dân gian truyền thống. Đây là cơ hội lý tưởng để bạn tìm hiểu về phong tục, tập quán người dân tộc Tày ở Thái Nguyên.
Địa chỉ: Xã Điềm Mặc, Huyện Định Hóa, Tỉnh Thái Nguyên
Bản Quyên nằm trong quần thể Khu di tích quốc gia đặc biệt ATK Định Hóa. Bởi vậy, nơi này cũng là điểm du lịch Thái Nguyên được nhiều người biết đến. Điểm thu hút đầu tiên phải kể đến khi nhắc tới bản Quyên là những nét văn hóa đặc trưng của dân tộc Tày, là nhà sàn, là điệu hát then, đàn tính cùng ẩm thực độc đáo, người dân chân tình và mộc mạc.
Tại bản Quyên có khoảng 40 hộ dân sinh sống chỉ với hơn 150 nhân khẩu. Trong đó, ngôi nhà sàn của cụ Ma Đình Hàm dân tộc Tày xây dựng cách đây 30 năm là ngôi nhà sàn nổi bật nhất. Tới thăm nơi này, bạn được nghe kể về những sự kiện quan trọng của gia đình và dòng họ cụ Ma Đình Hàm, được tìm hiểu về lối kiến trúc nhà sàn đặc trưng truyền thống của người Tày.
Ngồi nhà được làm thành 5 gian 2 chái, xung quanh nhà che chắn bằng liếp nứa, sàn nhà có rải vầu cùng 4 mái nhà đều được lợp lá cọ. Nhà sàn này có sự phân chia thành nhiều khu vực khác nhau như khu vực thờ tổ tiên, khu bếp, khu vực tiếp khách, khu chứa lương thực, dụng cụ...
Tại Làng văn hóa dân tộc bản Quyên, không chỉ có những nếp nhà sàn, tới đây, rất nhiều giá trị văn hóa truyền thống khác vẫn luôn được người dân bảo tồn, phát huy. Phải kể đến đầu tiên là ngôi ngữ giao tiếp. Người Tày ở bản Quyên đều biết quốc ngữ nhưng trong sinh hoạt, họ vẫn sử dụng tiếng Tày để giao tiếp. Trong những dịp lễ hội, bà con thường làm những món ăn truyền thống, biểu diễn các điều hát Cọi, múa Chầu, đàn Tính, tổ chức các trò chơi dân gian như đánh vật, tung còn, thi giã bánh dày...
Không chỉ vậy, rất nhiều gia đình xóm bản Quyên vẫn còn lưu giữ công cụ lao động truyền thống như cung, nỏ, khung cửi, cối dã gạo, cày, đồ chưng cất rươu... Các dụng cụ không còn được sử dụng nhưng vẫn được gìn giữ, đang chờ bạn khám phá.
Địa chỉ: Xóm Mỏ Gà, Xã Phú Thượng, Huyện Võ Nhai, Tỉnh Thái Nguyên
Xóm Mỏ Gà cũng là một điểm du lịch cộng đồng Thái Nguyên có cảnh quan đẹp cùng khí hậu mát mẻ, trong lành. Cách trung tâm TP Thái Nguyên 40km về phía Đông Bắc, xóm Mỏ Gà là nơi sinh sống chủ yếu của 3 dân tộc Tày, Nùng và Kinh. Người dân trong xóm vẫn chủ yếu làm nông và có phát triển du lịch cộng đồng. Trong xóm Mỏ Gà có 178 hộ, có khoảng 13 hộ vẫn lưu giữ nếp nhà sàn truyền thống.
Nhìn từ trên cao, khung cảnh xóm nhỏ nép mình bên núi đồi trập trùng, cây cối xum xuê, mang đến sự bình yên, thư giãn cho khách thăm quan. Xóm Mỏ Gà như tách biệt khỏi thế giới ngoài kia, chỉ còn lại sự thanh bình, ngày ngày cuộc sống người dân trôi qua êm đềm, không vương muộn phiền.
Đầu tiên khi du khách tới xóm Mỏ Gà sẽ được thăm quan và dân hương tại đình Mỏ Gà. Đây là nơi thờ Dương Tự Minh - Thành Hoàng làng Cao Sơn Quý Minh Đại vương. Ngôi đình được xây dựng từ những năm 1920, là sinh hoạt tín ngưỡng của người dân xóm Mỏ Gà và Phượng Hoàng. Trải qua hơn 100 năm tồn tại, đình Mỏ Gà vẫn còn giữ được nét kiến trúc ban đầu. Cứ vào 18 tháng Giêng hàng năm, người dân lại tổ chức lễ hội để cầu cho mưa thuận gió hòa, cầu phúc, cầu tài...
Sau đó, du khách đừng quên trải nghiệm các hoạt động cùng bà con như đan lát mây tre, chơi các trò dân gian, làm bánh trưng đen, thu hoạch na... Nếu muốn thư giãn, bạn có thể đi dạo bộ trên con đường làng thơ mộng, hít thở bầu không khí trong lành, chụp ảnh. Nếu có nhiều thời gian ở lại qua đêm, các lữ khách còn được đắm chìm trong làn điệu hát then, những điệu múa dân gian do thanh niên người Tày biểu diễn.
Nhắc tới Tân Cương Thái Nguyên, người ta sẽ nghĩ ngay tới đặc sản chè, cũng vì lẽ đó mà nơi đây được mệnh danh là “Đệ nhất danh trà”. Vùng đất Tân Cương có độ dốc vừa phải, khí hậu, thổ nhưỡng hài hòa do thiên ban tặng, do đó, người dân đã tận dụng việc trồng chè từ những năm 20 thế kỷ XX. Đặt chân tới điểm du lịch cộng đồng Thái Nguyên này, bạn như bước vào một thế giới cổ tích, trù phú với những đồi chè xanh mướt, thoai thoải hình bát úp cực đẹp.
Vùng Chè Đặc sản Tân Cương có diện tích hơn 1.400ha, tri thức dân gian trong việc trồng và chế biến chè Tân Cương đã được đưa vào Danh mục Di sản Văn hóa Phi Vật thể Quốc gia. Khám phá vùng chè Tân Cương, bạn không thể bỏ qua Hợp tác xã chè Hảo Đạt, Hợp tác xã Trà, Hợp tác xã chè Tâm Trà Thái, bảo tàng trà và du lịch cộng đồng Tiến Yên.
Bảo tàng trà hay còn gọi là không gian văn hóa hóa trà Tân Cương tọa lạc ở xóm Soi Vàng, lưu giữ nhiều tài liệu và hiện vật quý giá liên quan đến chè, trong đó phải kể đến tài liệu và hiện vật về trồng, chăm sóc, cách chế biến chè; hiện vật ấm trà cổ...
Qua đó, khách du lịch phương xa sẽ hiểu được về văn hóa chè, quy trình trồng và chăm sóc chè cũng như sự vất vả, chịu thương chịu khó của người dân Tân Cương để tạo nên những búp chè ngon mời khách.
Nếu như một lần ghé thăm Thái Nguyên, bạn đừng quên tới điểm du lịch cộng đồng Tân Cương vừa để khám phá, vừa để thưởng thức những chèn trà đậm đà, mang đậm phong vị Thái Nguyên nhé.
>>Xem thêm: Hồ Ghềnh Chè Thái Nguyên: Địa danh đẹp như tranh vẽ của xứ chè
Địa chỉ: Xã Bình Sơn, TP. Sông Công, tỉnh Thái Nguyên
Chỉ cách trung tâm TP. Sông Công khoảng 12km và cách trung tâm TP. Thái Nguyên chưa đầy 20km nên hồ Ghềnh Chè được nhiều người lựa chọn ghé thăm vào dịp cuối tuần. Nếu xuất phát từ TP. Thái Nguyên, thời gian di chuyển chỉ tốn 30 phút. Bạn vào đường Quang Trung đi tiếp tới đường Thịnh Đức là đến được hồ Ghềnh Chè Thái Nguyên.
Tại khu du lịch sinh thái cộng đồng hồ Ghềnh Chè có 2 bãi đỗ xe rộng rãi, đáp ứng được nhu cầu trông giữ phương tiện cho khách thăm quan. Ngoài ra, khu vực hồ cũng có dịch vụ ăn uống, mua sắm, lưu trú... phù hợp với các đoàn khách hay khách du lịch xa muốn ở lại qua đêm.
Hồ Ghềnh Chè Thái Nguyên là một hồ thủy lợi, được xây dựng từ năm 1986 có diện tích khoảng 80ha, phục vụ việc tưới nước cho hơn 300 ha đất nông nghiệp xã Bình Sơn. Đi qua trại ngựa Bá Vân khoảng 3 cây số là đến khu vực hồ Ghềnh Chè. Trước mặt bạn là mặt hồ rộng lớn, xa xa là đồi núi xanh biếc, bên trên là những áng mây trắng lững lờ trôi. Cảnh vật đẹp như một bức tranh nghệ thuật.
Trải nghiệm tuyệt vời nhất khi tới hồ Ghềnh Chè - điểm du lịch cộng đồng Thái Nguyên - là đi tàu khám phá lòng hồ. Bạn sẽ được cảm nhận trọn vẹn vẻ đẹp đất trời cũng như tận hưởng cảm giác lênh đênh sông nước thú vị vô cùng. Theo kinh nghiệm đi Thái Nguyên, nếu chỉ đơn thuần là đi tàu thăm quan hồ, thời gian khoảng 2 tiếng. Trên thuyền còn có các hoạt động giao lưu, hát hò, ăn uống cho bạn những giây phút không biết chán.
Với những bạn trẻ yêu thích trải nghiệm có thể cắm trại trên đồi thông. Du khách mang theo đồ ăn nhẹ hoặc nếu ngại mang nhiều đồ đạc lỉnh kỉnh có thể đặt mua ngay trong khu du lịch để picnic, ngồi trò chuyện tâm sự với bạn bè. Nếu là người thích vận động, chèo thuyền kayak trên mặt hồ cũng là gợi ý không tồi.
Địa chỉ: Xã La Bằng, Huyện Đại Từ, Tỉnh Thái Nguyên
Điểm du lịch cộng đồng xóm Tân Sơn do Hợp tác xã Du lịch cộng đồng Kẹm La Bằng quản lý, vận hành. Cũng như những điểm du lịch cộng đồng khác của Thái Nguyên, tham gia công tác tại các điểm du lịch Tân Sơn đều là các hộ gia đình, cá nhân trong xóm.
Xóm Tân Sơn Thái Nguyên có tài nguyên du lịch phong phú với cảnh quan núi rừng đẹp mắt, những đồi chè xanh mướt mát, những con suối chảy róc rách đêm ngày, vườn quốc gia Tam Đảo với hệ sinh thái phong phú và các giá trị văn hóa truyền thống phục vụ khách thăm quan.
Suối Kẹm là con suối đẹp bậc nhất ở xã La Bằng, chảy từ trên núi cao, len lỏi qua các vách đá dựng đứng, các lùm cỏ cây xanh để tung bọt trắng xóa xuống dưới, mang lại không khí mát lành cho lữ khách. Không lãng mạn như phim, không mỹ miều như một thế giới cổ tích, vẻ đẹp mà Suối Kẹm chinh phục bạn chính là sự bình yên, trong lành.
Tới xóm Tân Sơn Thái Nguyên, bạn có thể thử trải nghiệm một ngày tại homestay gần gũi với thiên nhiên, xung quanh bốn bề là cây cối um tùm, rất mát mẻ. Người dân ở đây thân thiện, nồng hậu, chắc chắn sẽ mang đến cho bạn những trải nghiệm có một không hai.
Mang đặc trưng của khí hậu miền Bắc, bạn có thể du lịch Thái Nguyên bất kể thời điểm nào trong năm. Vào mùa hè, các điểm du lịch cộng đồng ở xứ chè sẽ là nơi tránh nóng lý tưởng cho bạn. Thu đến, không khí mát mẻ thích hợp để thăm quan ngoài trời, khám phá những nét văn hóa của đồng bào dân tộc Tày, Nùng.
Khi xuân sang, không gian nơi đây được khoác lớp áo mới đẹp mắt, lãng mạn hơn, cũng thu hút nhiều du khách thăm quan. Nhìn chung, tùy theo nhu cầu và thời gian cũng như sở thích, bạn có thể sắp xếp vi vu Thái Nguyên với chuyến đi 2 ngày 1 đêm.
Trên đây là thông tin về điểm du lịch cộng đồng Thái Nguyên cho bạn và gia đình trong chuyến đi tiếp theo. Theo dõi Du lịch Việt Nam để cập nhật thêm nhiều điểm đến mới cùng kinh nghiệm vi vu hữu ích nhé.
Yến Yến
Theo Báo Thể Thao Việt Nam